Lezersrecensie
OPGROEIEN IN DE JAREN ZESTIG
De 11-jarige Wessel verhuist binnen korte tijd twee keer en moet zijn draai weten te vinden in het nieuwe huis boven theater REX waarvan zijn vader toneelmeester is.
In het grote huis en het theater valt veel te ontdekken en het biedt vele plekjes om je terug te trekken. Wessel heeft regelmatig de behoefte om zich af te zonderen en zo te ontsnappen aan al het gedoe in huis, de drukte, zijn twee oudere broers en zijn overgevoelige, aan hoofdpijnen lijdende moeder met wie hij meevoelt en van wie hij last heeft. Hij komt echter niet over als een ongelukkige jongen. Zijn thuisbasis is op zich goed. Hij begint met roken ‘om eerder oud te worden’ en stort zich op de gitaar, gaat om met leeftijdgenoten en rommelt met meisjes.
De ironische toon van het verhaal wordt al snel gezet. Zo wordt een beschrijving van een gevoel van eenzaamheid en angst bij puber Wessel direct gevolgd door een geruststellende, maar tevens dwaze opmerking: ‘’In de aanloop van de verhuizing heeft hij akelige dromen dat er op een mistig schoolplein een optocht van kinderen achter hem aankomt. Dat ze hem uitlachen om zijn zachte g of om de uitgelubberde truien die hij afdraagt van zijn broers. Maar de nieuwe dag is zonovergoten en vervuld van de prikkelende geur van rotte bladeren, een geur die hij voor altijd zal verbinden met de sensatie van verwachting’’.
Het boek staat vol kleine juweeltjes. De kracht van De Plectrumfabriek ligt niet zozeer in het verhaal zelf maar in de prachtige, droog komische karaktertyperingen van Wessel en diens ouders. Er valt genoeg te (glim)lachen om de onderkoelde observaties van Vincent van Warmerdam en de scene waarin Wessel met zijn vader meegaat als die ergens in een buitenwijk in de stromende regen een klus heeft, zou in een absurdistische film van broer Alex passen.
De kritiek die doorklinkt in de beschrijvingen van vader en moeder is mild. De eerste wordt ergens getypeerd als een ‘verder heel inschikkelijke, om niet te zeggen onverschillige vader’, maar hij ís er wel .voor zijn kinderen en voor zijn gezin. Hij staat altijd achter hen en neemt het voor hen op wanneer dat nodig is. De moeilijke taak, het brengen van slecht nieuws aan Wessel, laat hij aan het eind van het boek echter aan zijn vrouw over. Die is weliswaar zwak en laat zich soms letterlijk gek maken door haar zoons die ‘’ ‘erfelijk belast van vaders kant’ maar moeilijk autoriteit boven zich dulden en weigeren hun mond te houden als iemand ze onheus behandelt’’ , maar zij lijkt ook te zorgen voor de gewetensvorming van haar zoons.
De vriendschap met klasgenoot en bandlid Stan die beter gitaar kan spelen dan hij, wordt met weinig woorden beschreven. Er staat sowieso geen woord te veel in De Plectrumfabriek. Stan is geen prater. Wessel alias Vincent van Warmerdam misschien ook wel niet, maar hij redt het wel. Niet iedereen komt echter ongeschonden de sixties door.
In het grote huis en het theater valt veel te ontdekken en het biedt vele plekjes om je terug te trekken. Wessel heeft regelmatig de behoefte om zich af te zonderen en zo te ontsnappen aan al het gedoe in huis, de drukte, zijn twee oudere broers en zijn overgevoelige, aan hoofdpijnen lijdende moeder met wie hij meevoelt en van wie hij last heeft. Hij komt echter niet over als een ongelukkige jongen. Zijn thuisbasis is op zich goed. Hij begint met roken ‘om eerder oud te worden’ en stort zich op de gitaar, gaat om met leeftijdgenoten en rommelt met meisjes.
De ironische toon van het verhaal wordt al snel gezet. Zo wordt een beschrijving van een gevoel van eenzaamheid en angst bij puber Wessel direct gevolgd door een geruststellende, maar tevens dwaze opmerking: ‘’In de aanloop van de verhuizing heeft hij akelige dromen dat er op een mistig schoolplein een optocht van kinderen achter hem aankomt. Dat ze hem uitlachen om zijn zachte g of om de uitgelubberde truien die hij afdraagt van zijn broers. Maar de nieuwe dag is zonovergoten en vervuld van de prikkelende geur van rotte bladeren, een geur die hij voor altijd zal verbinden met de sensatie van verwachting’’.
Het boek staat vol kleine juweeltjes. De kracht van De Plectrumfabriek ligt niet zozeer in het verhaal zelf maar in de prachtige, droog komische karaktertyperingen van Wessel en diens ouders. Er valt genoeg te (glim)lachen om de onderkoelde observaties van Vincent van Warmerdam en de scene waarin Wessel met zijn vader meegaat als die ergens in een buitenwijk in de stromende regen een klus heeft, zou in een absurdistische film van broer Alex passen.
De kritiek die doorklinkt in de beschrijvingen van vader en moeder is mild. De eerste wordt ergens getypeerd als een ‘verder heel inschikkelijke, om niet te zeggen onverschillige vader’, maar hij ís er wel .voor zijn kinderen en voor zijn gezin. Hij staat altijd achter hen en neemt het voor hen op wanneer dat nodig is. De moeilijke taak, het brengen van slecht nieuws aan Wessel, laat hij aan het eind van het boek echter aan zijn vrouw over. Die is weliswaar zwak en laat zich soms letterlijk gek maken door haar zoons die ‘’ ‘erfelijk belast van vaders kant’ maar moeilijk autoriteit boven zich dulden en weigeren hun mond te houden als iemand ze onheus behandelt’’ , maar zij lijkt ook te zorgen voor de gewetensvorming van haar zoons.
De vriendschap met klasgenoot en bandlid Stan die beter gitaar kan spelen dan hij, wordt met weinig woorden beschreven. Er staat sowieso geen woord te veel in De Plectrumfabriek. Stan is geen prater. Wessel alias Vincent van Warmerdam misschien ook wel niet, maar hij redt het wel. Niet iedereen komt echter ongeschonden de sixties door.
3
Reageer op deze recensie
