een turbulent leven

Een turbulent leven.

‘De enige die de groepen met elkaar verbindt is de ober met het blad dranken’. Een belangrijke zin in deze nieuwe, uitvoerige roman van Nelleke Noordervliet. De groepen zijn: de familie, de medestudenten en docenten van de universiteit en de politieke vrienden. Juist de politieke vrienden, progressief en opkomend voor de arbeidersklasse zouden tijdens deze receptie moeten praten met de familie, eenvoudige arbeiders. Maar nee, de groepen zijn allemaal met zichzelf bezig. Vrij herkenbaar wat mij betreft. In ieder geval illustratief voor het leven van de hoofdpersoon Katharina Mercedes Donker, Kat.

Een wetenschappelijk medewerkster, Clara Hartong wil een biografie over Katharina Donker schrijven, omdat ze haar levensloop interessant vindt. Wanneer Kat het verzoek van Clara krijgt, slaat de twijfel toe: wat zou er vermeldenswaard zijn over haar leven en wat zou absoluut niet in een biografie mogen worden opgenomen? Terwijl ze hierover nadenkt, besluit ze voor zichzelf te gaan schrijven en haalt op deze manier herinneringen op. Aan haar vader en moeder, aan haar eerste liefde, aan haar schooljaren, haar studie, haar relaties, haar kinderen. Ze leest brieven van vroeger, ze luistert cassettebandjes, bekijkt fotoalbums.

Kat als kind, als dochter. Met haar vader heeft ze een ingewikkelde relatie, hij is communist, heeft in Spanje in de burgeroorlog gevochten en is diep teleurgesteld over de behandeling van de Nederlandse overheid nadat hij teruggekeerd is. Hij werkt bij de Waarheid en Kat heeft heftige discussies over zijn principes met hem. Haar moeder is de zorgzaamheid zelve en zij zal later, als Kat studeert en nog later als zij in de politiek gaat voor haar kinderen, Jimmy en Hanna zorgen.

Kat als vrouw, als echtgenote. Op het gymnasium leert zij Jacob/ Jack kennen, ze worden verliefd en delen hun belangstelling voor gedichten. Tot hij plotseling van school en uit haar leven verdwijnt, zonder bericht. Ook zijn vader weet niet, waar hij gebleven is. Kat maakt haar school af en vraagt dan een oom die vrachtwagenchauffeur is of hij wel eens lifters meeneemt. Ze gaat naar Parijs, daar werkt ze als serveerster, zwerft door de stad. Ze leert Javier, een Spaanse student kennen. Ze krijgen een zoontje, Jimmy en Javier neemt hen mee naar Spanje om bij zijn ouders te gaan wonen. Na twee ongelukkige jaren bij de koele Spaanse familie, vlucht Kat met haar zoontje naar Amsterdam. Ze gaat studeren en haar moeder zorgt voor haar zoon. Dan besluit Kat om actief te worden in een politieke partij.
Na een paar jaar leert ze Hugo kennen, hun aanvankelijk inspirerende en sprankelende relatie verloopt langzaam maar zeker in een groot drama. Ze hebben een dochter, Hanna, die echter meer bij Kat’s moeder is, omdat Kat te veel te doen heeft in de politiek en Hugo nogal wispelturig in zijn doen en laten is. Hugo gaat weg. Naar Suriname.

Voordat Kat haar laatste liefde, Simon, ontmoet is er een kort intermezzo met een Oost-Duits journalist, Martin, die achteraf een spion blijkt te zijn. Haar relatie met hem zorgt voor een crisis in haar politieke loopbaan, ze is inmiddels minister. Haar partijleden dwingen haar soms om besluiten te nemen, waar ze uit principe niet achter kan staan. Het geeft een blik achter de schermen van het politieke spel.

Kat als moeder. Tja, hoe heeft ze het gedaan als moeder? Waarom vertrekt Jimmy op zijn zestiende naar zijn vader in Spanje? Waarom vertrekt Hanna naar Amerika? Was Kat te druk als politica of was het haar karakter waardoor vrijwel alle relaties afgebroken worden? Of was het de geest van die tijd, waarin het individualisme steeds meer opgang deed?
Er gebeurt gewoon veel in deze roman en er is vooral veel, dat de hoofdpersoon niet in een biografie zou willen hebben. Ook al voert Kat enkele gesprekken met Clara Hartong, ze neemt niet echt een besluit, maar houdt zich veel meer bezig met haar eigen terugblik op haar leven. Zelfs de rustige, ondersteunende Simon kan haar in dit project van herinneren en een besluit nemen niet helpen. Hoe dan ook, Kat is een bijzondere vrouw, haar leven een aaneenschakeling van mooie en droeve momenten, van hoogtepunten en dieptepunten.
Aan het eind van de dag, of aan het eind van het leven is er veel om te overdenken.