De vijver van het Vaticaan

Luís Miguel Rocha (1976 Portugal) volgde een studie geesteswetenschappen en werkte als scenarist en televisieproducent. De laatste paus (The last pope) is het eerste boek van Luís Miguel Rocha (2006) in een trilogie waarin het Vaticaan en al haar geheimen centraal staan. Deel 2 (Holy bullet) gaat over het vermeende complot achter de aanslag op Johannes Paulus II. De titel van deel 3 is nog niet bekend, wel dat het boek in 2010 zal verschijnen.
Op 29 september 1978, de drieëndertigste dag van zijn pontificaat, wordt paus Johannes Paulus I dood aangetroffen. De officiële doodsoorzaak luidt hartstilstand. Sarah Monteiro, correspondente voor een groot internationaal persbureau, komt van vakantie terug in Londen en vindt een gecodeerde boodschap en een lijst met namen. Even later ontsnapt ze aan een aanslag op haar leven. Rafaël, een mysterieuze man en vriend van Sarah’s al even mysterieuze vader, helpt haar te ontsnappen. De twee staan voor de opgave om een puzzel te ontrafelen waarin behalve huurmoordenaars en corrupte politici ook kardinalen en andere hoogwaardigheidsbekleders van het Vaticaan een rol spelen en zelfs Sarah’s eigen vader.
Luís Miguel Rocha sluit zich aan bij het peloton schrijvers voor wie het Vaticaan en de katholieke kerk een onophoudelijke bron van inspiratie vormen. De keuze is begrijpelijk. Alle ingrediënten waar een thrillerauteur van droomt komen samen op deze vierkante kilometer in Rome: geloof, geld, macht en (onderdrukte) seks. Rocha doet wat anderen voor hem hebben gedaan: het vermengen van feiten en fictie. In De laatste paus komen we dan ook een hoop bekende namen en instellingen zoals staatsman Aldo Moro, ontvoerd en gedood door de Rode Brigades; Licio Gelli, eerbiedwaardige meester van de vrijmetselaarsloge P2 en betrokken bij de dood van heel wat politici; Paul Marcinkus, Amerikaanse aartsbisschop, directeur van de Vaticaanse Bank en betrokken bij allerlei schandalen en Robert Calvi, ‘Gods bankier’, dood gevonden onder Blackfriars Bridge in Londen, zogenaamd zelfmoord.
Aan de lijst voegt Rocha een paar eigen, fictieve personages toe en begint te schrijven. Aanvankelijk gaat dat best goed. Rocha is van huis uit scenarist en dat is duidelijk te zien. Korte hoofdstukken, internationale locaties, een prettige stijl; kortom: een boek dat naar meer smaakt. Helaas gaat het met het verhaal een stuk minder. Allereerst zijn de karakters geen mensen van vlees en bloed, maar vooral vehikels om het verhaal vooruit te stuwen. Daarnaast moet er veel worden uitgelegd. Of beter gezegd: Rocha wil te veel uitleggen. Hij heeft zich voorgenomen dat zijn lezers na De laatste paus de media met meer scepsis zullen volgen dan voorheen. Niets is wat het lijkt. Overal zit een complot achter. Om dat te bewijzen construeert Rocha een verhaal waarin de lezer de draad kwijtraakt en waarvan de fictie de werkelijkheid nooit overstijgt. Een groot gevaar voor zogenaamde factie-schrijvers. Bedenk maar eens iets wat spannender is dan de werkelijkheid. Ik moest in ieder geval voortdurend denken aan allerlei intrigerende documentaires die ik over het Vaticaan heb gezien en waarnaast De laatste paus verbleekt. Jammer. Maar dat is het risico van vissen in de bekende vijver.