Wat is jouw favoriete traditie?

Denk jij bij Nederlandse eetcultuur net als ik aan stamppot, haring en pannenkoeken dan is Meiraapje eettradities & familierecepten echt iets voor jou. Het boek kwam in 2013 uit en is nu in herdruk verschenen als opvolger van Raapsteeltje dat in 2008 het licht zag. “Een aaibaar boek met een gezellig ouderwets geruit boerenbontstoffig kaftje, en met als ondertitel (h)eerlijk eten in Nederland” zo omschreef Lizet Kruyff Raapsteeltje destijds. En Meiraapje eettradities & familierecepten zet die trend voort met een geborduurde omslag, net als de twaalf maanden in kruissteek, de gebonden kaft en het leeslint.
Vanuit het hele land verzamelden Marriët Willems en Simone Kroon verhalen over tradities en recepten. Het zijn soms gebruiken uit 1 gezin, een dorp of een hele provincie. Het boek volgt de maanden van het jaar en begint met kniepertjes op 1 januari – een soort opgerolde obliehoorn, waarna al gauw een aardbeientaart verschijnt. Aardbeien in januari? Ja dat kan, mits je in de zomer van het jaar daarvoor aardbeien hebt geweckt. De basis van het wecken komt ook aan bod. Puur Hollandse feesten als carnaval en Driekoningen staan gebroederlijk naast de ramadan en roze zaterdag, Slow -Food-zelf-getrokken bouillon naast snelle avocado-cacaomousse. De recepten zijn voorzien van symbolen (voor/hoofd/bijgerecht/saus/toetje), die je ook terugvindt in het receptenregister, met een indicatie van het aantal personen. Een klokje geeft tenslotte aan hoeveel tijd de bereiding ongeveer kost. Handig als je geen 24 uur de tijd hebt om bonen te weken zoals in onderstaand recept.

Recept : Bonensalade met tonijn en feta
bijgerecht/hoofdgerecht   
4 personen hoofdgerecht of 8 personen bijgerecht     
24 uur weken + 1½ uur

250 gram verse gedopte heilige boontjes of 100 gram gedroogde witte bonen
250 gram verse sperziebonen
350 gram kidneybonen (blik)
350 gram kikkererwten (blik)
250 gram maiskorrels (blik)
1 ui
1 rode paprika
2 blikjes MSC-tonijn op olie
150 gram feta
6 eetlepels balsamico-azijn

Kook de verse heilige boontjes in een kwartier gaar. Spoel de boontjes af met koud water en laat ze uitlekken. Als je gedroogde bonen gebruikt, laat ze dan een dag van tevoren weken in ruim water. Kook de boontjes vervolgens 1 à 2 uur in schoon water, tot ze gaar zijn en giet ze af. Hoe lang de kooktijd precies is, hangt van de ouderdom van de bonen af. Je kunt testen of ze gaar zijn door ze te proeven. Haal de sperziebonen af en snijd ze doormidden. Kook ze in 5 à 8 minuten naar je eigen smaak (beet)gaar. Spoel ze af in een vergiet onder de koude kraan en laat uitlekken. Spoel ook de kidneybonen en kikkererwten af met koud water en laat ze uitlekken; laat de maïskorrels uitlekken. Schil en snipper de ui. Maak de paprika schoon en snijd in kleine blokjes. Meng alles door elkaar. Laat de tonijn goed uitlekken en schep door de salade, brokkel de feta over de salade en sprenkel er balsamico-azijn naar smaak over.
Marie-Louise Hagen 1981

Natuurlijk is het leuk om verse witte bonen te gebruiken, maar het is mij een raadsel waarom je als alternatief niet witte bonen uit een potje neemt. Nu kost het 2 uur extra terwijl de rest van de bonen toch uit blik komt. Met de balsamicoazijn en lekkere extra vergine olijfolie, basilicum plus peper & zout heb ik een dressing gemaakt, want dat heeft zo’n bonensalade wel nodig. Hoeveel zou er geredigeerd zijn aan de ingezonden recepten? Mijn vingers jeuken om het een en ander anders op te schrijven maar wellicht was dat niet de bedoeling van Meiraapje.

Blader- en leesboek
De verhalen en wetenswaardigheden bij de recepten maken van dit boek een echt blader- en leesboek. Kampersteur bijvoorbeeld: het verhaal over de domme Kampenaren die dachten dat een steur met een belletje om wel zou wachten om opnieuw gevangen te worden.  En dus wordt er met Pasen eieren met mosterdsaus zonder vis gegeten.
Opvallend is dat een behoorlijk aantal recepten van dezelfde mensen afkomstig is. Zo levert bakker Meelmuts nogal wat input en kok Roel Olfers vinden we terug in februari, april, mei en juni. Was er niet genoeg diversiteit of kwaliteit in de ingezonden recepten? De kruissteekjes tussen de ingrediënten bij de recepten hadden wat mij betreft weg mogen blijven; ze zijn nogal onoverzichtelijk. En er staan relatief veel zoete lekkernijen in – niet dat dát erg is hoor, blijkbaar zijn wij zoetkauwen of gaan feestdagen nu eenmaal samen met zoetigheid.
Zijn tradities ouderwets? Nee zeker niet, iedereen kan volgens Marriët Willems en Simone Kroon nieuwe rituelen in het leven roepen dus ook zelf tradities maken. Wat is jouw favoriete traditie?