Minichallenge: acht bejubelde literaire debuten
In 174 pagina’s wist Jente Posthuma dit jaar haar debuut te maken met Mensen zonder uitstraling, over een vrouw die terugkijkt op de eerste veertig jaar van haar leven, telkens teruggrijpend op de dood van haar toen nog jonge moeder. De roman werd positief ontvangen (vier sterren in de Volkskrant en het Parool), bovenal door de bijzondere stijl waarin Posthuma het verhaal neerschreef. ‘Een verademing,’ noemde Trouw het. ‘Om haar stijl. Om de fijnzinnige en droge humor. Om de enorme levenspijn die er in haar schijnbaar laconieke regels verscholen zit.’ Een soort humor die de schrijfster ook tentoonspreidde door tijdens haar Proza Pitch op Hebban Live eind september van dit jaar de recensies met negatief oordeel met haar publiek te delen. Juist dat wakkert de nieuwsgierigheid aan. De afwijkende kleur (blauw) waarin de tekst gezet is doet de rest.
Eland van Lykele Muus maakte dit jaar lang kans op een nominatie voor een Hebban Award, maar wist de shortlist net niet te halen. Geen probleem, want in de Hebban Leesclub werd zijn debuut vol lof ontvangen, het leesclubverslag werd zelfs als liefdevol memo aan de auteur ingezet. In de roman besluit de jonge Daniel Meskes na enkele levensveranderende gebeurtenissen om voortaan alleen nog maar de waarheid te spreken, want daarmee kun je niets kapotmaken. ‘Officieel moeten we Muus een debutant noemen, maar hij hanteert de pen van een ervaren auteur,’ concludeert Hebban-recensent Mads Bruynesteyn. ‘De klasse druipt ervan af.’
Inge Schilperoord werd dit jaar overladen met nominaties en prijzen voor haar debuut Muidhond. Ze won de Bronzen Uil. En daar kwamen nog eens de nominaties voor de Libris Literatuurprijs, de ECI Literatuurprijs, de Fintro Literatuurprijs, de Anton Wachterprijs ANV Debutantenprijs bij. Bovendien werden de filmrechten verkocht. Veelbelovend mag deze schrijfster dus wel genoemd worden. In haar roman introduceert Schilperoord het personage Jonathan, die door gebrek aan bewijs wordt vrijgesproken van tbs maar al snel geconfronteerd wordt met een nieuw buurmeisje. Zo laat ze de lezer kennis maken met de worstelingen van een pedofiel.
Ook Hagar Peeters wist met haar debuut Malva hoge ogen te gooien bij literaire critici. Het boek werd bekroond met de eerste Fintro Literatuurprijs (voormalige Gouden Boekenuil) 2016 en genomineerd voor de Opzij Literatuurprijs, de Libris Literatuurprijs, de Bronzen Uil, de Inktaap en de ANV Debutantenprijs. Een mooie beloning voor het debuut waaraan ze maar liefst tien jaar werkte. Daarin geeft ze een stem aan de 'vergeten' dochter van de Chileense dichter Pablo Neruda. ‘Het is heel raar om zo lang met één onderwerp bezig te zijn. (...) Het vergt veel van jezelf, als je alles wilt laten kloppen,' vertelde Peeters eerder in een interview met Hebban. 'Maar ik wilde Malva uit de vergetelheid rukken; dan moet je dat ook integer doen, vond ik.’
Roos van Rijswijk won dit jaar de Anton Wachterprijs voor haar roman Onheilig. De roman, waarin het contact tussen Miguel en zijn moeder hersteld wordt, maar de afstand tussen hen alleen maar groter lijkt te worden, gaat over de waarde van familiebanden. De jonge debutante schreef al veel langer verhalen, o.a. voor Tirade, Das Magazin en De Gids. Maar aanbiedingen van uitgevers hield ze lange tijd af. Ze wilde wachten met het schrijven van een roman tot ze werkelijk een ‘levensvatbaar’ idee had. Dat is er gekomen en het leidde tot haar debuut Onheilig, dat volgens de Volkskrant vol staat met ‘achteloze hoogstandjes’.
Roxane van Iperen reisde in aanloop naar de Olympische Spelen als correspondent door Brazilië. Haar debuutroman Schuim der aarde speelt zich af aan de rauwe onderkant en werkelijkheid van het land die ze daar tegenkwam. Ze schrijft over de jonge wees Anjo, die samen met enkele andere kinderen opgroeit in een oude schuur op een eindeloze zandvlakte in Brazilie. Ze schrijft over twee prostituees in de grote stad, die dromen van een betere toekomst. Ze schrijft over een agente, die een gelukkig leven lijkt te leiden in een mooi huis met haar man, de hoofdcommisaris. Maar ook zij heeft één groot gemis. Van Iperen verweeft deze verhalen met elkaar, verhalen over mensen die maar een enkel doel hebben: overleven. Inmiddels staat Schuim der aarde al 10 weken op nummer 1 van de Hebban Leesclub Hall of Fame, werd dit jaar dus het hoogst gewaardeerd in de Hebban Leesclub en verdiende daarmee de titel Hebban Leesclubboek van het Jaar.
Erik Rozing werd dit jaar genomineerd voor de eerste Hebban Debuutprijs en werd in het juryrapport overladen met complimenten voor zijn verhaal over de psychiater die de grens tussen werk en privé steeds minder makkelijk kan onderscheiden. ‘Rozing schrijft met diepgang en maatschappelijk relevantie over fascinerende karakters en absurde gebeurtenissen. Hij injecteert zijn verhaal met flink wat druppels zwartgallige humor, zonder dat het kwetsend wordt. Een bijzondere leeservaring,’ concludeerde de jury over De psychiater en het meisje.
Er kon er echter maar een met die prijs naar huis gaan en dat was Lize Spit. Zij won de Hebban Debuutprijs voor haar roman Het smelt. Ook stond Spit op nummer 1 van de Hebban Zomerhit Ranking. Maar het debuut van Spit werd niet alleen op Hebban hoog gewaardeerd. Het Algemeen Dagblad en De Morgen vonden de roman vijf sterren waard, NRC Handelsblad en het Parool gingen voor een score van vier. Hoewel Het smelt even een aanloopje moest nemen, wist het verhaal over de jonge Eva en haar vrienden die samen opgroeien in een klein dorpje uiteindelijk toch de weg naar meer dan honderdduizend paar lezershanden te vinden.
Klik hier voor de minichallenge!
