Gevoelig werk van grote klasse

Het is 1968 wanneer de vader van de 16-jarige Yukiko door zijn bedrijf terug overgeplaatst wordt naar Japan. Na haar hele jeugd in New York te hebben doorgebracht voelt Yukiko echter geen band meer met haar thuisland. Ze kan haar ouders met de belofte van een goede universitaire opleiding overtuigen haar achter te laten. Ze trekt in bij een vriendin en streeft haar eigen idealen na. Jaren later worstelt Yukiko’s zoon Jay met het vaderschap en nopen erfeniszaken hem tot het opzoeken van de vrouw die hem op jonge leeftijd in de steek liet.

Na enkele pagina’s weet je reeds dat je hier met iets bijzonders te maken hebt. De Japans-Brits-Chinees-Amerikaanse Rowan Hisayo Buchanan is slechts 26 en niet aan haar proefstuk toe. Onschuldig als jij mag dan wel haar romandebuut zijn, eerder publiceerde ze in TriQuarterly en Indiana Review. Op haar blog zijn naast deze publicaties ook heel wat andere kortverhalen en essays van haar hand te vinden die absoluut de moeite waard zijn. Ze put uit eigen ervaring wanneer ze personages van gemengde afkomst opvoert, onderzoekt wat het effect daarvan is op identiteit en wat iemands thuisgevoel bepaalt.

Wat meteen opvalt is de prachtige taal waarmee Buchanan zich bedient. Deze is bloemrijk en verfrissend en staat bol van mooie associaties. Zo spreekt ze over “spinnenpootzwarte haren”, “nazomerzonlicht”, zinnen als “Het hele jaar had het verdriet onder haar huid geklotst. Een verdriet zo diep en drabbig dat het als puisten uit haar poriën had moeten poppen” of “Op het schoolplein wervelden lichamen naar de deur als afwaswater dat door het putje wegloopt.”

Na de harde keuze tussen haar ouders en het verlangen ergens thuis te horen, trekt Yukiko in bij de excentrieke Odile en haar moeder. Met Odile blijkt ze buiten het feit dat ze beiden outcasts zijn, uiteindelijk niks gemeen te hebben. Aan haar lot overgelaten en ontworteld op alle vlakken slaat de hernieuwde vrijheid al snel om in een wrang gevoel. Ze stopt met school en laat zich passief meevoeren in een situatie van huiselijk geweld terwijl ze wanhopig probeert een kunstenaarscarrière uit te bouwen. In het heden volgen we Jay, die een traumatische jeugd achter de rug heeft. Hij is het feit dat zijn moeder hem op jonge leeftijd in de steek liet, nooit te boven gekomen en kampt met zware angstaanvallen waarvoor hem op de middelbare school de therapeutische kat Celeste toegewezen werd.

"Geen enkele puberjongen wil een kale kat, maar het rare was dat het werkte. Haar huid zat een beetje los en ik kon de magere spieren voelen, de pezen van vlees. Haar dunne ribben bewogen op en neer, zichtbaar bij elke ademhaling. Als dit afzichtelijke schepsel deugde, dan deed ik dat ook.”

Zijn partner Mimi kan voor Celeste echter geen begrip opbrengen, en verbant het dier tijdens haar zwangerschap naar Jays vader. Wanneer deze laatste om het leven komt op weg naar zijn pasgeboren kleindochter, is Jays gevoel van onthechting compleet. Hij worstelt met zijn veranderde gevoelens voor Mimi en voelt geen band met zijn dochter. Op het punt vrouw en kind te verlaten, klampt Jay zich vast aan Celeste en reist af naar Berlijn om een erfeniszaak af te handelen met zijn vervreemde moeder. De eenzaamheid van beide personages staat centraal en je voelt de ondertoon van melancholie als rode draad door het boek lopen. Beiden worden gedreven door de drang ergens bij te horen en gaan gebukt onder gevoelens van schuld en pijn, wat hier erg mooi weergegeven is over de generaties heen.

Onschuldig als jij is zo’n zeldzaam boek dat zich meteen een weg naar je hart boort. Het verhaal is eenvoudig, maar de uitwerking is briljant en maakt het tot een werk van grote klasse. Het is alvast uitkijken naar meer van deze veelbelovende jonge schrijfster.