Lezersrecensie
Ayoub, op zoek naar een weg in een veranderende maatschappij
Gelijklopend met de première van het theaterstuk Drarrie in de nacht bundelde uitgeverij Vrijdag de drie boeken Het Schapenfeest (2010), Drarrie in de nacht (2014) en Alleen zij (2016) voor een nieuwe uitgave. De bundel kreeg de titel Ayoub en verwijst daarmee naar het hoofdpersonage uit de drie verhalen. Subtiel en overtuigend toont Fikry El Azzouzi de identiteitsontwikkeling van Ayoub tegen de achtergrond van dieperliggende maatschappelijke thema’s.
Het offer
Ayoub is een 11-jarig kereltje als we hem leren kennen in Het Schapenfeest. Het hele verhaal concentreert zich rond het Eid al-adha, het islamitische Offerfeest oftewel het schapenfeest, verwijzend naar het schaap dat volgens de traditie wordt geofferd. Op subtiele wijze schetst El Azzouzi een verwrongen relatie tussen Ayoub en zijn vader, gekenmerkt door een verlangen naar erkenning en het niet voldoen aan de verwachtingen. Voor vader is Ayoub immers te Vlaams geworden. De enige erkenning die hij van zijn vader krijgt, is die van een pak slaag van de riem.
De moeilijke relatie tussen beide is één van de thema’s die als een rode draad doorheen de trilogie loopt. In Drarrie in de nacht laat de eerste zin al vermoeden dat het contact tussen beide niet beter is geworden: “Er zijn van die dagen dat hij mij als een vuilniszak buitenzet”. De afstand tussen vader en zoon is zo groot geworden dat vader grotendeels afwezig is in dit tweede boek. Pas in het derde luik Alleen zij speelt de sterk verouderde man terug een – weliswaar beperkte – rol in het verhaal.
Op zoek naar een toevlucht
Subtiel laat El Azzouzi zien hoe Ayoub op zoek is naar een identiteit. Terwijl hij in zijn vader geen rolmodel vindt en hij duidelijk verward is over zijn plaats in de wereld, vindt hij in zijn verbeelding een toevlucht bij de ‘Enige Echte’, het schaap uit Het Schapenfeest, dat hem met begrip en wijze woorden bijstaat.
In de identiteitscrisis van de puberteit wordt hij niet meer begeleid door het schaap maar vindt hij aansluiting bij enkele andere jongeren met wie hij regelmatig ’s nachts door de straten dwaalt. Ze noemen zichzelf met trots drarrie, wat letterlijk ‘jongere’ betekent en op straat verwijst naar een ‘coole’ kerel die erbij hoort. In de 13 schijnbaar eindeloze nachten van Drarrie in de nacht sleurt Fikry El Azzouzi ons mee door de regen en de kou, naar de ondergronden van de maatschappij, de wereld van de verstotenen die elk toekomstperspectief verloren hebben. Via Ayoub, die zijn eigen gedachten en de belevenissen van de drarries in een schriftje noteert, krijgen we inzicht in de manier waarop jongeren over de streep kunnen worden getrokken en zien we hoe een religieus-extremistische retoriek kan verleiden.
De weg
Hoe snel dingen de foute kant kunnen opgaan brengt de auteur ook treffend naar voren in Alleen zij, het slotstuk van de trilogie. Er schuilt een erg donker toekomstbeeld in de roman, waarbij de polarisering in Europa toeneemt, politici ‘de angst voor de ander’ tot het uiterste drijven en het extreemrechtse gedachtegoed ongeziene hoogtepunten bereikt. Kortom, een doemscenario dat erg benauwd aanvoelt.
Het is tegen de achtergrond van deze sombere maatschappelijke ontwikkelingen dat het liefdesverhaal van Eva en Ayoub zich afspeelt. Ayoub is inmiddels volwassen geworden, een eerder introverte jongeman die vrij zelfzeker overkomt. Hij lijkt zijn plaats uiteindelijk wel gevonden te hebben. Tussen Eva en hem groeit een intense liefde en met hen een samensmelten van Europese en islamitische waarden. Hoe dystopisch de gebeurtenissen ook mogen zijn, in dit slotstuk krijgt liefde een verzachtende en verbindende functie, net zoals humor en dromen dat zijn doorheen de hele bundel Ayoub.
In Ayoub laat Fikry El Azzouzi zijn hoofdpersonage ontwikkelen tegen een actuele maatschappelijke achtergrond. Hij engageert zich daarbij op overtuigende wijze in maatschappelijke thema’s zoals terrorisme, polarisering, rechts extremisme … en brengt treffende boodschappen naar voren. Ondanks het zwaarmoedige maatschappijbeeld en de tragische ontwikkelingen zijn er hoopgevende factoren. Het boek mag dan wel bijzonder vlot lezen, het blijft minstens dubbel zo lang nazinderen.
