Bevrijdingsdag

Een halve eeuw geleden werd Ed van Thijn geïnterviewd door Jacques Presser. Van Thijn beloofde de historicus zijn oorlogsherinneringen ooit eens op zou schrijven. Het zou echter tot zijn pensioen duren voordat van Thijn hier aan toe zou komen. Naarmate hij aan het schrijven was, kwamen er steeds meer herinneringen naar boven. Van Thijn schreef uiteindelijk niet één, maar drie boeken over zijn oorlogstijd: 18 adressen, Het verhaal en Judica/Judy. In 2013 bundelde uitgeverij Atlas Contact de verhalen tot één boek; Het verhaal en daarna.

De titel van het boek verwijst naar de belofte die van Thijn aan Presser deed; hij moest hét verhaal over zijn oorlogsverleden vertellen. Het boek bevat niet alleen maar herinneringen aan zijn oorlogsjaren. Van Thijn vertelt ook over het huwelijk van zijn ouders, zijn studententijd in Amsterdam en Parijs, zijn politieke carrière, de moeizame relatie met zijn ouders, de impact van astma op zijn leven en de zoektocht naar zijn Joodse identiteit. Het is een openhartig boekje geworden. Sommige details over zijn tijd in Parijs vond ik zelfs iets te openhartig.

De verhalen over zijn moeder maakte veel indruk op me. Mevrouw van Thijn kon de oorlog niet van zich afzetten en het niet verkroppen dat haar man na de echtscheiding zijn leven weer voortzette. Ze had een moeilijk karakter en kon haar zoon niet loslaten. Om zijn moeder niet te kwetsen kwam Ed nooit bij zijn vader thuis over de vloer. Toch nam hij dit zijn moeder niet kwalijk. Toen ze ziek werd, ging Ed twee jaar lang bijna dagelijks bij haar op bezoek. Pas op haar sterfbed besefte hij wat een sterke vrouw zijn moeder eigenlijk geweest is; haar moeilijke karakter was gebaseerd op angst en onzekerheid en hielp haar te overleven.

Vijf mei komt meerdere keren ter sprake in het boek. Als klein kind maakte van Thijn, ver weg van zijn ouders, de bevrijding van Westerbork mee. Twintig jaar later, op 5 mei 1965, werd zijn eerste kind geboren; een bevrijdingskind. Ook ontving hij diezelfde dag de twee delen van Ondergang van J. Presser in de brievenbus.

Op bladzijden 123 en 124 van Ondergang II staan enkele oorlogsherinneringen van Ed van Thijn. Zie de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren: https://www.dbnl.org/tekst/pres003onde01_01/. Lees hier zijn verhaal: https://www.dbnl.org/tekst/pres003onde01_01/pres003onde01_01_0051.php. Ik heb (afgelopen jaar) op Bevrijdingsdag niet alleen dit boek van Ed van Thijn, maar ook beide delen van Ondergang op de kop kunnen tikken.

Het is een fijn boekje om te lezen. Ik kende van Thijn nog niet zo goed. Toen de man in de Tweede Kamer zat, had ik nog geen interesse in politiek. Van zijn tijd als burgemeester herinner ik me voornamelijk de hilarische filmpjes van van Kooten en de Bie. Door dit boek kreeg ik een goed beeld van de oud-politicus. Hij komt op mij over als een eerlijke en heel sympathieke man.

https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/18-adressen-ed-van-thijn

https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/eenzaam-in-de-oorlog-martine-letterie

Keek op de Week met Ed van Thijn