Maar bovenal geeft het boek een inzichtelijk en geloofwaardig beeld van een politieonderzoek dat zich soms weken en maanden kan voortslepen...

In het derde boek van Henning Mankell over Kurt Wallander, De Witte Leeuwin, was de hoofdinspecteur van de politie van Ystad in een zware depressie geraakt. Nadat hij in feite de beslissing had genomen om definitief te stoppen met zijn werk als rechercheur, werd Wallander echter geconfronteerd met de moord op Sten Torstensson, een advocaat wiens 69-jarige vader een paar weken daarvoor tijdens een noodlottig ongeval om het leven was gekomen. Het zorgt ervoor dat Wallander op zijn beslissing terugkomt en alsnog bij de politie blijft werken. Ondanks het feit dat zijn oude collega’s hem met open armen ontvangen, blijft Wallander met name in het begin van De Man Die Glimlachte doorlopend twijfelen over de juistheid van zijn keuze. Vooral als er tijdens het onderzoek naar de dood van de advocaat een aanslag op hem wordt gepleegd die hij ter nauwe nood weet te overleven. Maar tegelijkertijd lukt het hem een meer dan uitstekende werkrelatie op te bouwen met de nog jonge Ann-Britt Höglund, een nieuwe rechercheur die in wezen een vertegenwoordiger is van een nieuwe generatie politiemensen.

Vond ik in het vorige boek dat de depressieve overpeinzingen van Kurt Wallander af en toe een wat negatieve stempel op het verhaal gingen drukken, was daar wat mij betreft in De Man Die Glimlachte geen sprake meer van. Nog altijd zijn er zwaarmoedige gedachten, maar met name door de inbreng van Höglund begint Wallander nu ook langzaam wat vertrouwen in de toekomst te krijgen. Hij heeft door dat de politie met nieuw bloed in staat is goede rechercheurs op te leiden en door de samenwerking met zijn nieuwe collega krijgt hij duidelijk meer zin in zijn werk als politieman en als voorbeeld voor de aanstormende jeugd. Hoewel hij dat in dit boek zelf nog nauwelijks lijkt te beseffen. Het verhaal is deze keer wat minder gecompliceerd maar wel weer uiterst zorgvuldig in beeld gebracht. Met een goed oog voor detail trekt Mankell de lezers met veel vaart door het verhaal en heb je constant het gevoel dat je overal met je neus bovenop staat. Het is bijna alsof je een film ziet in plaats van het feit dat je met je ogen de witte pagina’s aan het verslinden bent.

In De Man Die Glimlachte verzeilt Wallander in de harde wereld van het wereldwijde zakenleven, waar onzichtbare mannen achter de schermen aan de touwtjes trekken en nauwelijks te traceren zijn. “Achter elk groot fortuin zit vaak een misdaad”, is een uitspraak van één van de mensen in het boek en in dit geval komt de politie van Ystad van alles op het spoor. Moord, bedreiging, aanslagen, intimidatie en zelfs de mogelijke handel in organen. Daar doorheen gevlochten zitten dan ook nog eens een groot aantal morele en ethische dilemma’s en een paar aardige maatschappij kritische vraagstukken. Maar bovenal geeft het boek een inzichtelijk en geloofwaardig beeld van een politieonderzoek dat zich soms weken en maanden kan voortslepen en dat onderweg constant gered wordt door toevallige ontdekkingen en door bekende feiten die plotseling op de juiste plaats vallen en daardoor een nieuwe betekenis krijgen.

Het leuke van de boeken van Henning Mankell is toch wel dat Kurt Wallander een goede rechercheur is, maar tevens niet onfeilbaar. Veel van wat hij doet of ontdekt gebeurt door puur toeval, geluk of puur op intuïtie. Op zich geen slechte eigenschappen als een politieman hier op kan rekenen, maar het maakt Wallander veel menselijker dan de hoofdpersonen in veel andere politieromans. Daarnaast zijn er de bekende twijfels van de man zelf die voor veel mensen best wel herkenbaar zijn. Daar komt bij dat hij vaak slecht kan slapen, soms teveel drinkt en midden in het bos toch even stiekem zijn blaas gaat legen. De dader in De Man Die Glimlachte gaat achter de tralies, maar mijn eigen glimlach wordt steeds groter.

Ik ben een fan.