‘Anna O.’, de zesde leesclub die ik mocht coördineren en het was weer een bijzonder fijne ervaring. We gingen met 15 deelnemers (waarvan 5 met een eigen boek) vol enthousiasme van start en bereikten met wat hobbels in de weg bijna allemaal de eindstreep. Stuk voor stuk zijn we liefhebber van het thrillergenre en we hebben met al onze kennis en ervaring 'Anna O.' gelezen en flink onder de loep genomen. Als snel blijkt dat onze leeservaring en ons leesplezier uiteen loopt, wat zorgt voor een levendige discussie. 

Hoe het begon

Na bekendmaking van de namen van de deelnemers van deze leesclub was het direct gezellig druk in het leescafé en waren de verwachtingen hooggespannen. De boeken arriveerden razendsnel en al snel was iedereen druk aan het lezen. Na een eerste opwarmvraag begonnen we op zaterdag 2 maart met de inhoudelijke discussie. Vooral de vraag over de spanning en de ontknoping gaf meer dan genoeg stof voor een levendige discussie.

De cover en je verwachtingen

Wat zijn we druk geweest met het glimmende plekje bij het oog. Is het een traan, is het zweet? Van wie is het? En, we hebben er bijna allemaal wel een keer overheen gewreven omdat we dachten dat er een vlek op het boek zat. Gunther zegt nog heel treffend: "Het gesloten oog vind ik een mooie belofte voor wat komt.". Over de verwachtingen kunnen we kort zijn. Die zijn hooggespannen.

De titel en de eerste zin

De titel spreekt aan en vonden we goed gekozen. Jenny legt mooi de link met de verwijzing naar de psycho-analyse, wat door het hele boek heen een belangrijk gegeven is. Over de eerste zin leest de een makkelijk heen en de ander ergert zich eraan dat het feitelijk niet klopt. Dit gaf voer voor discussie. Karin vat de discussie treffend samen: "De eerste zin laat zien dat slapen een belangrijk thema van het boek is. Het is een zin waarbij je automatisch even stilstaat en die allerlei vragen oproept: drieëndertig jaar lijkt zoveel, klopt dat wel? Hoe wordt zo'n gemiddelde berekend? En wat wil het zeggen als je van het gemiddelde afwijkt? Hoe zit dat in dit verhaal met Anna O? Je zit al in de slaapproblematiek voordat je aan de tweede zin begint en maakt dat je snel verder wil lezen om antwoorden te krijgen op de vraag wat is het verhaal van Anna O.".

De schrijfstijl

Mart zijn reactie delen we unaniem: "Ik vind deze schrijfstijl erg prettig. Korte hoofdstukken waarbij je aan de titel meteen kan zien wiens perspectief het is of waar je het in het verhaal moet plaatsen. Het maakt het verhaal gestructureerd terwijl er toch de nodige plotwisselingen in zitten. Dat zie ik graag in een thriller.". Toch heeft Henny een puntje van kritiek:"Ik heb geen zin onderstreept omdat ik het zo'n mooie zin vond. En dat doe ik best heel vaak in boeken.". Ook zegt ze: "Wel zijn heel veel laatste zinnen van een hoofdstukje raak en goed geformuleerd. Een schrijfstijl die wel bij dit genre boek en dat is, denk ik, omdat het bij een thriller om feitelijkheden gaat. Uiteraard zijn er ook wel emoties en bespiegelingen (en daarmee is de term literaire thriller in het leven geroepen, denk ik) maar de lezer volgt in eerste instantie de gebeurtenissen en de handelingen van de personages.".

De personages

Anna, Ben en Clara, stuk voor stuk personages die gaandeweg het verhaal veranderen, waardoor onze sympathie ook verandert. Vooral onze sympathie voor Ben. Reina: "Mijn sympathie had Ben. Een alleenstaande vader die het lastig had met de scheiding, met zoveel liefde voor z'n dochter en ook nog voor zijn ex-vrouw. Zijn eenzaamheid vond ik ook mooi beschreven. Mijn sympathie voor hem sloeg later om. Voor mij bij het kantelpunt in het boek. Hoe hij zich liet behandelen door Anna en eigenlijk zijn lot onderging. Slappe hap. Niet de held van het boek, waar ik hem voor had aangezien. Voor mij heel erg teleurstellend.". 

