Teleurstellend tweede deel van de trilogie

Vidar Sundstol (1963) is een Noorse auteur die vanaf 2005 niets anders doet dan schrijven. De doden is na Land van dromen het tweede deel uit zijn Minnesota-trilogie. Het verhaal speelt zich af aan de noordkust van Lake Superior, op de grens van de VS en Canada, een streek waar Sundstol zelf een tijd gewoond heeft.

Lance Hansen is een ranger, een boswachter met politietaken. Zijn voorouders komen uit Noorwegen, zoals dat bij meer inwoners uit het gebied het geval is. Aan de oever van het meer treft Lance naast een tentje een vermoorde Noorse toerist aan, naakt en met ingeslagen schedel, en naast de tent diens vriend met wie de Noor een kanotocht maakte. De moord, de eerste in de streek, beroert de kleine gemeenschap. Hansen, die amateurhistoricus is en thuis het archief heeft staan van de ledenloze heemkundevereniging, herinnert zich dat er in 1892 nog een moord in het gebied heeft plaatsgevonden. Een medicijnman en indiaan van de Ojibway-stam is onder mysterieuze omstandigheden verdwenen. Terwijl de FBI de moord op de Noorse toerist onderzoekt, duikt Lance in het verleden en doet een aantal schokkende ontdekkingen. Allereerst heeft zijn familie Ojibway bloed –- op de honkbalknuppel waarmee de schedel van de Noorse toerist is ingeslagen zijn Ojibway-bloedsporen aangetroffen (het bloed van de Ojibway bevat een uniek en daardoor traceerbaar gen) –- maar de meest verontrustende ontdekking is dat Lance' broer Andy een valse verklaring heeft afgelegd en dat Andy'’s honkbalknuppel weg is. Lance raakt in gewetensnood. Hij verdenkt zijn broer van de moord op de Noor, maar twijfelt of hij zijn eigen broer kan aangeven.

In De doden gaan Lance en Andy samen op jacht. Nadat ze een bok hebben gemist, spreken ze af om nog een tweede keer de bossen in te gaan. Sundstol slaagt er goed in om het gebrek aan contact dat altijd tussen beide broers heeft bestaan te beschrijven. Twee mannen, elk gevangen in hun eigen wereld. Het feit dat Lance Andy niet durft aan te spreken op diens alibi voor de moord op de Noorse toerist zorgt voor de nodige spanning.
Het decor van De doden wordt gevormd door eindeloze bossen waar het sneeuwt, ijzelt, waait, stormt, kortom waar het zo bar en boos is, dat Lance, de verteller, bevangen raakt door allerlei waanbeelden. Dat levert bij tijd en wijle beklemmende scènes op, maar het is niet voldoende om het boek te dragen. Daarvoor gebeurt er gewoon te weinig. Onderdeel van Lances waanbeelden is het verhaal van de in 1892 verdwenen medicijnman, een verhaal dat in de ik-vorm en in cursief verteld wordt door een van Lance' voorouders die in dat jaar te voet door de streek op weg was. De cursieve hoofdstukken zijn langdradig en bulken van de herhalingen, alsof het Sundstol moeite kostte om zijn tweede boek enige volume te geven.

De doden is daarom een teleurstellend tweede deel van een trilogie die zo veelbelovend begon. De 174 pagina'’s leveren materiaal voor een paar hoofdstukken, maar niet voor een heel boek.