Hebban Helpt: over e-books
Een e-boek kopen of uitlenen – hoe werkt dat?
De fonkelnieuwe e-reader is eindelijk in bezit, nu is het zaak deze te gaan vullen met aantrekkelijke inhoud. Er is een groeiend aanbod aan boeken en boekformules en het is niet altijd eenvoudig om te weten waar je zelf het meeste baat bij hebt. Een overzicht.
Gratis of goedkope e-boeken
Laten we aanvangen met het allerleukste: gratis en goedkoop. Hebban heeft op de site een aantal links naar heel goedkope e-boeken en e-bookacties opgenomen. Als je je leesplankjes hebt aangevuld, kan je via je Hebban Dashboard bovendien gepersonaliseerde e-boeken terugvinden die passen bij waar jij van houdt. Hebban verstuurt dit aanbod ook als nieuwsbrief als je dat wenst. Voor haast geen geld heb je zo al snel een collectie digitaal leesvoer verzameld.
Op internet vindt men een paar lovenswaardige projecten die al bijna zo oud zijn als het internet zelf, zoals Project Gutenberg. Oudere boeken waarvan het auteursrecht vervallen is en die dus gratis mogen verspreid worden, worden ingescand, gecorrigeerd en tenslotte als e-boek beschikbaar gesteld. Niet al deze boeken zijn interessant, maar de grote klassiekers die de moeite van het lezen nog altijd waard zijn, zijn hier toch ook vaak te vinden. Het Engelse taalgebied is doorgaans het beste vertegenwoordigd. Nederlandstalige boeken zijn ook vaak alleen beschikbaar in de oudere spelling van het ogenblik waarop het boek voor het eerst uitkwam. Het heeft wel iets, ook al zal het niet iedereen aanspreken.
Gutenberg (Engels) | Gutenberg (Nederlands) | Planet ebook
Wie even googelt naar gratis e-boeken, vindt nog heel wat van dergelijke sites, ook in het Nederlands. Let er wel op dat het om legale sites gaat!
Er zijn ook al een paar uitgeverijen die het e-boek gratis aanbieden bij het papieren boek. In het boek vindt men dan doorgaans een downloadcode die men samen met een e-mailadres moet invoeren op de site van de uitgeverij, waarna het boek, in epub-formaat, in je mailbox terechtkomt. Vermits je het papieren boek al betaalde, gaat het wat ver om hier van een gratis e-boek te spreken, maar het initiatief is in ieder geval vermeldenswaard.
Losse e-boeken kopen
Wie een e-boek gaat kopen, kan dat rechtstreeks via de e-reader, of via smartphone, tablet of pc. Wie zijn aankoop niet via de e-reader doet, zal deze daarna vaak zelf naar de e-reader moeten kopiëren. Dat is iets meer werk, maar het voordeel is dat je je boeken dan meteen op twee plaatsen hebt. Want zoals voor alle bestanden op je computer geldt ook voor e-boeken dat je voor backups moet zorgen, wil je je zorgvuldig bijeengespaarde voorraad niet in een klap kwijtraken door (bijvoorbeeld) een defect. Als je rechtstreeks via je e-reader aankoopt, kan je meteen beginnen lezen maar heb je nog geen backup en moet je voor een kopie naar een ander leestoestel nog wat werk verrichten. Wie niet geïnteresseerd is in het bijhouden van uitgelezen e-boeken en slechts één leestoestel heeft, zal het rechtstreeks aankopen via de e-reader natuurlijk zeer interessant vinden.
Bij de eerste installatie van je e-reader wordt je gevraagd om een account aan te maken, of een reeds bestaande account aan je reader te koppelen. Met die account wordt je e-reader ook aan een online boekhandel gekoppeld. Bij de Kindle is dat natuurlijk amazon.com, terwijl de Kobo je e-reader koppelt aan kobo.com. Die standaarden zijn te wijzigen. Je kan je Kobo bijvoorbeeld ook koppelen aan je bol.com account, iets wat bijvoorbeeld nodig is als je gebruik wil maken van het Kobo-plus abonnement (zie verder). Als je van plan bent je aankopen via pc te doen en niet via de e-reader, maakt het natuurlijk niet uit welke account je op de reader kiest, alhoewel een verstandige keuze dan nog nuttig kan zijn omdat e-readers vaak automatisch met je favoriete webwinkel kunnen synchroniseren als je online bent, waardoor je aankoop via PC toch automatisch ook op je e-reader verschijnt. Als je echter een bepaalde account gekozen hebt en je wil die ooit wijzigen, maak dan voor de wijziging een backup van je e-boeken naar een pc, want onze ervaring leert dat je e-boeken niet (noodzakelijk) op je e-reader blijven staan na wijziging.