De moorden

Een thriller zonder moord, dat kan bijna niet. In Anna O. zijn de moorden bijzonder te noemen. Als iemand moordt tijdens het slaapwandelen of in een andere soort slaaptoestand, is die persoon dan schuldig? De meningen buitelen over elkaar heen en gelukkig zijn we geen rechter en hoeven we geen uitspraak te doen. ANVDB (An) heeft tijdens haar studie strafrecht gehad en geeft ons een juridische onderbouwing. Volgens haar is het niet de perfectie manier om weg te komen met moord: "Het lijkt me niet de perfecte moord. De toestand waarin Anna beland was helemaal niet gepland. Dus als je erop moet gokken dat je gaat slaapwandelen en dat je dan tot deze daden overgaat, dan lijkt me dat een niet de perfecte moord, maar een wonderlijk toeval.". 

De spanning en de ontknoping

Over de spanning waren de meningen erg verdeeld en ligt die erg ver uiteen. Zo ver uiteen dat Barbara terecht opmerkt dat ze bij dit boek het idee heeft dat de leesclub twee verschillende versies heeft gelezen. Aan de ene kant hebben we Gert. Hij is niet onder de indruk. Dit komt vooral door de langdradige en trage manier waarop met name het begin van het verhaal wordt verteld. Na 125 bladzijden komt er pas een stroomversnelling. Hij vreest dat een doorgewinterde thrillerlezer allang is afgehaakt. Aan de andere kant hebben we Saskia: "Ik vond de spanning en spanningsboog uitstekend volgehouden. En de puzzel is eindeloos. Mijn terriërmentaliteit werd eindeloos uitgedaagd. Ik heb na lezing het hele boek nog eens nagevorst met de stofkam. De spanning zakte geen moment in door de vele twists. Niet alleen ik probeer namelijk de puzzel te ontwarren, ook Anna en Ben zijn op zoek naar wie X is en dat maakt het spel nog wat ingewikkelder.".

De geloofwaardigheid

Is geloofwaardigheid van belang bij een thriller wanneer het in het fictiegenre valt? JKleest (John) zegt hierover: "Het verhaal is onwaarschijnlijk, maar wel geloofwaardig in de zin dat ik erin geloof dat iemand vanuit een situatie van slaap, minimaal bewustzijn of onder invloed van drugs een moord kan plegen zonder dat hij of zij zich daarvan bewust is. Een boek moet geloofwaardig zijn binnen de kader van een genre of een verhaal. Er mogen wat mij betreft best zaken gebeuren die onwaarschijnlijk zijn.". 

De film 'Anna O.'

Wat een namen werden er genoemd! Acteurs en actrices uit binnen- en buitenland passeerden de revue. Echte filmkijkers zijn we niet, we lezen liever. Eveline: "Nou... ik heb zo vaak dat als ik het boek heb gelezen, de film zo tegenvalt. Dan doe ik het liever andersom. Eerst de film kijken en dan het boek lezen, voor verdieping. Dat is een reden dat ik de film niet zou gaan zien, tenzij mijn man hem graag wil kijken op één van onze wekelijkse filmavonden.". 

De kernwoorden en een pakkende zin

In deze leesclub zitten opvallend veel deelnemers die zo in de boekwinkel kunnen gaan werken. Dit boek weten ze zelfs te slijten aan klanten die gruwelen van een thriller. Gea: "Jij denkt dat je 's nachts slaapt? Na dit boek doe je geen oog meer dicht!". En Mariella weet haar klanten subtiel te verleiden door te vragen of ze weten waar de sleeping beauty toe in staat is in haar slaap? Zo, weer twee exemplaren verkocht. 

De vragen die je gemist hebt!

Een fantastische leesclub beëindigen, hoe doe je dat? Door alle deelnemers een kans te geven nog een vraag te stellen die nog niet gesteld is. Nou, dat hebben we geweten. Diverse verrassende vragen kwamen er nog voorbij. Vragen zoals Ben jij na het lezen van dit boek anders (bewuster) gaan slapen of wakker geworden? en Als je iets mocht veranderen aan het verhaal om het (nog) spannender te maken, wat zou dat zijn? We gingen nog een keer helemaal los met elkaar. Een denderende finale van deze fijne leesclub wat mij betreft.

Beoordeling

‘Anna O.’ sluit af met een mooi gemiddelde van 3,8 sterren.

Verslag door Kitty Bruggeman, jullie leesclubcoördinator

p.s. we hebben niet wakker gelegen van Anna O., maar ze heeft ons wel weten te boeien en te verbinden!