Onmogelijke liefde

Onmogelijke liefdes zijn relaties die geen kans hebben doordat ze verboden zijn of afgekeurd worden door de maatschappij. Zo is er afkeuring voor een relatie tussen familieleden (en een verbod om met dichte familieleden in het huwelijk te treden), zijn relaties met minderjarigen verboden en is er afkeuring voor relaties waarin sprake is van een machtsverschil (bijvoorbeeld baas en werknemer, docent en student).

Sommige liefdes die in het verleden onmogelijk waren, zijn dat inmiddels niet meer. Zo waren homoseksuele relaties vroeger verboden en relaties tussen mensen van verschillende rangen (adel en gewoon volk) of verschillende zuilen (katholiek en protestants bijvoorbeeld) zeer ongewenst. Door veranderingen in de maatschappij kunnen liefdes die eerst onmogelijk waren, in een andere tijd heel normaal zijn. Andersom komt ook voor. Zo was het vroeger helemaal niet ongewoon dat een neef en een nicht met elkaar trouwden. Tegenwoordig wordt hier toch anders tegenaan gekeken, wat ook te maken heeft met het risico op aandoeningen bij eventuele kinderen.

Onmogelijke liefde is een interessant thema en diverse auteurs schrijven hier dan ook over. Ik heb drie boeken gelezen waarin de liefde om verschillende redenen onmogelijk is.

De boeken

De droom - Esther Bonse

Karmen heeft een tijd een relatie gehad met een Afrikaanse danser, maar hun verwachtingen van een relatie waren zo anders, dat dit alleen maar tot conflicten leidde. Karmen besluit dat dit geen geschikte situatie is voor opgroeiende kinderen en verhuist dan met haar drie zonen naar een dorpje. De omgeving is prachtig, maar met de mensen vindt ze geen aansluiting. Tot ze Bas ontmoet. Op een dag beseft ze ineens dat ze verliefd op hem is. Ze ziet dromen van vorige levens waarin ze elkaar steeds ontmoetten, maar waarin er altijd iets was wat hun liefde voor elkaar in de weg stond. Ze besluit Bas een brief te schrijven waarin ze hem openlijk over haar gevoelens voor hem vertelt.

Onmogelijke liefde want om te beginnen kennen Karmen en Bas elkaar alleen van naam en gezicht en praten zij niet met elkaar, wat mij al een onmogelijke basis lijkt om iets op te bouwen. Wel communiceren ze via hun gedachten met elkaar en daar raken zij ook met elkaar verbonden. Karmen zet op een gegeven moment wel de stap om haar liefde ook buiten die gedachten te uiten, door middel van een brief. Bas antwoordt hier echter nooit op. Dit zet aan het denken: Bestaat de liefde tussen deze twee mensen echt, of vindt deze liefde alleen plaats in de droom van Karmen? Dit is een vraag waar Karmen zelf ook mee worstelt.

Daarnaast is het een onmogelijke liefde vanwege het leeftijdsverschil. Bas is een zeventienjarige jongen, Karmen is een vrouw van rond de 40 jaar oud. Bas gaat nog naar school, Karmen is een alleenstaande moeder van drie kinderen. Ze zitten dus echt in een totaal andere levensfase. Voor Karmen lijkt deze verliefdheid al snel een vanzelfsprekendheid te zijn, alhoewel ze er in eerste instantie wel van schrikt:

Je bent gewoon verliefd op hem! Ze rende naar de achterruimte en sloot zichzelf op het toilet op. Gekleed ging ze op de pot zitten, met haar hoofd in haar armen geklemd, in de haast fysieke angst dat haar hoofd eraf zou rollen. Dit kan niet, dit kan niet... gonsde als een mantra door haar heen.

