Inkijk in de spionage wereld

Paul Willetts is (zeker in Engeland) bekend als biograaf en non-fictie schrijver. Zijn gedegen onderzoekswerk zorgt voor een solide basis van de door hem beschreven verhalen. Niet voor niets wordt werk van hem gepubliceerd in gezaghebbende kranten als The Times en The Guardian. Als kind van twee beeldend kunstenaars, probeert hij voortdurend zijn teksten zo beeldend mogelijk te laten zijn. Daar zit dan ook precies het probleem voor Rendez-vous in de Russian tearooms.

De korte introductie van de verhaallijn op de eerste pagina krijgt pas na 400 bladzijden een vervolg. De tussenliggende tekst is vooral een kennismaken met meer en meer personen die direct, maar zeker ook zijdelings betrokken zijn bij een veelheid aan gebeurtenissen. Vanaf het begin van deel 6 van het boek komt er tempo in de beschrijvingen en gaat het verhaal leven. De zeer uitgebreide beschrijving van activiteiten van diverse betrokkenen zal onherroepelijk bijdragen aan de historische correctheid van het geheel, maar is zeker geen onverdeeld plezier om te lezen. Natuurlijk is de complete opsomming van betrokkenen noodzakelijk om het complexe beeld van het netwerk van spionnen en meelopers helder te krijgen. De haast eindeloze lijst betrokkenen wordt op sommige momenten echt te lang om nog te kunnen volgen.

Daar waar schrijvers als Ken Follet en Leon Uris op basis van werkelijke gebeurtenissen een kleurrijk verhaal weten te fantaseren, blijft Paul Willetts aan het andere uiterste van het spectrum. Een nauwkeurige beschrijving van de feiten, zonder fantasie. Wanneer de werkelijkheid dan spannend genoeg zou zijn, kan het precies weergeven voldoende zijn voor een lekker leesbaar boek. Omdat in het geval van Rendez-vous er te weinig mogelijkheid is om werkelijk betrokken te raken bij de hoofdpersonen, komt de spanning niet echt naar voren. Het gaat over spionnen in oorlogstijd, het moet dus echt wel spannend geweest zijn in de werkelijkheid, maar dat komt niet goed uit de verf. Pas, zoals gezegd, in de laatste pagina’s van het boek word je gegrepen door de persoonlijke belevenissen en gevoelens. Pas vanaf dat moment heb je het idee over de schouder van James Bond mee te kijken in de wereld van glamour en glitter. Natuurlijk is de wereld van de oorlogsspionnen er niet een van ’leuk en mooi’, maar meer van ‘oppassen en narigheid’. Omdat het geheel geschetst wordt vanuit de optiek van pro Duitse spelers in de wereld van de Engelse oorlogsvoorbereidingen, levert het verhaal wel een interessante kijk op die ontwikkelingen. Precies zoals gesteld wordt: het onbekende verhaal van de grootste spionage-operatie uit de Tweede Wereldoorlog.