Een ideale gemeenschap wordt omschreven als een warm en waardevol sprookje over de aarde en wat daarbuiten is, beschreven vanuit een spiritueel gezichtspunt. Als nuchtere Rotterdamse (ook al woon ik daar al lang niet meer) twijfelde ik even of dat spirituele me niet tegen zou staan, maar van warme sprookjes kan ik dan weer geen genoeg krijgen. Ik las het eerste hoofdstuk op internet en werd tenslotte over de streep getrokken door de illustraties in het boek. En dus nam ik deze boekenbloggersklus aan en startte ik met het lezen van Een ideale gemeenschap.

Een ideale gemeenschap gaat over een viertal dieren die samenleeft. Ze maken een reis, waarbij ze verschillende gemeenschappen tegenkomen en zelf uiteindelijk ook een gemeenschap vormen. Elk van deze dieren heeft zijn/haar eigen kenmerken. Zo is Era de centaur graag op reis, houdt Bo de leeuw erg van spelen en van alleen zijn, is Iki de kreeft vaak ziek maar ook dromerig en Ierie de steenbok leest veel, weet veel, maar is ook wel wat arrogant. Met zijn vieren beleven ze voor en tijdens de reis diverse avonturen.

Over de auteur

Rini van Zaanen werd geboren in Utrecht in 1952. Zij heeft verschillende studies gevolgd: filosofie, psychologie en kunshistorie. Ook heeft zij gestuurd aan de Academie voor Beeldende kunst. Vanaf dat ze 18 jaar was, werkte zij als beeldend kunstenaar. Haar kunstwerken zijn regelmatig geëxposeerd. Daarnaast werkte zij ook jarenlang als hbo-docent. Ze gaf niet alleen les, maar ontwikkelde zelf ook een nieuw vak: beeldend vormen als expressie en communicatie. Rini van Zaanen startte ook een eigen bedrijf, Het Tekengenootschap. Ook hier kwamen haar verschillende studieachtergronden samen, zo gaf zij beeldende cursussen waar ze beeldende vormen met religie en spiritualiteit aan elkaar verbindde.

Het is wellicht geen verrassing dat ook in haar boek, Een ideale gemeenschap, die diverse achtergronden terug te zien zijn. De verhalen zijn vanuit een spiritueel oogpunt geschreven en worden aangevuld met illustraties.

Opbouw boek

Het boek bestaat uit veertig korte hoofdstukjes. Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan door een bijpassende illustratie. De illustraties zijn een soort collages en beelden bijvoorbeeld de personages uit het aankomende hoofdstuk uit.

De eerste vier hoofdstukken zijn vooral een introductie van de vier belangrijkste personages uit het boek: Era de centaur, Bo de leeuw, Ierie de steenbok en Iki de kreeft. Na deze introductie volgen de hoofstukjes waar steeds één of meerdere van deze personages een avontuur in beleven. De personages komen elkaar nu ook echt tegen, zo sluit Iki bijvoorbeeld een voorzichtige vriendschap met Era.

De dieren gaan samen op reis en in die zin zit er wel een soort lijn in het verhaal. Er zijn de hoofdstukken voor de reis, de hoofdstukken tijdens de reis en de hoofdstukken na de reis.

Doelgroep boek

Op de achterkant van het boek wordt als doelgroep vermeld:

Ouderen die nog iets van een kind in zich hebben en kinderen die al een wat oudere wijsheid bezitten.

Dit is wellicht een wat bijzondere keuze voor een doelgroep. Wil de auteur nu vooral volwassenen of kinderen aanspreken? Waarschijnlijk beide en daar gaat het een beetje mis. Want dat zie ik ook terug in het taalgebruik van het boek. Aan de ene kant zijn de verhaaltjes simpel. De zinnen zijn kort en er wordt zo nu en dan iets uitgelegd:

maar het is een prooidier, dat betekent dat het zelf niet jaagt, maar dat er altijd op hem gejaagd wordt door andere dieren.

Dit taalgebruik lijkt dus vooral op kinderen afgestemd te zijn. Hierdoor komt het op mij vooral als een jeugdboek over. Maar nu komt de grote maar: Er staan behoorlijk wat woorden tussen die ik behoorlijk pittig vindt voor kinderen, die niet uitgelegd worden en door de moeilijkheidsgraad ook uit de toon vallen als ik het vergelijk met de vertelstijl. Ik zal ter illustratie een rijtje woorden opsommen die ik gedurende de eerste hoofdstukken tegenkwam en waar ik van dacht, nou, dit zijn niet echt kinderwoorden:

• idealistische
• monogaam
• optimistischer
• telepathisch
• status
• arrogant
• imposant
• organisme
• kapitalisme
• materialisme

Naar mijn mening maken dit soort woorden het boekje te lastig voor jonge kinderen. Ik verwacht echter dat als kinderen eenmaal op de leeftijd gekomen zijn dat ze deze woorden kennen, de simpele vertelstijl ervoor zorgt dat het verhaal hen niet echt meer aanspreekt. Voor wie is dit boek dan wel echt geschikt? Ik zou dan toch bijna zeggen, voor volwassenen. En dan vooral als je tussendoor even iets wil lezen wat simpel, maar wel vermakelijk is.

Oordeel

Een ideale gemeenschap is een leuk boekje om even tussendoor te lezen. De korte hoofdstukjes maken dat je steeds een stukje kan lezen en het boek makkelijk weg kan leggen. Het spirituele blijft redelijk op de achtergrond, waardoor dit boek ook geschikt is voor mensen die niet zo spiritueel ingesteld zijn.

Wat ik jammer vond, was dat er geen hele duidelijke verhaallijn in het boek zat. De reis die de dieren maakte zorgde dat er nog enigszins een rode draad door het verhaal heen liep, maar ik vroeg me geregeld af waar het verhaal nu eigenlijk heen zou gaan. Daarbij worden een aantal interessante kwesties aangestipt, zoals de rol van het verleden in het leven, het verlies van dierbaren, hoe een ideale gemeenschap eruit zou zien; maar dit soort kwesties worden niet goed uitgewerkt. Het verhaal mist hierdoor diepgang, een gemiste kans.

Het boek vormt vooral een leuk verhaal om even tussendoor te lezen als je behoefte hebt aan lichtere kost. De illustraties zijn dan wel een mooie aanvulling en geven het boek net dat beetje meer.

Ik geef Een ideale gemeenschap 2,5 ster (op Hebban afgerond naar 3 sterren)