Humor en spanning in verhaal over schrijfster en haar alter ego

In een prachtig, spannend, humoristisch en vervreemdend verhaal verzint Kerstin Ekman een biografie van haar eigen leven. De hoofdpersoon is de bejaarde schrijfster die Lillemor Troj heet (Ekmans tweede voornaam), begon met het schrijven van detectives en aan het eind van haar leven lid is van de Zweedse Academie, literaire romans schrijft en meebepaalt wie de Nobelprijs voor de literatuur krijgt. Ongeveer de biografie van Ekman zelf. Of toch niet? Meteen in het begin krijgt de schrijfster een schok te verwerken. Haar uitgever wil met haar praten over haar nieuwe manuscript. Maar ze heeft helemaal geen nieuw boek geschreven! Lillemor ontvreemt het pak papier en neemt het mee naar huis om te lezen. De hoofdpersoon in het verhaal is Barbro Andersson, een lelijke bibliothecaresse die de boeken schrijft die onder Lillemors naam worden uitgegeven.

Hier begint een langdurig spel van feit en fictie, waarbij je als lezer aan het eind niets meer zeker weet. Is het waar wat Barbro schrijft? Of is het waar wat Lillemor denkt? Is het allebei waar? Of speelt de eigenlijke auteur van dit verhaal, Kerstin Ekman, een spelletje met je? Want dat doet ze. Ze sleurt je mee in een verhaal met hartverwarmende of juist akelige maar altijd levende mensen. Een verhaal over het leven van een vrouw in Zweden. En een verhaal over de liefde voor de literatuur. Lillemor leeft haar leven en Barbro ook, en telkens raken die levens elkaar. Tot aan het eind de twee vrouwen daadwerkelijk in gesprek raken.

Ekman heeft een prachtige schrijfstijl, afwisselend in stemming, soms diepgaand en soms speels. Haar natuurbeschrijvingen nemen je mee door Zweden. Haar karakters zijn levende mensen en ook de bijfiguren voelen eerder als volledige personages dan figuranten. Zo is de moeder van Lillemor een dominante, onaardige vrouw die teveel drinkt en vooral mee wil liften op de bekendheid van haar dochter. Maar in haar onvermogen om tevredenheid of ook maar een sprankje echt geluk te vinden is ze een tragisch persoon aan wie het leven voorbijgaat.

De humor van Ekman zit in de details, en maken het behalve een mooi geschreven boek ook gewoon leuk om te lezen. Vaak gaat het om gewoontes die mensen hebben. Barbro, die als bibliothecaresse briefjes stopt in de boeken die ze uitleent. Op elk briefje staat een persoonlijke opmerking voor de lezer. Hier is er een die ik in dit boek zou willen stoppen: ‘Lezen is verslavend. Begin er niet aan.’

De afrekening begint sterk en davert lange tijd zeer boeiend door. Op driekwart van het boek begint het verhaal echter in te zakken, als het spel met feit en fictie je als lezer onderhand bekend is. Hier hadden wel een paar hoofdstukken mogen sneuvelen. En het einde is gewoon flauw. Gelukkig is ook daar nog wel de humor, die maakt dat je het boek met plezier uitleest. Maar ondanks alle moois verliest ze hiermee wel de vijfde ster.