Familiegeschiedenis

Harmen Wind is de neef van mijn moeder. Zijn vader en mijn opa waren broers. Ze waren allebei even stijl gereformeerd. Maar mijn opa klom de maatschappelijke ladder via het onderwijs, zoals dat aan het begin van de vorige eeuw mogelijk was. Hij trouwde de dochter van een dominee, die zich daar (zoals ook in het boek blijkt) graag op liet voorstaan. Het is bijzonder een boek te lezen dat niet een familiegeschiedenis is, maar voor een klein deel mijn familiegeschiedenis. Mijn grootouders komen er niet al te goed vanaf in dit boek. En dat is volkomen terecht.
Ik weet niet of achterneef Harmen lezers aan het lachen wilde maken, maar sommige scenes waren zó kolderiek dat ik het niet kon laten. Het bizarre van de rechtlijnige theologie die iedere relatie met de werkelijkheid mist. Het was bij tijden hilarisch.
Ik betreur het leven van mijn oudtante, in het boek Femke. Wat een tragisch leven waarin je niet anders kunt dan je man in alles gelijk geven. En wat een tragische situatie dat je door je familie in een huwelijk wordt gedwongen.
Uiteindelijk is de strijd tussen achterneef Hessel en oudoom Homme over het geloof het hoofdthema van dit boek. Hoezeer dit een verlangen naar een relatie kan tegenwerken. Hoezeer beiden willen verbinden, maar niet kunnen. Het is heel voorstelbaar. In iedere tak van de familie heeft dit religieus drama zich afgespeeld, denk ik.
En dan het afscheid van de dood. Homme die stervende is, maar het leven niet kan loslaten. Hessel die hem de ruimte wil gunnen zolang hij geen pijn heeft, maar de verpleging wil niet te lang wachten. De pijn van dat dilemma. Dat is nog steeds heel actueel. Vooral in gelovige gemeenschappen, denk ik.

Het is een persoonlijk boek, heel persoonlijk en tegelijk herkenbaar voor heel veel mensen met een conservatief christelijke achtergrond.