Doorgaans heb je bij aankoop de keuze tussen epub zonder en epub met DRM. DRM staat voor Digital Rights Management en is een lees- en kopieerbeveiliging die door Adobe is uitgedokterd. Om epubs die op die manier beveiligd zijn, te kunnen lezen op een computer, heb je het gratis Adobe Digital Editions nodig. Elk toestel waarop je het boek wil lezen, heeft dit nodig en dat kan problemen opleveren want dit programma wordt niet zomaar ondersteund voor elk toestel of operating systeem. Er worden nog steeds e-readers verkocht die geen DRM aankunnen! DRM maakt het kopiëren van e-boeken op meerdere toestellen dus een stuk lastiger, zoveel mag duidelijk zijn. De beveiliging is te verwijderen en voor een kopie voor eigen gebruik heeft niemand daar last van, maar dat zit in de grijze zone tussen legaliteit en illegaliteit en hoe je dat doet, gaan we daarom niet uit de doeken doen.
De verkopers van e-boeken vermelden op hun site normaal gezien wel om welk soort epub het gaat, alhoewel dat niet noodzakelijk altijd heel zichtbaar is. We pikken er één voorbeeldje uit, namelijk dat van bol.com. Daar zie je het verschil onder het boek bij de productspecificaties als volgt vermeld. Zonder DRM:
Met DRM:
Overigens moet gezegd worden dat online boekhandels die zowel papieren als e-boeken verkopen, de koper doorgaans heel correct waarschuwen als er een e-boek in het winkelwagentje zit. Wie uit verstrooidheid een e-boek aanduidde en een papieren exemplaar wilde kopen, kan in ieder geval niet zeggen dat hij niet gewaarschuwd werd. Zelfs voor dubbele aankopen wordt in dit geval netjes gewaarschuwd:
E-boekabonnementen
Naast losse e-boeken, kan je ook kiezen voor een abonnement. Je betaalt een vast bedrag per maand en krijgt hiermee de keuze uit een bepaald aantal e-boeken. De boeken die op je e-reader verschijnen, zijn niet noodzakelijk van jou. Sommige van onderstaande abonnementen zijn huurabonnementen. Zet je je abonnement stop, dan verdwijnen de boeken ook weer van je reader. Dat betekent uiteraard dat deze abonnementen niet werken als je reader niet met het internet verbonden is. Een overzichtje van de belangrijkste abonnementen:(*)
Kobo-Plus
Met het Kobo-Plus-abonnement worden de e-boeken in epub-formaat aangeboden. Je betaalt € 9,99 per maand en hebt hiermee de vrije keuze uit bijna 100.000 boeken. Het abonnement is maandelijks opzegbaar en je eerste maand is gratis. Je kan een losse Kobo-Plus account aanmaken via www.kobo.com of gebruikmaken van je bol.com account, als je die hebt. Kobo-Plus heeft geen kortingen voor abonnementen gedurende langere perioden. Je kan een Kobo e-reader gebruiken om de boeken te lezen, maar Kobo heeft ook apps voor smartphone en tablet.Amazon Kindle
Amazon heeft als tegenhanger van Kobo het Amazon Kindle abonnement. In dit geval worden de boeken uiteraard in Amazons eigen azw-formaat aangeboden. Een Amazon Kindle e-reader is daarom een vereiste. Je betaalt € 9,99 per maand en hebt de vrije keuze uit ruim anderhalf miljoen boeken. Het abonnement is maandelijks opzegbaar maar je kan ook langer durende abonnementen nemen, bijvoorbeeld meteen voor een jaar, waarbij je dan korting krijgt.Een bibliotheekabonnement (enkel voor Nederland)
