Recensie De laatste patriarch

De laatste patriarch” is de debuutroman van de in Marokko geboren en op 8 jarige leeftijd naar Spanje geëmigreerde schrijfster Najat El Hachmi. Met deze debuutroman won ze diverse prestigieuze prijzen. Het boek is ook in diverse talen vertaald. Best wel een opmerkelijke prestatie voor je eerste roman! Genoeg reden dus om het boek te lezen.
Als je de boekomslag van de roman “De laatste Patriarch” bekijkt vallen je naast de titel onmiddellijk de kleuren en het jonge, frisse meisje op. Daarnaast straalt het boek een zekere romantiek, rust, nostalgie uit. Maar dekt deze vlag ook wel zijn lading?
Het boek is opgebouwd uit 39 korte vlot leesbare hoofdstukken. In deze hoofdstukken vertelt de vrouwelijke ik-figuur haar vaders levensverhaal. Het verhaal van haar vader Mimoun, de laatste patriarch in een lange reeks van Marokkaanse voorvaderen! De dochter vertelt Minoun’s verhaal op basis van anekdotes, verhalen die zij haar grootouders, haar ooms, nichten en neven en haar moeder heeft horen vertellen. Daarnaast vertelt zij ook uit eigen ervaring. Het minste wat je van de vader kan zeggen is dat hij naast patriarch een echte tiran is, hij misbruikt zijn positie van jongen in een vrouwenhuishouding. Hij slaagt er steeds in ,ondanks zijn negatieve levenshouding, dat de vrouwen hun geloof en vertrouwen in hem bewaren en hem zijn gedrag vergeven en zelfs goed praten. Maar dat op zich is niet genoeg voor Mimoun , de wereld , de vrouwen moeten aan zijn voeten liggen, zijn geboortedorp is hem te klein, te min, hij verlaat zijn familie om zijn geluk te vinden in Spanje. Maar daar is hij de zoveelste migrant op zoek naar werk. Na vele strubbelingen, problemen en onder druk van zijn vader laat hij zijn familie overkomen naar Spanje. Mimoun vergeet echter dat de normen en waarden, de positie van de vader, de rol van de vrouw, de status van de kinderen in Spanje een heel andere invulling kent dan in zijn Marokkaans geboortedorp. Dit alles en nog veel meer zorgt ervoor dat de kinderen zich meer en meer afkeren van hun vader.
De schijfster laat met dit boek duidelijk zien dat zij stamt uit een cultuur met een grote traditie in het mondeling overbrengen van verhalen. Dat zorgt ervoor dat zij de sfeer van de omstandigheden, de plaats van handeling tot leven weet te brengen. Het boek bespreekt geen lichte thematiek. Thema’s als immigratie, cultuurverschillen, het leven tussen twee culturen, dochtervader relatie, positie van de vrouw komen erin aanbod. Al deze onderwerpen worden besproken in het licht van de psychoanalyse. Menige lezer zal op sommige momenten de beschrijvingen choquerend vinden , maar de schrijfster brengt vooral een eerlijk verhaal. In de aan het boek toegevoegde leesclubvragen zegt de schrijfster zelf dat er in het boek “harde waarheden” en veel autobiografische elementen zitten. Haar werk vraagt moed er daardoor bewijst ze eer aan alle vrouwen, meisjes die ook in deze tijd nog onder druk van een patriarch moeten leven. Ik kijk alvast uit naar nieuw werk van deze getalenteerde schrijfster.