Een 'oei' en 'aah'-ervaring

Alles Scheiβe!? Wenn der Darm zum Problem wird luidt de oorspronkelijke titel van dit boek over een bijzonder, zij het enigszins minder aantrekkelijk, onderwerp. Die titel is zonder meer opzienbarend, maar wat men er in het Nederlands van heeft gemaakt, klinkt zo mogelijk nόg plastischer. Met de oranje getinte cover waarop de kop in grote, glanzend paarse letters is aangebracht, is het sowieso een boekje dat in het oog springt. Maar het niet mis te verstane opschrift Poep jezelf wijzer zorgt er tegelijkertijd voor dat je als koper je nieuwe lectuur liever aan het zicht onttrekt. 

De titel is niet welluidend te noemen maar dekt wel volledig de lading. Tenminste, voor wat betreft Nederland. In Vlaanderen slaat het als een tang op een varken. Het werkwoord ‘poepen’ heeft daar immers een volledig andere betekenis. Vlamingen die hopen te leren hoe ze slimmer kunnen worden door veel en grondig te neuken, komen bedrogen uit. Door deze betekenisverwarring is een werk als dit, waarin ‘poepen’ en ‘poep’ veelvuldig worden gebezigd, dus voor een Vlaming behoorlijk wennen. Mocht de uitgeverij een succesrijke uitgave op de Belgische markt beogen dan zou men daar beter nog wat dieper over nadenken.   

Dr. Adrian Schulte is regulier arts en natuurkundig specialist. Hij doet al ruim twintig jaar onderzoek naar de gevolgen van onjuiste eetgewoonten in ons lichaam. Daarnaast is hij directeur van het F.X. Mayr Zentrum Bodensee in Überlingen, een kliniek voor darmrevalidatie. Met andere woorden; dit is een man die over deze materie recht heeft van spreken.

Heel kort samengevat gaat het boek over poep en wat je door te letten op de vorm, kleur en geur van je poep kunt te weten komen over je lichamelijke gesteldheid. De mens beschikt over niet minder dan driehonderd vierkante meter darmen. Die zijn zonder problemen in staat om zichzelf te reinigen, mits de darmslijmhuid gezond is. En daar gaat het helaas in onze moderne, westerse samenleving mis.

Veel mensen beschouwen de frequentie van hun stoelgang als het enige geldige criterium voor een gezonde spijsvertering. Maar dat is een dwaling. De ideale (lees: gezonde) poep heeft namelijk veel meer te bieden dan louter regelmaat. De uiteenzettingen over de bij de spijsvertering betrokken organen, zoals bijvoorbeeld de werking van de maag, zijn zodanig gesimplificeerd dat een leek minstens de essentie ervan begrijpt. Al te moeilijke woordenschat werd ten behoeve van de lezende niet-medicus omzeild. Hier en daar is er ook lichte humor verweven in de technische beschrijvingen. Geen sinecure bij een bloedernstig onderwerp als dit. Zo maakt de auteur zich de bedenking dat het vreemd is dat men het Engelse ‘asshole’ of Duitse ‘Arschloch’ als scheldwoord aanwendt. We zijn allemaal blij dat we er een hebben en al helemaal als het een goed functionerend exemplaar is. Maar toch wilt niemand het zijn.

Na de theoretische uitleg volgt een overzicht van een tien-daags fitnessprogramma, met als doel herstel en ontgifting van onze darmen. Dit eet-en beweegprogramma zorgt ervoor dat we sneller zichtbaar beloond worden voor de inspanningen die we ons getroosten. De in het boek eerder aangereikte tips zijn net zo effectief maar moeten wel maandenlang volgehouden worden voor men er zichtbaar baat van heeft. En dat strookt niet met onze liever-gisteren-dan-vandaag-samenleving. Aan dit programma heeft Dr. Schulte twintig jaar gesleuteld. Hij slaagde erin om het zodanig te vereenvoudigen dat het bijna een anticlimax is. Tips als ‘sla een maaltijd over’, ‘heel goed kauwen’, ‘veel drinken’, zijn niet bepaald wereldschokkend. Daarnaast ondergaat de lezer regelmatig een ‘had ik dit daarnet al niet gelezen?’-ervaring.

Toch zijn er wel een aantal goed-om-weten-wetenswaardigheden te vinden in het boek. Dingen die de normaalste zaak van de wereld zouden moeten zijn maar die we in de loop der tijden hebben afgeleerd of juist verkeerd aangeleerd. Interessant is bijvoorbeeld het (laatste) hoofdstuk ‘Eten wat verteerbaar is – het juiste voedsel voor jou en je darmen’. Hierin bespreekt Dr. Schulte een aantal voedingsmiddelen en wijst op hun gezondheidsaspect, hun verteerbaarheid en de juiste hoeveelheid.

Poep jezelf wijzer is geen boek dat je vlot uitleest. Geen boek dat je leest op de bank onder het genot van een glaasje wijn en al helemaal niet met een snackje. Geen boek dat je met moeite neer kunt leggen. Af en toe is het toch wel even doorbijten. De plot blijft immers beperkt tot de huishouding van ons spijsverteringsstelsel. Maar wie meer wilt weten over hoe de spijsvertering werkt en bovendien op zoek is naar simpele tips om problemen te voorkomen én op te lossen (en dit in klare taal zonder al te veel medische termen) kan van dit boek wel iets opsteken.