Titel: Ayoub
Auteur: Fikry El Azzouzi
Publicatiedatum: 2018
Uitgeverij: uitgeverij Vrijdag
Het offer
Ayoub is een 11-jarig kereltje als we hem leren kennen in Het Schapenfeest. Het hele verhaal concentreert zich rond het Eid al-adha, het islamitische Offerfeest oftewel het schapenfeest, verwijzend naar het schaap dat volgens de traditie wordt geofferd. Op subtiele wijze schetst El Azzouzi een verwrongen relatie tussen Ayoub en zijn vader, gekenmerkt door een verlangen naar erkenning en het niet voldoen aan de verwachtingen. Voor vader is Ayoub immers te Vlaams geworden. De enige erkenning die hij van zijn vader krijgt, is die van een pak slaag van de riem.
De moeilijke relatie tussen beide is één van de thema’s die als een rode draad doorheen de trilogie loopt. In Drarrie in de nacht laat de eerste zin al vermoeden dat het contact tussen beide niet beter is geworden: “Er zijn van die dagen dat hij mij als een vuilniszak buitenzet”. De afstand tussen vader en zoon is zo groot geworden dat vader grotendeels afwezig is in dit tweede boek. Pas in het derde luik Alleen zij speelt de sterk verouderde man terug een – weliswaar beperkte – rol in het verhaal.
Op zoek naar een toevlucht
Subtiel laat El Azzouzi zien hoe Ayoub op zoek is naar een identiteit. Terwijl hij in zijn vader geen rolmodel vindt en hij duidelijk verward is over zijn plaats in de wereld, vindt hij in zijn verbeelding een toevlucht bij de ‘Enige Echte’, het schaap uit Het Schapenfeest, dat hem met begrip en wijze woorden bijstaat.
In de identiteitscrisis van de puberteit wordt hij niet meer begeleid door het schaap maar vindt hij aansluiting bij enkele andere jongeren met wie hij regelmatig ’s nachts door de straten dwaalt. Ze noemen zichzelf met trots drarrie, wat letterlijk ‘jongere’ betekent en op straat verwijst naar een ‘coole’ kerel die erbij hoort. In de 13 schijnbaar eindeloze nachten van Drarrie in de nacht sleurt Fikry El Azzouzi ons mee door de regen en de kou, naar de ondergronden van de maatschappij, de wereld van de verstotenen die elk toekomstperspectief verloren hebben. Via Ayoub, die zijn eigen gedachten en de belevenissen van de drarries in een schriftje noteert, krijgen we inzicht in de manier waarop jongeren over de streep kunnen worden getrokken en zien we hoe een religieus-extremistische retoriek kan verleiden.
De weg
Hoe snel dingen de foute kant kunnen opgaan brengt de auteur ook treffend naar voren in Alleen zij, het slotstuk van de trilogie. Er schuilt een erg donker toekomstbeeld in de roman, waarbij de polarisering in Europa toeneemt, politici ‘de angst voor de ander’ tot het uiterste drijven en het extreemrechtse gedachtegoed ongeziene hoogtepunten bereikt. Kortom, een doemscenario dat erg benauwd aanvoelt.
Het is tegen de achtergrond van deze sombere maatschappelijke ontwikkelingen dat het liefdesverhaal van Eva en Ayoub zich afspeelt. Ayoub is inmiddels volwassen geworden, een eerder introverte jongeman die vrij zelfzeker overkomt. Hij lijkt zijn plaats uiteindelijk wel gevonden te hebben. Tussen Eva en hem groeit een intense liefde en met hen een samensmelten van Europese en islamitische waarden. Hoe dystopisch de gebeurtenissen ook mogen zijn, in dit slotstuk krijgt liefde een verzachtende en verbindende functie, net zoals humor en dromen dat zijn doorheen de hele bundel Ayoub.
In Ayoub laat Fikry El Azzouzi zijn hoofdpersonage ontwikkelen tegen een actuele maatschappelijke achtergrond. Hij engageert zich daarbij op overtuigende wijze in maatschappelijke thema’s zoals terrorisme, polarisering, rechts extremisme … en brengt treffende boodschappen naar voren. Ondanks het zwaarmoedige maatschappijbeeld en de tragische ontwikkelingen zijn er hoopgevende factoren. Het boek mag dan wel bijzonder vlot lezen, het blijft minstens dubbel zo lang nazinderen.
Titel: Ayoub
Auteur: Fikry El Azzouzi
Publicatiedatum: 2018
Uitgeverij: uitgeverij Vrijdag
1
Reageer op deze recensie
