Hebban Reading Challenge 2017 - Lees de wereld rond
Pagina 2 van 2
Denk niet dat je alles al weet: Marguerite Duras’ Vietnam
Mijn studie Literatuurwetenschap heb ik afgerond met een scriptie over het semi-autobiografische werk van Marguerite Duras (1914-1996), door wie ik gefascineerd was geraakt sinds ik De Minnaar las. De Franse schrijfster werd geboren in Gia Dinh in Frans-Indochina, het huidige Ho Chi Minh City (en daarvoor Saigon) in het zuiden van Vietnam. Toen ik voor het eerst naar Zuidoost-Azië afreisde, kon ik dan ook niet wachten om met eigen ogen de machtige Mekong te zien, de tot aan de horizon reikende rijstvelden en de straten van Saigon, zoals ze beschreef in Un Barrage contre le Pacifique, L’Amant en L’Amant de la Chine du Nord.
Hoewel ik als geen ander weet dat feit en fictie in Duras’ werk nogal door elkaar lopen, dacht ik wel zonder reisgids het zuiden van Vietnam te kunnen verkennen. Ik had toch haar boeken stukgelezen en tot op de komma geanalyseerd? Maar ja, in het pre-e-booktijdperk liep ik niet met het verzameld werk van Duras in mijn backpack en bovendien was de locatie niet het onderwerp van mijn studie. Ik had desalniettemin genoten van de boottocht over de Mekong-delta, de drijvende markten, de groene rijstvelden en de koloniale architectuur in Ho Chi Minh City, maar concrete aanwijzingen naar de vroegere gangen van Marguerite Duras had ik nergens gezien. Ik baalde dan ook enorm toen ik, eenmaal verder gereisd, alsnog een reisgids nodig had en erachter kwam dat ik op slechts korte afstand was geweest van het Thuy Le Old House in Sa Dec, het huis van Marguerite’s Chinese minnaar, wat nu dienstdoet als eerbetoon aan hun liefde.
Tip 4: Denk niet dat je alles al weet als je veel romans over een bepaalde streek hebt gelezen. Schrijvers hebben er nogal eens een handje van de boel bij elkaar te verzinnen, ook al lijkt het autobiografisch werk. Ofwel: als je in de voetstappen wilt treden van een auteur (en niet van diens personages), verdiep je dan ook in biografieën en andere bronnen.
Vanzelfsprekende klassiekers: Into the heart of Borneo
Soms moet je het jezelf ook niet moeilijker maken dan het is: natuurlijk lees je On the Road van Jack Kerouac als je een roadtrip door de VS maakt, geldt hetzelfde voor ons continent met Geert Maks In Europa, ga je op een Thais strand liggen met Alex Garlands The Beach en zo kan ik nog wel even doorgaan…
Mijn vanzelfsprekende klassieker werd Into the heart of Borneo van Redmond O’Hanlon, de Britse schrijver die in Nederland vooral bekend is als presentator van het VPRO-programma Beagle: In het kielzog van Darwin, waarmee in de sporen van Darwin werd getreden. Echter, voor een van zijn eerste reisboeken trok O’Hanlon in 1983 diep de jungle van het Indonesische eiland Borneo in. Zo diep als O’Hanlon ben ik die vervaarlijke jungle niet ingetrokken, maar het bleek uiterst leerzaam leesvoer tijdens mijn ‘rondje’ over het Indonesische eiland. Want in de ruim dertig jaar die er tussen O’Hanlons bezoek en dat van mij zat, is Borneo veel veranderd. Waar het enorme eiland in zijn tijd nog voor zo’n 75 procent uit oerwoud bestond, lijkt het tegenwoordig eerder om 75 procent oliepalmplantages te gaan. Gelukkig is er toch nog genoeg jungle over en heb ik me net als O’Hanlon een avonturier gevoeld toen ik grote varanen uit de rivier zag klimmen, neusapen van boom naar boom zal slingeren en prachtige ijsvogels door de blauwe lucht zag vliegen.
Tip 5:Er zijn van die titels die je gelezen moet hebben als je een land bezoekt, zoals de hierboven genoemde boeken. Ga je komend jaar op vakantie en weet je niet zeker of er zulke ‘vanzelfsprekende klassiekers’ zijn voor jouw land? Kijk dan snel of jouw bestemming is opgenomen in de Landenlijst, want de Hebban-crew heeft al de beste tips verzameld.
Wilke Martens (1985) is freelance (reis)journalist, editor en tekstschrijver.
