Vandaag stond in de krant dat Kazachstan een groot deel van haar grondgebied aan China gaat verhuren. China mag die grond gebruiken om door Chinese boeren te laten verwerken.
Vervang Kazachstan door Mozambique en je hebt (een deel van) de plot van De Chinees. In dit boek van Mankell sluit China een deal met het Afrikaanse land zodat het de lastige arme boeren ergens kan dumpen, voordat die in protest kunnen komen tegen de sociale ongelijkheid in het nieuwe China. Precies dat staat nu te gebeuren in Kazachstan.
Mankell toont in De Chinees aan de ene kant begrip voor de woede en frustratie die voortkomen uit de vernederingen die de Chinezen vroeger ondergingen. Hij schetst ook de dilemma's van het moderne China en als lezer krijg je zowel begrip voor de motieven van de oude communistische garde als voor die van de nieuwe kapitalisten.
En dan is er nog de Mei 68-generatie, de Europese jongeren die China als voorbeeld zagen. Wat is er van de oude idealen terechtgekomen? Mankell schrijft er met compassie over.
De Chinees begint als een thriller, maar dat is het niet. Het is een actuele, politieke roman met epische kwaliteiten. Ja, er zitten losse eindjes in het boek en vooral in de oplossing van de massamoord die het startschot vormt. Maar ik ben er zeker van dat dit geen slordigheid is. Mankell heeft die losse eindjes er bewust in gelaten. Want het China van vandaag is zo georganiseerd. Heel veel van wat er gebeurt in China en vooral hóé dat gebeurt, komt ook in werkelijkheid nooit boven water en vindt geen logische verklaring, en die losse eindjes die in het boek zitten, zijn ook precies de Chinese losse eindjes....
Juist daarin zit de bedreiging. Mankell toont met de losse eindjes perfect aan hoe vreselijk voorzichtig de wereld moet zijn met deze supermacht in wording.
Benieuwd of De Chinees ook in Kazachstan in de winkel ligt.