Leren vergeten

Kersenhout en oude gevoelens gaat over het leven van Arjeta Filipo. Zij is opgegroeid in voormalig Joegoslavië maar woont inmiddels in Berlijn. Tijdens een verhuizing stuit Arjeta op een aantal foto’s uit het verleden. Deze oude foto’s brengen herinneringen naar boven aan idyllische familievakanties aan de kust in Istrië, maar ook aan het dagelijks leven in tijden van oorlog. De foto’s brengen echter niet alle gebeurtenissen uit het leven van de hoofdpersoon aan de oppervlakte, bepaalde periodes blijken te zijn geblokkeerd.

Lukt het Arjeta om haar geschiedenis met alle mooie en moeilijke momenten volledig te reconstrueren? Kersenhout en oude gevoelens is een verhaal over familie, vriendschap en liefde, dat zich afspeelt in verschillende landen, culturen en talen, geschreven door Marica Bodrožić (1973) en in het Nederlands vertaald door Josephine Rijnaarts en Irene Dirkes.

Het leven van Arjeta bestaat uit drie periodes: haar jeugd in voormalig Joegoslavië, studententijd in Parijs, en haar huidige leven in Berlijn. Het uitbreken van de oorlog loopt als een rode draad door alle drie de episodes heen. Arjeta verlaat haar geboortestad terwijl haar ouders en broertjes in de belegerde stad achterblijven. In Parijs brengt ze haar dagen door met studeren en de stad verkennen met vrienden, terwijl het leven van haar ouders zich vult met geweld, honger en de dood. Het onderlinge contact onderhouden is lastig, en de kloof tussen ouders en dochter vergroot zich:

"Ik kom op dat moment fysiek tot het besef dat ik mijn leven niet kan delen, dat het verschrikkelijk is om het alleen voor mezelf te hebben. En dat het zo zal blijven. Dat ik zonder de anderen door moet leven."

Het lukt Arjeta om een nieuw bestaan op te bouwen met vrienden uit alle windstreken die fungeren als een surrogaatfamilie. Ook komt er in Parijs een intense, ingewikkelde liefdesrelatie op haar pad.  En hoe hecht de relatie en vriendschappen ook zijn, het afscheid ligt altijd op de loer: 

"Aan die pijnlijke toestand van voortdurend afscheid nemen was ik (…) allang gewend geraakt. Nauwelijks had ik nieuwe mensen leren kennen of ze braken weer op en vertrokken naar Amerika, Australië en Canada om iets nieuws te beginnen. Eerst schreven we elkaar allemaal, maar dan stopte het en bleven alle brieven bijna tegelijkertijd uit. Ik verbaasde me daarover en interpreteerde het eerst als trouweloosheid, tot ik begreep dat de anderen op het tijdstip dat ze niet meer schreven in hun nieuwe leven waren aangekomen."

Bodrožić dringt in deze roman diep door in de psyche van de hoofdpersoon. Wat is je identiteit, wanneer je levensverhaal zich afspeelt in verschillende landen, culturen en talen. Ben je voor altijd ontheemd? Of bieden wisselende vriendschappen toch voldoende basis om je te ontwikkelen tot een stabiel persoon? Arjeta lijkt makkelijk contacten te leggen en zich telkens als een kameleon aan haar nieuwe leefomgeving aan te passen. Toch haalt het verleden haar geregeld in. Verdriet en onzekerheid domineren in deze periodes haar leven.

Kersenhout en oude gevoelens is een verhaal dat zowel ontroert als aanzet tot nadenken. Vooral de passages over zelfbedrog zijn ijzersterk. Het verschil tussen je ‘ware ik’ en het beeld van jezelf zoals je dat aan de buitenwereld presenteert: "… als ik het niet vertel, is het niet gebeurd en zal ik op een dag zelf de leugen als waarheid opvatten en het verschil niet meer weten." De zoektocht van Arjeta naar zichzelf is verdrietig, verbijsterend en (uiteindelijk) hoopgevend. Deze roman sluit bovendien prachtig aan bij onze huidige samenleving waarin vluchtelingen en migranten mogelijk met dezelfde vragen en obstakels worstelen.