Liefde

Ik las drie boeken over de liefde om te onderzoeken hoe auteurs liefde definiëren.

Bron: Van Dale

De boeken

Weg van liefde - Alain de Botton

In Weg van liefde volgen we de relatie tussen Rabih en Kirsten. Van de eerste ontmoeting op werk, tot de eerste kus, een huwelijk, het krijgen van kinderen. En ze leven nog lang en gelukkig? Zo simpel zijn relaties helaas niet. De twee krijgen te maken met ruzies (op het oog onbenullig maar daaronder liggen grotere problemen verborgen), jaloezie, onbegrip en ontrouw. Langdurige liefde komt ze niet aanwaaien, maar is hard werken.

Tussen de verhaallijn van Rabih en Kirsten door geeft Alain de Botton in cursieve stukken tekst overdenkingen en uitleg over relaties en opvattingen daarover. Deze informatieve en filosofische overdenkingen geven extra betekenis aan het verhaal.

Liefde is een vaardigheid volgens Alain de Botton. Het lastige is dat het beeld van liefde dat in de maatschappij heerst, betekisvolle relaties vaak in de weg staan. We hebben hierdoor namelijk ideeën opgebouwd die niet realistisch zijn, wat volgens De Botton de reden is dat zoveel relaties stranden.

In plaats van onze relaties te verbreken kunnen we elkaar misschien beter realistischer verhalen vertellen - verhalen die niet zo de nadruk leggen op het begin en die ons geen volmaakt wederzijds begrip beloven, maar die hun best doen onze problemen te presenteren als iets normaals en ons weemoedig maar hoopvol de weg wijzen door alle fasen van de liefde.

Met Weg van liefde is er in elk geval een goede start gemaakt met het vertellen van realistischer verhalen over de liefde.

Lezen want het is erg verfrissend om eens een boek te lezen over liefde dat echt realistisch is. Als je eenmaal een tijd bij elkaar bent, is het niet altijd sprankelend en geweldig meer. Dit boek laat zien dat dat ook niet nodig is. Dat ondanks ruzietjes, onbegrip, irritaties de relatie uiteindelijk heel waardevol is. Het verhaal zelf is wellicht niet het meest boeiende, maar de filosofische overdenkingen tussendoor geven het een extra laag en maken het tot een interessant boek dat tot nadenken stemt.

Efter - Hanna Bervoets

Efter speelt zich af in een wereld waar de iphones vervangen zijn door de Seos en verliefdheid opgenomen is in de DMS-V. Gelukkig wordt er een middel ontwikkelt tegen deze psychische aandoening: Efter. In dit verhaal volgen we verschillende mensen die te maken krijgen met de introductie van dit medicijn: van pr-man tot journaliste tot patiëntes.

Liefde is in de wereld van Efter al lang niets positiefs meer. Verliefdheid wordt zelfs beschouwt als een psychische aandoening, LAD (Love Addiction Disorder) genaamd. Dit heeft natuurlijk invloed op de manier waarop mensen over liefde denken:

dat jij degene wil zijn die de ander van zijn verdriet kan verlossen. Jij, als enige. Want verliefdheid is toch vooral ambitie, de hang naar een unieke positie, met bijbehorende superkrachten die alléén jij op de ander kunt toepassen. En iets voor een ander willen betekenen is in de eerste plaats het verlangen uit te stijgen boven het gepeupel in zijn omgeving.

Naast het medicijn Efter, dat nog niet officieel op de markt is gebracht, zijn er therapieën om met LAD om te leren gaan. In de eerste sessie leren de meisjes al:

Want van iemand houden is eigenlijk niets anders dan ervan houden dan iemand van jóú houdt, toch?

Efter heeft wat dat betreft dus een wat zwartgallige kijk op de liefde.

Lezen want Hanna Bervoets heeft met Efter een ontzettend fascinerend verhaal neergezet. Een geslaagd gedachte experiment waar je toch ook door aan het nadenken gezet wordt, met rake observaties over mensen en de liefde.

De ongeneeslijke romanticus - Frank Talllis

In De ongeneeslijke romanticus geeft Frank Tallis in 12 hoofdstukken weer welke ziekten liefde kan meebrengen. Hij put hierbij uit zijn ervaringen als psychiater. In elk hoofdstuk beschrijft hij een casus, van verslavende liefde die leidt tot het stalken van de ander of tot een seksverslaving, tot aan perverse liefde voor minderjarigen.

Liefde wordt door Frank Tallis heel serieus genomen. Hij merkt op dat er in onze maatschappij verwacht wordt dat je je maar snel over liefdesverdriet heen zet, de impact van liefde(sverdriet) wordt hierbij niet onderkend en wellicht ook onderschat. Met dit boek laat hij zien hoe groot de consequenties kunnen zijn als er iets mis gaat in de liefde.

Lezen want dit is een ontzettend interessant boek en zeker ook geschikt voor leken. Er wordt wel een beetje met termen uit de DSM-V gestrooid, maar altijd uitgelegd. De problemen die de mensen in dit boek hebben zijn wellicht wat extreem en daardoor niet heel herkenbaar voor de doorsnee lezer (Frank Tallis geeft zelf ook aan dat juist die extremen het meest interessant zijn en dat begrijp ik heel goed), maar het gevoel dat hij liefdesverdriet heel serieus neemt brengt hij hoe dan ook over. In die zin is het een troostend boek. Helpt wellicht ook om je eigen liefdesverdriet te relativeren: het kan altijd erger!

Een korte vergelijking

De bindende factor is het thema liefde, maar verder zijn het drie heel verschillende soorten boeken. Efter is echt een roman, een futuristisch gedachte-experiment, terwijl De ongeneeslijke romanticus een non-fictie boek is. Weg van liefde ligt hier mooi tussenin: Dat is een roman maar mét non-fictie elementen (de filosofische overdenkingen tussen de verhaallijn door).

Alledrie de boeken hebben echter een wat zware kijk op de liefde. In de roman Efter is liefde een psychologische aandoening, in De ongeneeslijke romanticus wordt gekeken naar verschillende psychische gevolgen van de liefde. Weg van liefde is uit het rijtje het enige boek dat op een positieve manier naar liefde kijkt, al heeft ook dit boek regelmatig zwartgallige momenten:

Het huwelijk: een bijzonder eigenaardig fenomeen dat eigenlijk te onaangenaam is om iemand mee op te zadelen voor wie je genegenheid beweert te voelen.

Gelukkig blijkt uiteindelijk dat een relatie ook heel waardevol kan zijn. Wat de drie boeken in elk geval gemeen hebben is de boodschap die zij uitdragen: Liefde is iets om heel serieus te nemen!

Welke boeken over liefde hebben jullie gelezen?