Door: Ellen
Banner: Anne Oerlemans

In de laatste Boeken FM podcast vraagt Jesse, collega van Niña Weijers, om fictie over economie. Ellen Deckwitz komt direct aan met een non-fictieboek, dat ze echter wel terecht noemt omdat daarin aandacht besteed wordt aan literatuur, en dan vooral aan de eeuwenoude verhalen: De economie van goed en kwaad van Tomáš Sedlácek.* Verder noemt Deckwitz nog De grond onder haar voeten van Salman Rushdie en Tulpenkoorts van Deborah Moggach. Joost de Vries komt niet verder dan Casino van Marja Brouwers, terwijl Bob (die van die rooie oortjes) zelfs geen enkel boek weet te noemen. Ik weet zeker dat wij dit bedroevend korte lijstje met elkaar kunnen aanvullen! Ik geef alvast een paar voorzetten en jullie vullen mij aan. Deal?

Nederlands (al dan niet vertaald):

• Vreugdevuur der ijdelheden van Tom Wolfe
• Geld van Martin Amis
• Kapitaal van John Lanchester
• Dode zielen van Nikolai Gogol
• De grote Gatsby van F. Scott Fitzgerald
• Duin van Frank Herbert (SF)

Engelstalig:

• Walkaway van Cory Doctorow (SF)
• Orconomics van J. Zachary Pike (F)

Non-fictie, maar dan anders:

• Economix van  Michael Goodwin en Dan Burr (graphic novel; zou iedereen moeten lezen, want ik ken geen beter, begrijpelijker en leuker economieboek dan dit)

Ik moest ook denken aan een film waar ik - jaren na dato - nog steeds van onder de indruk ben: The Florida Project. Een film die de gevolgen van het kapitalistische systeem (in de VS) genadeloos bloot legt zonder het daar expliciet over te hebben. Daar zijn natuurlijk nog meer voorbeelden - in de vorm van boeken - van te verzinnen. Neem bijvoorbeeld Triomf van Marlene van Niekerk dat niet alleen de apartheid in Zuid-Afrika en de angst voor het einde daarvan laat zien, maar vooral hoe onmogelijk het leven voor de mensen die niets bezitten (of ze nu zwart zijn of wit) is. Dat deed me dan weer denken aan Wapenliefde van Jennifer Clement, dat hetzelfde laat zien, maar dan in de VS. En wat te denken van Brick Lane van Monica Ali, of Klein Engeland van Jonathan Coe, of Publieke werken van Thomas Rosenboom? Zijn dit dan allemaal boeken over economie, hoor ik jullie denken? Ja, dat denk ik wel. Zoals niemand (toch?) zal ontkennen dat De grote Gatsby - op zijn minst ook - over de gevolgen van vrijwel ongelimiteerd kapitalisme gaat, zo geldt dat net zo voor bijvoorbeeld Serena van Ron Rash (en eigenlijk geldt dat voor al zijn fictie). 

Natuurlijk moe(s)t ik denken aan Atlas in staking van Ayn Rand, maar ik vermoed dat Jesse die wel kent. Laten we ons bovendien concentreren op boeken waarin personages enige diepgang hebben, zodat het verhaal - of het zich nu in het heden, verleden of in de toekomst afspeelt - geloofwaardig, menselijk, interessant en lekker leesbaar is. Luisterend naar Roderik Six zou je tot de conclusie kunnen komen dat zijn net uitgekomen Volt in het rijtje past, maar dat kan iedereen zelf concluderen door naar het interview bij Nooit meer slapen te luisteren. 

En nu zijn jullie aan de beurt! Welk boek tippen jullie aan Jesse?

Edit 7/10/2019 om 21:50: Nadat ik het bericht vanmorgen al op Twitter had gezet en Jesse toen zijn dank al uitsprak, heb ik hem vanavond nog even op de lijst met alle genoemde boeken (voor zover in de Hebban database beschikbaar) gewezen en ook dat is Jesse niet ontgaan. 

Mochten jullie nog boeken te binnen schieten, blijf ze hier noemen. Ik voeg ze toe aan de lijst, mits ze in de Hebban database zijn opgenomen. Dank jullie allemaal hartelijk! Voor de al genoemde en voor de nog te noemen geweldige boeken.

* Het grappige is dat mijn beroemde voornaamgenote blijkbaar precies het tegenovergestelde uit De economie van goed en kwaad onthouden heeft, dan ik. Ik herinner me dat die (oude) verhalen richtlijnen bevatten voor economische gedragingen én voor moreel handelen. Niemand mag tot op het bot (of nog verder) worden uitgeknepen, altijd moet de (andere) mens in beeld blijven en van tijd tot tijd moet de boel weer even opgeschud en opnieuw verdeeld worden. Denk bijvoorbeeld aan het sabbatjaar uit de bijbel en de thora.