Vlucht, verlies en veerkracht

Widá, een succesvolle psychiater die als vijftienjarige uit Afghanistan vluchtte, vergezelt haar kennis Margot op een roadtrip naar Athene. Officieel om haar te helpen bij het interviewen van Afghaanse vluchtelingen, maar Widá heeft zo haar eigen redenen om deze reis te maken. Ondanks haar succesvolle carrière blijven haar verleden en de littekens van haar vlucht hardnekkig aanwezig. Tijdens de tocht wordt duidelijk hoe sterk de gebeurtenissen uit haar jeugd haar leven nog altijd bepalen.

‘In mijn ogen draag ik wolken’ is de tweede roman van Forugh Karimi, na haar veelgeprezen debuut ‘De moeders van Mahipar’ (winnaar van de Hebban Debuutprijs 2023) en de novelle Nargis. Waar haar eerste roman bijna als een thriller leest, richt dit nieuwe boek zich nog meer op familie, afkomst en de blijvende impact van trauma’s die ontstaan wanneer je alles wat je kent moet achterlaten. Karimi’s eigen achtergrond als Afghaans vluchtelinge zorgt ervoor dat ze heel helder en treffend over dit onderwerp kan schrijven.

Tijdens de reis vertelt Widá verhalen over haar jeugd en haar vlucht, waardoor Margot – en de lezer – stukje bij beetje begrijpt welk onafgewerkt verhaal haar naar Athene drijft. In flashbacks ontvouwt zich niet alleen haar persoonlijke geschiedenis, maar ook de complexe politieke situatie van Afghanistan voor en tijdens de opkomst van de taliban. Net als in ‘De moeders van Mahipar’ toont Karimi dat ze de kunst beheerst om deze complexe situatie op een begrijpelijke manier uit te leggen.

De roman is doorspekt met Farsi-woorden, zinnen en uitdrukkingen. Dit geeft niet enkel authenticiteit aan het verhaal, maar we maken ook kennis met een taal die enorm rijk is en veel meer dan het Nederlands ruimte biedt voor grote emoties. Niet alleen de taal bevat trouwens veel liefde – ondanks de oorlog en alle gruwelen is het vooral een verhaal van genegenheid voor familie, vrienden en de Afghaanse cultuur. Juist daardoor komen de gebeurtenissen uit Widá’s levensverhaal en het onrecht van een oorlog tussen grootmachten waar burgers niets mee te maken hebben extra hard binnen.

Het verhaal bouwt op naar een emotionele onthulling en climax, al voelt die uiteindelijk niet zo bevredigend. Het slot voelt wat gehaast aan, en de relatie met Widá’s ex-man krijgt onvoldoende diepgang waardoor haar keuzes op het einde minder overtuigend overkomen. Ook het personage van Margot blijft wat vlak en fungeert vooral als vehikel voor Widá’s herinneringen. Toch doet dit weinig af aan de kracht van deze roman. ‘In mijn ogen draag ik wolken’ blijft een prachtig en noodzakelijk verhaal dat moet verteld worden in deze verharde samenleving.