Alhoewel de reacties van de omgeving in dit boek redelijk mild zijn, is een relatie met een groot leeftijdsverschil wel iets waar een taboe op rust in de maatschappij. Zeker zoals in dit verhaal, als een van de twee oud genoeg is om de ouder geweest te kunnen zijn van de ander, wordt er al snel afkeurend naar de relatie gekeken. In de droom merk je dat vooral aan het geroddel in het dorp.

Lezen want in dit boek wordt heel openlijk geschreven over een onmogelijke liefde. De gevoelens van Karmen worden mooi beschreven. Ook gaat het boek de discussie aan: Hoe komt het dat een maatschappij een relatie afkeurt waarin veel liefde is, maar een relatie waarin geen liefde is goedkeurt, puur en alleen omdat het aan het plaatje van huisje-boompje-beestje voldoet? Het is een interessant boek om te lezen, alhoewel het soms wat zweverig en onrealistisch aandoet. Daar moet je wel een beetje tegen kunnen. Al ben je met 102 bladzijden ook weer zo door het boek heen. Een mooi boek om even tussendoor te lezen!

Recensie. Mijn recensie vind je hier.

Boekenbloggersklus. Ik las de droom als Hebban boekenbloggersklus.

De doornvogels - Colleen McCullough

De Doornvogels vertelt het verhaal van de familie Cleary. Het verhaal start in 1915 en eindigt in 1969, drie generaties Clearys komen aan bod. De familie Cleary verhuisd van Nieuw-Zeeland naar het Australisch landgoed Drogheda, waar ze als schapenhoeders gaan werken in dienst van de zus van vader Paddy. Alhoewel de hele familie een belangrijke rol speelt, is de kleine Meggie de spil van het verhaal. Als enig meisje in het gezin wordt er weinig aandacht aan haar besteed, behalve door haar broer Frank. Als die na een ruzie met vader Paddy verdwijnt, is ze haar vertrouweling kwijt. De priester Ralph de Bricassart ontfermt zich echter al snel over dit meisje en gedurende de jaren ontwikkelt er een bijzondere vriendschap tussen de twee, die hun hele leven standhoudt. Toch is dit niet altijd even gemakkelijk, zeker niet wanneer de vriendschap omslaat in liefde.

Onmogelijke liefde want Ralph is een priester en de enige manier om bij Meggie te zijn, is om zijn gelofte te breken en bij de kerk weg te gaan. Meggie beseft als ze een jaar of 16 is dat ze verliefd is geworden op Ralph, maar beseft tegelijkertijd dat dit een onmogelijke liefde is:

Leren paardrijden onder toezicht van de eerwaarde bracht haar in de zevende hemel, waar ze niets van liet blijken, want haar verering voor de priester was overgegaan in een vurige, jeugdige verliefdheid. Ze wist dat daar absoluut geen toekomst in zat en dus veroorloofde ze zichzelf de weelde over hem te dromen, hoe het zou zijn als hij haar in zijn armen nam en een zoen gaf. 

Alhoewel het begint met een onschuldige verliefdheid van Meggies kant, groeit dit later uit tot meer. Ralph voelt zich innerlijk verscheurd: Hij moet kiezen tussen zijn liefde voor Meggie en zijn liefde voor God (de kerk). Meggie op haar beurt maakt overhaaste keuzes om Ralph maar te kunnen vergeten.

Lezen want de Clearys zijn een boeiende familie om over te lezen. Als lezer sluit je daarnaast Meggie al snel in je hart. Je leeft met haar mee vanaf dat ze een klein meisje is tot dat ze een vrouw van middelbare leeftijd is en elke keer dat haar leven een andere wending neemt, hoop je dat ze het geluk eindelijk zal vinden, omdat je het haar zo gunt. Met precies 500 bladzijden is het even een zit om de Doornvogels te lezen, maar dat is het waard.

