Een leuk tussendoortje

Tegenwoordig is het hot om je roman in een bijzonder jasje te stoppen. Dat heeft Janice Hallet ook begrepen, want na haar debuut De hoofdrol komt ze opnieuw op de proppen met een 'dossier'. In De zaak van leven of dood, vertaald door Kees van Weele, gaat ze samen met de lezer op zoek naar de overlevenden van een oude misdaad.

Achttien jaar geleden pleegden vier leden van een sekte collectief zelfmoord. In alle commotie wisten twee tieners samen met hun baby te verdwijnen. Thrillerauteur Amanda Bailey wordt gevraagd om een true-crimeverhaal over deze zaak te schrijven. Als insteek wil ze op zoek gaan naar de baby van weleer. Helaas zijn er kapers op de kust, want ook ex-collega Oliver Menzies is aan een gelijkaardig project begonnen. De twee moeten noodgedwongen samenwerken.

Hallet vertelt geen rechtlijnig verhaal. Het boek is samengesteld uit e-mails, WhatsApp-berichten, filmscripts, fragmenten uit romans en transcripties van interviews en telefoongesprekken. Het is geen sinecure om op die manier body te geven aan je personages, maar toch vindt Hallet een manier om dat te doen. Elly, een vriendin van Amanda die voor haar de transcripties verzorgt, heeft bijvoorbeeld de gewoonte om haar eigen gedachten en opmerkingen hieraan toe te voegen. Op die manier krijgt de lezer ook een beeld van de gedragingen en gemoedstoestand van de mensen die aan het woord zijn. De personages krijgen meer invulling en ook de sfeer waarin het gesprek verloopt is voelbaar.

Een ander voorbeeld is de stroeve relatie tussen Amanda en Oliver. Twee dingen worden al snel duidelijk: er is in het verleden iets voorgevallen wat nog lang niet opgelost is en geen van de twee wil de ander helpen zonder dat het eigen gewin daarbij groter is. Op een subtiele manier zitten die gevoelens verweven in de appjes die de twee naar elkaar sturen. Hoewel je dus op het eerste zicht zou denken dat een 'dossier' maar saaie materie is om een thriller rond op te bouwen, lukt dat wonderwel door wat er tussen de regels allemaal te lezen valt.

Maar is De zaak van leven of dood een thriller? Als dat betekent dat je als lezer voortdurend op het puntje van je stoel je nagels zit af te kloven, dan is dit geen thriller. Als je getriggerd blijft verder lezen omdat je toch echt wil weten hoe de vork in de steel zit, dan dekt de vlag wel de lading. Dit boek is eerder cosy crime dan snoeiharde spanning, maar dat neemt niet weg dat je door de voortdurende wisseling van documenten en invalshoeken wel de bladzijden blijft omslaan.

De bijzondere opbouw van het verhaal heeft één nadeel: het leest niet zo prettig als ebook. De appjes zijn met de grijze achtergrond en kleine lettertjes soms moeilijk te lezen. De emoticons komen niet altijd tot hun recht en de lay-out ziet er soms een beetje gek uit. Voor deze opbouw heeft de papieren versie zeker een voetje voor op zijn digitale tegenhanger.

Los daarvan is dit een vernieuwende en boeiende manier om een verhaal op te bouwen. Als lezer word je niet zozeer uitgedaagd zelf mee te puzzelen, maar je consumeert het verhaal op een heel andere manier. Je staat er middenin, maar blijft toch enigszins op afstand. Die ambiguïteit is een bevreemdende leeservaring en al helemaal als je ook nog eens op een verrassende ontknoping getrakteerd wordt. Misschien is niet iedereen door deze opbouw gecharmeerd, maar zelfs als je meer van traditionele boeken houdt, kan dit een leuk tussendoortje zijn.