De maan heeft altijd zijn aantrekkingskracht gehad op de mens en andersom heeft de maan ook invloed op de aarde. We zijn verbonden met de maan. En op een aantal tijdstippen per jaar kunnen we de maan ook nog eens extra dichtbij meemaken. Vandaag is zo’n speciale dag in het jaar dat we te maken hebben met dit fenomeen: de Supermaan.

De maan lijkt vandaag ongeveer 7 procent groter en 14 procent helderder dan normaal. Ook is het maanlicht feller dan bij een gebruikelijke volle maan. 

De afstand tussen de maan en de aarde verandert gedurende het jaar. Dat komt doordat de maan geen cirkelvormige, maar een elliptische baan om de aarde heeft. Gemiddeld is de afstand tussen de maan en de aarde 384.000 kilometer. Bij een supermaan staat de maan ‘maar’ 357.000 kilometer van ons vandaan.

Voor wie de supermaan wil zien, moet vanavond tussen 18.15 uur en 20.15 uur naar het oosten kijken.

En voor wie zich extra tot de maan aangetrokken voelt, kan zich eens buigen over dit lijstje met maanboeken. Een extra leuk feitje is dat 50 jaar geleden (en driekwart jaar, maar who’s counting) de eerste maanlanding door de mens een feit was. Plus dat de volle maan op een maandag valt.

De Luna-serie van Ian McDonald

Zo’n honderd jaar in de toekomst is de maan gekoloniseerd en wordt er keihard gewerkt om alle rijkdommen die daar te vinden zijn te oogsten. Dit gebeurt onder de nominale leiding van de Lunar Development Corporation (LDC), maar de vijf grote bedrijven hebben de dagelijkse leiding en de absolute macht over hun werknemers..

Luna: New Moon is een sciencefictionroman uit 2015 van de Britse auteur Ian McDonald. Het onderzoekt de gevaarlijke intrige die de krachtige Corta-dynastie omringt, een van de vijf families die de industrie op de maan beheersen. Gekozen voor ontwikkeling als televisieserie voordat het werd uitgebracht, werd de roman "Game of Thrones in space" genoemd. Redacteur Martijn vergelijkt het meer met Godfather: De Corta’s doen sterk aan de Corleones denken, al spreken ze Portugees in plaats van Italiaans. De lijfwachten, de aanslagen, de beledigingen en uitdagingen: dit is geen normale samenleving met law and order. Daarnaast heeft het ook veel van de stijlelementen van Frank Herberts Duin: messen in plaats van vuurwapens, de bijna feodale familiemacht, de Eagle of the Moon van de LDC als een soort keizer op de achtergrond en natuurlijk het onherbergzame landschap.

The Calculating Stars van Mary Robinette Kowal

In Hugo en Nebula-Award winnaar The Calculating stars wordt je meegezogen in de spannende gebeurtenissen die volgen na de inslag van een meteoriet. Als gevolg wordt er een ruimteprogramma opgezet, omdat de aarde in de toekomst door de gevolgen onbewoonbaar dreigt te worden. In de jaren 50 zijn de sociale en culturele normen nog erg ouderwets. Vrouwen ziet men het liefst weer achter het fornuis en mensen van andere etniciteit worden als minder gezien. We volgen Elma die in de Tweede Wereldoorlog als piloot werkte en een befaamd wiskundige is. Ze wil als Lady Astronaut ook een kans maken. Wat volgt is een verhaal over gelijkheid, de kracht van vrouwen en het buiten de gezette kaders denken.

De klassiekers van Jules Verne

Jules Verne is vooral bekend als de schrijver die de toekomst voorspelde. Hij beschreef in zijn boeken veel zaken die destijds als fantasie werden beschouwd, maar later in een indrukwekkend aantal gevallen werkelijkheid werden. Hij voorzag onder andere de langeafstandsreizen in luchtballonnen en de tochten van onderzeeboten onder het poolijs. Zijn gave om deze voorspellingen te doen berustte echter niet alleen op fantasie. Hij was zeer intelligent, was zeer goed op de hoogte van de technische ontwikkelingen van zijn tijd, deed degelijk onderzoek en paste wetenschappelijke logica toe. Veel van Verne's romans kunnen worden beschouwd als populairwetenschappelijke aardrijkskunde of natuurkunde verpakt in een spannend avontuur en bevatten dus een educatief element. Zo niet ook in De reis om de maan (Later: De reis naar de maan in 28 dagen en 12 uren), een vervolg op Van de aarde naar de maan.

Na een succesvolle afvuring (geen lancering) gaan drie heren en twee honden in vijf dagen naar de maan. Echter een van de honden overlijd en wordt overboord gegooid. Hierdoor verandert de koers en komen ze in een baan rondom de maan terecht. De heren besluiten er het beste van te maken en tijdens de cirkel om de maan zo veel mogelijk geografische observaties te doen. Door een ongelukje met de zuurstoftoevoer vallen ze ten prooi aan zuurstofvergiftiging waardoor ze zich als dronkaards gedragen tot de zuurstoftoevoer weer genormaliseerd is. Of Verne het nu helemaal bij het rechte eind had valt met de huidige kennis zeer te betwijfelen, maar het blijft een knap staaltje een dergelijk verhaal te schrijven in een tijd waarin er geen telefoons, iPad's of Tablets waren.  Voor wie dit interessant vindt, zou ook eens moeten kijken naar de tv-serie Avenue 5, waarin je veel gelijkheden zult treffen.

A Fall of Moondust / Scheepsramp op de maan van Arthur C. Clarke

De Selene is een maanschip. Zij wordt gebruikt om toeristische uitstapjes te maken op de maanzee Zee van Dorst. Deze uitgestrekte “zee”, deel van Sinus Roris, is gevuld met vaste stof, dat zich echter gedraagt als vloeistof. Jarenlang voer de Selene zonder enkele problemen rond op de zee, maar deze keer gaat het mis. Het vaartuig zakt als gevolg van een maanbeving in een keer weg in de poel van stof. Het stof verzamelt zich snel rondom het tot 15 meter gezakte schip en binnen korte tijd is niet meer te achterhalen waar de schip verdwenen is, alles ziet er kalm uit. Een wetenschapper die aanwezig is op een satelliet probeert het bij toeval te achterhalen met infrarood en kan het achterhalen. Eenmaal op de plek des onheils is er van een warmtebron geen sprake meer. De enige manier om het schip te vinden is door middel van peiling, er blijkt een peilstok van 20 meter op de maan aanwezig te zijn. Vervolgens wordt een reddingsoperatie op gang gezet, waarbij de zee van stof de redders dwars zit. Ondertussen worden de toeristen en bemanning gekookt. Het schip is qua temperatuursregeling afgestemd op het koude maanoppervlak. Nu het gehele schip is ingepakt is stof, kan het zijn warmte niet kwijt en het wordt tropisch heet aan boord. Het schip had voldoende verse zuurstof bij zich, maar kooldioxide werd geloosd. De afvoer(regeling) is echter verstopt en de mensen krijgen last van een kooldioxidevergiftiging. Dit boek is een halve eeuw oud en bevat meerdere onwetendheden wat betreft technologie en ruimtereizen, maar toch bevatten ze een enigszins realistische kijk op wetenschap en het leven op de maan.

 Geniet van dit mooie natuur (of ruimte) verschijnsel.