Zoals bij meerdere lezers uit de leesclub rond 'Het achtste leven (voor Brilka)' heeft dat boek, zoals sommigen van jullie inmiddels al weten, mijn interesse in boeken over Rusland gewekt.
Na een paar boeken over het leven in de hogere klasse heb ik dit keer gekozen voor een heel ander boek:
'Zulajka opent haar ogen' speelt zich namelijk voor een groot deel af in een kleine nederzetting op de Siberische taiga.

Het verhaal begint op het moment dat Zulajka met haar veel oudere man en tiranieke schoonmoeder op een boerderij woont en zichzelf gelukkig prijst met haar goede echtgenoot. 
Maar door de ogen van de lezer blijkt dit alles behalve waar te zijn Zulajka wordt onderdrukt en gecommandeerd door haar man en heeft ook een diepgewortelde angst voor haar schoonmoeder.
Wanneer de rode hordes komen weigeren ze op te gaan in een kolchoz en proberen het eten zo goed mogelijk te verstoppen zodat ze het niet af hoeven te staan.
De man van Zulajka wordt gedood door commandant Ignatov en Zulajka wordt op transport gezet.

In een doorgangskamp leert ze de zeer verwarde professor Leibe kennen en er ontwikkelt zich een bijzondere vriendschap. In de weinige heldere momenten van Leibe blijkt het nog steeds een zeer goed arts te zijn en Zulajka later zelfs, in een helder moment, helpt bij een zware bevalling.
Wanneer ze verder op transport gaan worden ze in veewagons gepropt die veel te vol zijn, de reis lijkt eindeloos te duren (een half jaar) door veel oponthoud en wijzigingen van bestemming.
Aangekomen in Siberië worden ze op boten gezet en tijdens deze boottocht onder zware omstandigheden verdrinken veel mensen, Zulajka dreigt ook te verdrinken maar wordt gered door Ignatov, die een zwak heeft voor haar.

De tocht over water eindigd bij een stuk taiga waar ze maar moeten proberen te overleven, onder barre omstandigheden.
Ze graven een kuilhut en proberen wat te jagen en te vissen om aan eten te komen. 
Hoewel het de bedoeling was dat er een nederzetting gesticht moest worden kun je dit kleine groepje overlevers moeilijk zo noemen.

Na een zware winter waarin veel mensen het leven laten komen er nieuwe manschappen en gereedschappen en lukt het om een nederzetting te op te bouwen, met o.a. een ziekenhuis gerund door professor Leibe.
Er worden op den duur zelfs producten voor de export gemaakt en er wordt een clubhuis voor propaganda opgericht.
Het verlaten van de nederzetting is echter niet mogelijk.....
De tweede wereldoorlog weet hier pas verandering in te brengen.

Het verhaal is echt schitterend beschreven, vol mooie schetsen van de natuur, de omgeving, de nederzetting zo volledig verlaten van alles en iedereen.
De opbouw van het verhaal zorgt ervoor dat je je steeds weer dingen af gaat vragen en maakt dat je door wil blijven lezen...
Hoe weten die paar mensen zich in leven te houden tijdens de strenge winter met slechts zeer beperkte middelen tot hun beschikking?
De aanvankelijk moeilijke relatie tussen Zulajka en Ignatov, hij is de moordenaar van haar man maar toch eigenlijk geen slecht persoon, wordt op ontroerende en aangrijpende manier beschreven.

De titel is mooi gevonden, op verschillende manieren worden de ogen van Zulajka geopend, ze maakt een enorme groei door en weet onder deze moeilijke omstandigheden uit te groeien van een onderdrukte bange vrouw naar een sterk persoon, ze is tot veel meer in staat dan ze ooit had kunnen denken, ook haar beeld van haar man en zijn moordenaar worden overhoop gegooid....