Recensie Verlovingstijd

Er zijn manen en zonnen opgekomen voordat ik mijn eerste stap deed naar het schrijven van deze recensie. Slechts zeer weinig boeken hebben me zo uit mijn evenwicht geduwd als deze. Bij slechts zo weinigen stijgt er een groot vraagteken uit mijn hersencellen op. De kleine hersencellen in ontwikkeling die zich ergens in mijn schedel zouden moeten bevinden, weten het ook even niet meer. Wat is nou de bedoeling? Wie is de verteller? Wat is het doel? En wat is het voor een soort boek? Nachten lang heb ik op mijn kussentje liggen piekeren om een antwoord te vormen op deze kwesties. Maar nog steeds is het grote doek van vragen nog niet van het antwoord afgevallen.‘Verlovingstijd’ zo heet de nieuwe roman van Maarten ’t Hart. Het doet meteen denken aan een zeer zoetsappige lenteroman. En misschien is dat het ook wel, wie zal het zeggen? Het verhaal, wat zich afspeelt in de vijftiger jaren, wordt verteld door een onbekende verteller –hoe frustrerend- hij vertelt tegen zijn moeder zijn jeugd. Tot hier is het een zeer logische roman, de hoofdpersoon vertelt tegen een (oude) bekende zijn geschiedenis. Maar daarna gaat het al snel mis. Zijn moeder ziet de ontwikkeling van haar zoon totaal anders. Het begint allemaal in de zandbak van de peuterspeelzaal. Er komt een nieuwe jongen in de klas Jouri. Jouri weet door het graven van een spinnengrafje het hart van de vriendin van de verteller te veroveren. En dat is slechts het begin. De rest van zijn leven zal Joeri zijn vriendinnen afpakken. Zoals de vrouw van Joeri later vertelt: ‘Hij –de verteller- moet eerst een meisje leuk vinden voordat Joeri haar leuk vindt, hij markeert de leuke meisjes en Joeri pakt ze af. Hij geeft ze een keurstempel.’ Hoe pijnlijk, kun je het je voorstellen? Elk meisje dat je leuk vindt wordt afgenomen door je beste vriend? Later wordt duidelijk dat Joeri het alleen uit pure jaloezie doet, maar nog steeds.
De verteller verteld een uiterst merkwaardige en zeer humorvolle levensgeschiedenis. Van zijn overdaad aan scheten in de klassen van de bewaarschool tot het smokkelen van beestjes naar Engeland en zeeziek zijn op het schip ernaartoe. Het begin van het verhaal overrompelde me, uiterst positief. Wat een bakken met humor stort hij in de vijver van de ‘Verlovingstijd’. Een geweldig grappige, ja echt, een uiterst grappige begrafenis en de weg ernaartoe. Tevens de jeugdige jaren van de verteller worden uiterst luchtig en vol humor beschreven. Maar daarna begint langzaam de twijfel op te borrelen. Het verhaal gaat langzaam naar een wat langgerekte en oppervlakkige liefdesverhoudingen roman. Geen bakken met humor meer alleen enkele druppels. Het verhaal wordt, pijnlijk gezegd een beetje saai. De paartijd lijkt dood te vallen. En het duurt tot de laatste paar bladzijden voordat deze weer uiterst levendig wordt.
Hopelijk begrijpt u mijn grote twijfels over dit boek. Het is een geweldig boek, maar dan moet je er wel van houden. En dat ‘houden van’ ontbrak bij mij er aan. Wel zeker heeft Maarten ’t Hart op zijn revalidatiebed, hij had onfortuinlijk zijn been gebroken en tijdens zijn revalidatie dit boek geschreven, zijn sterren (***) dik verdiend. Maar of ik een boek uit zijn eerdere oeuvre haal, is de grote vraag, net als het doel van dit boek…