Ben je lid van een lokale bibliotheek in Nederland, dan ben je ook meteen lid van de online bibliotheek. En ben je dat niet, dan kan je voor € 42 per jaar een online e-boekabonnement nemen via www.onlinebibliotheek.nl. Je hebt de keuze uit ongeveer 20.000 e-boeken en luisterboeken. Een geleend boek kan je 3 weken lezen, daarna verdwijnt het weer uit je account (maar je kan het gewoon weer uitlenen). De boeken kan je lezen op een e-reader die epubs met DRM kan weergeven (met de Amazon Kindle werkt het dus niet), maar ook op smartphone, tablet en pc. In principe loopt een abonnement steeds voor een jaar. Vlaamse lezers moeten het voorlopig stellen zonder online bibliotheek. (Sommige Vlaamse bibliotheken bieden ondertussen wel reeds e-boeken aan, maar dat werkt via het uitlenen van een e-reader waarop het boek staat.)BookChoice
Bookchoice, het vroegere Elly’s Choice, biedt maandelijks 8 boeken aan, die in epub-formaat worden aangeboden, maar ook als luisterboek. Je betaalt € 3,99 per maand. Het eerste jaar zit je aan je abonnement vast, daarna kan je maandelijks opzeggen. Je hebt geen vrije keuze; de acht boeken worden steeds door BookChoice uitgekozen. Als geen enkel boek je aanspreekt, heb je voor die maand betaald voor niets. Ben je een veellezer die meer dan 8 boeken per maand leest, of lees je slechts een beperkt aantal genres, dan is dit abonnement waarschijnlijk niet zo geschikt voor je. Je kan de boeken wel downloaden en bijhouden. Krijg je de 8 boeken m.a.w. niet gelezen op een maand, dan download je ze. Na enkele maanden heb je een mooie reserve en kan je je abonnement tijdelijk pauzeren.
Let met abonnementen op voor deze valkuilen:
- Een abonnement is niet voor iedereen. Het is bijvoorbeeld veel te duur als je hooguit één boek per maand leest, want dan bieden de koopjes van het ogenblik vast voor de helft van de prijs een geschikt e-boek. De duurdere e-boeken zitten vaak ook niet in een abonnement dus via een abonnement goedkoper aan je favoriete boek komen, zit er meestal niet in.
- Wil je je boeken na het lezen bewaren, dan kies je uiteraard beter ook niet voor een van de huurabonnementen want die laten je niet toe een boek op te slaan. Je e-reader moet met het internet verbonden zijn als je wil lezen, want slechts een deel van het boek wordt opgeslagen en de rest wordt gedownload op het moment dat je het nodig hebt.
- En ten slotte, elk abonnement is beperkt in zijn aanbod en aan variatie onderhevig. Zelfs de abonnementen die meer dan 100.000 boeken bevatten, zijn niet noodzakelijk interessant. Recente boeken ontbreken meestal (want die verkopen nog te goed en brengen langs die weg meer geld op), en als de aanbieder geen overeenkomst heeft met jouw favoriete uitgeverij, vind je daarvan ook geen enkel boek in het aanbod terug. Die overeenkomsten kunnen ook wisselen. Een boek dat vandaag aangeboden wordt, is volgende maand misschien uit het aanbod verdwenen. Precies omdat het wisselt, heeft het geen zin hier een overzicht te plaatsen. Neem op het moment dat je een abonnement overweegt best even de proef op de som en ga het aanbod na. Als je het aanbod niet kan nagaan voordat je ingeschreven bent, wees dan achterdochtig. Let ook op met al te hoge cijfers. De anderhalf miljoen boeken van Amazon bijvoorbeeld, bevatten maar een derde van wat Amazon in de verkoop heeft en wordt verder opgevuld met wat selfpubbers plaatsen. Er zijn selfpubbers die goed werk afleveren, maar velen leveren rommel af waar je niet op zit te wachten. (*) De vermelde prijzen en abonnementsformules zijn momentopnamen en kunnen steeds wijzigen.
En jij?
Maak jij gebruik van een abonnement, of heb je dat ooit gedaan? Wat zijn dan je ervaringen? Waar ben of was je het meest tevreden over en waarover net helemaal niet? Wij lezen het graag in een reactie.
Eerdere artikelen op Hebban Helpt: over e-books vind je hier:
To e-read(er) or not to e-read(er)
