De zoektocht van een oorlogspleegkind

Wie ben ik? is het emotionele levensverhaal van Louis Godschalk. Het boek is een eerbetoon aan alle mensen die, tijdens de oorlog, hun eigen leven op het spel hebben gezet om Joodse kinderen te kunnen redden. Louis was een onderduik kind. Als kleuter woonde hij bij het gezin Oosterkamp in Zwette. Toen zijn ouders na de oorlog niet terugkeerden, werd hij geadopteerd door de oudste dochter van het gezin Hennie en haar man feike Rienstra. Louis groeide op als Loekie Rienstra. Pas op de mulo hoorde hij (per toeval) dat hij geen Friese, maar Joodse jongen was. Louis zat vol vragen over zijn afkomst. Omdat vader Feike het contact met zijn overgebleven familieleden afhield, duurde het nog jaren voordat Louis’s vragen werden beantwoord.

Koos Boorsma, goede vriend en zakenpartner van Godschalk, zette het verhaal van Louis zoektocht op papier. Het is een bijzonder boekje geworden over oorlog, familiebanden adoptie, identiteit, geloof en gemis.

Na de oorlog doken er ongeveer 3500 Joodse onderduikpleegkinderen op. Veel van hen waren tijdens de oorlog wees geworden. Omdat er in de oorlog (uit veiligheid) weinig op papier gezet was, was het moeilijk om de juiste identiteit van de kinderen te achterhalen. Louis werd geïdentificeerd aan de hand van een paar oude familiefoto’s, betrouwbaar kun je deze identificatie door de Commissie van oorlogspleegkinderen (OPK) niet echt noemen. Er werden meer beslissingen genomen waar je 75 jaar later enorm grote vraagtekens bij zet. Zo werd er door het OPK en de rechtbank geadviseerd de Joodse wezen aan hun pleeggezinnen toe te wijzen. Hierbij werd totaal voorbijgegaan aan de wensen van de Joodse kringen. Hoe zou Louis leven er uit hebben gezien als de rechtbank hem toegewezen had aan de nicht van zijn vader? Op volwassen leeftijd krijgt Louis de mogelijkheid zijn dossiers in te zien. Hij hoopt hier antwoorden te kunnen vinden, maar eigenlijk roepen ze alleen maar meer vragen op.

Louis werd geboren als Joods jongetje en groeide op in een Gereformeerd gezin. Op latere leeftijd bekeerde hij zich tot het Joodse geloof. Samen met zijn gezin emigreerde hij zelfs naar Israël. Louis geeft veel informatie over zijn weg naar bekering en leven in Israël. Het is mooi om te lezen dat déze zoektocht wel is geslaagd.

Het is een goed verzorgt boekje. Naast vele foto’s van documenten en familiekiekjes is er ook veel (misschien ietsje te veel?) ruimte voor bijlages, namen en begrippen. Normaal gesproken blader ik maar wat door bijlages heen, maar deze waren interessant om te lezen. Wat ik leuk vond, was de geschiedenis van Godschalk modewinkels, de mantelspecialist (M&S Mode). Het zijn fijne winkels, waar ik graag kom. Het is goed dat er aandacht besteed wordt aan de vergeten oorlogspleegkinderen. Er zijn in die tijd veel fouten gemaakt. Het wordt de hoogste tijd om hier openheid over te geven. Met de kennis van nu, moeten de kinderen toch ook geïdentificeerd kunnen worden? Er zijn de afgelopen jaren vele onbekende militairen uit de Tweede Wereldoorlog geïdentificeerd. Wat een rust zal het geven als de vraag ‘Wie ben ik’? na 75 jaar alsnog beantwoord zou kunnen worden.

Uitgeverij Aspekt en Tea (https://www.hebban.nl/spot/tekst-en-uitleg) heel erg bedankt voor dit bijzondere boek.

Het boek eindigt met het leggen van twee struikelstenen voor het voormalige huis van Louis ouders: https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/stolpersteine.