Acht eeuwen Nederlandstalige poëzie beluisteren: Ramsey Nasr maakt dit tot een feestje. Aftellen ook van de vijftigers en tijdgenoten van de 20ste eeuw helemaal tot aan de eerste gedichten in de Middeleeuwen. 

Je leert op deze manier zoveel namen van Nederlandse en Vlaamse poëten kennen die belangrijk waren en zijn voor ons literaire erfgoed. Een niet exhaustieve lijst van namen die de revue passeerden zijn: Lucebert, Remco Campert, Hugo Claus, Louis Paul Boon, Gerrit Achterberg, Paul van Ostaijen, Willem Elsschot, Ida Gerhardt, P.C. Boutens, J.H. Leopold, Herman Gorter, Guido Gezelle, Frederik van Eeden, Multatuli, Anthony Winkler Prins (ja, die van onze encylopedie...), Joost van den Vondel, G.A. Bredero, P.C. Hooft, Anna Bijns, Katherina Boudewyns, het Gruuthuse handschrift, Hendrik van Veldeke, enz. Het zijn er te veel om op te noemen!

Ik vind eerlijk gezegd dat ik het vrij slim heb aangepakt. ;-) Ik heb namelijk de modernste poëten het eerst beluisterd en ben dan verder gegaan met de eeuwen daarvoor. Zo gaan de taal en de poëzie steeds verder van je af staan in de tijd, en moet je meer en meer moeite doen om ze te begrijpen. Het is ook niet altijd het geval. Campert schreef bijv ook niet altijd even gemakkelijke gedichten. Én ik was ook geraakt door het aanhalen van de vroegste der poëten en schrijvers van de Lage Landen: Hendrik van Veldeke. 

En daar raken de gedichten die Nasr heeft gekozen uit de vroege Middeleeuwen, de hertaling van de overgeleverde 33 minnegedichten van die Hendrik van Veldeke door Elvis Peeters. Terwijl ik naar deze gedichten aan het luisteren was, bleek Elvis Peeters een bundel gemaakt te hebben met hertalingen van deze Limburgse reus. Veldeke is eigenlijk een gehucht van de stad Hasselt waar deze minnedichter en eerst gekende schrijver uit de Nederlanden die onder een auteursnaam werk naliet, geboren was. De minnedichten van Veldeke zijn voor hedendaagse Nederlandstalige lezers echter moeilijk te begrijpen, omdat hij ze schreef in het Middelnederlands en het Middelhoogduits. En Peeters, die in de proloog beschrijft hoe hij gefascineerd raakte door deze onbekende dichter, werd gemotiveerd om hiervan een hertaling te maken.

Het zijn minnedichten én -gezangen, en Peeters trekt in zijn proloog zelfs de parallel met Stromae, Nick Cave, Raymond van het Groenewoud, Spinvis en hedendaagse rappers, of zelfs Bob Dylan (waarvan hij trouwens vermeld dat deze al genoemd werd voor de Nobelprijs, vooraleer Dylan deze daadwerkelijk dit jaar werd toegekend...). Deze minnedichten werden dan nadien getoonzet en gezongen en nagezongen. Deze gezangen werden dan zo populair, dat kopiisten van kapitaalkrachtige liefhebbers de opdracht kregen om deze teksten opnieuw neer te schrijven. En daardoor zijn er zelfs ook verschillende versies van in omloop. Hij trok rond in het Maas- en het Rijnland en kwam zelfs aan het hof van keizer Frederik Barbarossa en zijn opvolger Hendrik VI.

Elvis Peeters bewaarde de rijm en het metrum in zijn gedichten. Hij is zelf namelijk ook componist van een aantal muziekbands. Hij werd ook geholpen door Professor Frank Willaert in de Germaanse filologie, die een medievalist is. 

Hier vind je een fragment uit Taalstaat waarin Jos Verlooy, de echte persoon die achter het pseudoniem Elvis Peeters schuil gaat, enkele stukken van zijn gedichten voorleest en zelf uitleg geeft: http://www.npo.nl/de-taalstaat/24-09-2016/RBX_KN_4190253/RBX_KN_5234787 .

Een stukje tekst:

• Ez sint guotiu niuwe maere,
• daz die vogel offenbaere
• singent, dâ man bluomen siht.
• zén zîten in dem jâre
• stüende wol, daz man vrô waere, 
• leider des enbin ich niht:
• Mîn tumbez herze mich verriet,
• daz muoz unsanfte unde swaere
• tragen daz leit, daz mir beschiht. 

De hertaling: 

• Het zijn goede nieuwe tijden
• nu de vogels vreugd verspreiden,
• zingend, waar men bloemen ziet.
• Dit zijn de jaargetijden
• die ons graag verblijden,
• ik daarentegen ben het niet:
• mijn domme hart smoorde mijn lied,
• zodat ik hard en zwaar moet lijden
• aan het lot dat mij geschiedt. 

Veldeke, zoals afgebeeld in de 14de-eeuwse Codex Manesse

Door Meister des Codex Manesse (Grundstockmaler) - http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/cpg848/0055, Publiek domein, Link

Hier komt de poëzie! Ramsey Nasr, dankzij Hans Kusters Music ism uitgeverij Rubinstein

Ik bid de liefde! Elvis Peeters, Uitgeverij Podium, Amsterdam & Uitgeverij Vrijdag, Antwerpen