Ik en mijn broer - Katarina von Bredow

Amanda heeft een hechte band met haar halfbroer Ludvig. Ze zijn eigenlijk altijd samen en delen alles met elkaar. De liefde die ze voor elkaar voelen groeit tijdens hun puberteit echter uit tot meer dan een gewone broer-zus liefde. Amanda probeert deze gevoelens voor Ludvig te onderdrukken, maar dit lukt haar niet. Nog lastiger wordt het als blijkt dat het wederzijds is. Na verschillende pogingen om de liefde voor elkaar te negeren, waarbij ze niet alleen elkaar kwetsen, maar waarbij ook de harten van anderen gebroken worden, geven ze het op. De enige waar ze hierover kunnen praten is vriendin Eva, maar die wijst hen ook op de mogelijke consequenties van hun geheime relatie.

Onmogelijke liefde want Amanda en Ludvig zijn broer en zus en hier is dus sprake van incest. Relaties tussen broer en zus worden ontmoedigd door het verbod te kunnen trouwen en in een aantal landen is seksueel contact tussen broer en zus ook strafbaar. In het verhaal, dat zich afspeelt in Zweden, wijst Eva hen er ook op dat als hun relatie bekend wordt, dit wel eens een rechtzaak zou kunnen worden. Hun relatie zal door de omgeving niet geaccepteerd worden, maar dus evenmin door de wet. Het brengt broer en zus in een onmogelijke situatie. Want hun gevoelens voor elkaar zijn verkeerd, maar het is een hele strijd om deze gevoelens te onderdrukken. En dat komt hun relatie als broer-zus ook niet bepaald ten goede.

Toen maakte ik de fout op hem toe te lopen en hem over zijn schouder te strelen. Hij sloeg mijn hand weg alsof het een schorpioen was die op hem was gekropen.

'Verdomme Amanda! Hou daarmee op. We kunnen niet zo doorgaan!'

Als ik hem een paar weken geleden over zijn schouder had gestreeld had hij het doodgewoon gevonden. Maar nu niet meer. Ik trok mijn hand terug alsof ik me gebrand had.

Lezen want dit is een boek dat je raakt! Het verhaal is ontzettend invoelend geschreven en alle gebeurtenissen en gevoelens komen echt over. Een prachtig verhaal.

Een korte vergelijking

Ik denk dat ik gezien het onderwerp onmogelijke liefde niet al te grote spoilers weggeef als ik zeg dat de liefdes in geen van deze boeken lang stand houden. In de Doornvogels wordt deze liefde geheim gehouden en ook in Ik en mijn broer proberen Amanda en Ludvig deze liefde te verbergen voor de buitenwereld. Daarentegen is Karmen in De droom juist betrekkelijk open over haar verliefdheid op de veel jongere Bas. Daar waar de andere boeken lijken uit te dragen dat de onmogelijke liefde verkeerd is, gaat De droom deze discussie juist aan. Waarom vinden we het eigenlijk zo verkeerd? En is dat het wel? Zou deze onmogelijke liefde niet eigenlijk gewoon heel goed mogelijk moeten zijn? Een interessante vraag.

De droom en Ik en mijn broer spelen zich overigens beide in de huidige tijd af, terwijl De doornvogels zich tusen 1915 en 1969 afspeelt. Grappig genoeg is het probleem van De doornvogels een wat actueel blijft, trouwen met een priester kan niet, terwijl het leeftijdsverschil dat in De droom zo'n probleem is, in vroegere tijden helemaal niet zo ongewoon was (alhoewel het dan eerder ging om een oudere man en een veel jongere vrouw).

De manier waarop de vrouwen omgaan met hun onmogelijke liefde omgaan verschilt, al laten Meggie en Amanda hier ook wel weer overeenkomsten in zien. Beide beginnen een andere relatie die wel mogelijk is, al ervaren ze dit beiden weer op een heel andere manier. De drie boeken over onmogelijke liefdes geven dus een boeiend kijkje in hoe het voelt om verliefd te worden op iemand waar je niet mee samen kunt zijn en hoe mensen met zo'n situatie en de bijbehorende gevoelens omgaan.

Welke boeken over een onmogelijke liefde hebben jullie gelezen?