Verwoestend

Voor je een boek leest of koopt bekijk je in de regel altijd even de achterkant. Om te zien waar het verhaal ongeveer over gaat. Soms twijfel je dan, omdat het je niet aanspreekt en soms ben je meteen enthousiast. In beide gevallen is het geen garantie dat je een goed, matig of slecht boek in handen hebt. De achterkant is echter wel belangrijk en iedere uitgever hoort er zijn best op te doen. Toch lijkt dat niet altijd het geval te zijn. Neem de thriller “Irene” van Pierre Lemaitre, waar op de achterkant van de eerste druk gewoon een groot deel van de plot wordt verklapt in twee simpele regeltjes. Het ontneemt de lezer een aanzienlijk deel van het plezier bij een boek dat ondanks dat magistraal kan worden genoemd. Ook met “Drie dagen en levenslang” gaat het – weliswaar minder ingrijpend – fout. Je krijgt meteen een hekel aan hoofdpersoon Antoine als je op de achterflap leest dat hij een buurjongetje op brute wijze doorslaat. En schopt. En blijft doorgaan met slaan en schoppen tot de zesjarige dood is. Om het vervolgens te hebben over een ongeluk. En de angst van Antoine dat niemand het zal geloven.

Nee, natuurlijk niet. De kleine rotzak. Het kan een reden zijn het boek aan de kant te leggen. Ongeloofwaardig. Vergezocht. Tot je het boek leest en vervolgens ziet dat Antoine na de wrede dood van zijn lievelingshond in tranen naar zijn boomhut rent. Als hij merkt dat hij niet alleen is slaat hij met een stok één keer naar zijn zesjarige buurjongetje. Hij raakt hem daarbij op zijn slaap waarna het ventje naar de grond gaat. Niets slaan en schoppen en net zolang doorgaan tot hij dood is. Hoe komt de uitgever, waar ze het boek neem ik aan toch ook hebben gelezen, dan aan zo’n tekst? Onbegrijpelijk. Maar vooral totaal onverteerbaar, want Pierre Lemaitre verdiend een betere behandeling door de mensen die zijn boeken mogen uitbrengen. Want wat kan deze man schrijven! Onvoorstelbaar. "Drie dagen en levenslang" telt maar 206 pagina's, maar imponeert met iedere letter, ieder woord en iedere zin. Waar andere auteurs soms tientallen pagina's nodig hebben om een beeld van een stadje of het karakter van een personage te schetsen, daar gebruikt Lemaitre slechts enkele penstreken. Om daarmee vervolgens veel meer te zeggen dan duizend onnodige woorden. Je kruipt in de huid van de twaalfjarige Antoine en voelt zijn onvoorstelbare verdriet en zijn enorme schuldgevoel. Hoe gaat een jongen van twaalf hier mee om?

Aangezien de situatie volledig anders is dan de tekst op de achterkant van het boek je wil doen geloven, voel je volop sympathie voor Antoine. Maar ook voor het zesjarige slachtoffer. Voor zijn ouders en zijn zus. Het hele leven raakt totaal ontwricht en nergens lijkt er nog enige houvast te vinden. Niet in het geloof, ondanks de inspanningen van de plaatselijke kerk. Niet in de gemeenschap, dat na een verwoestende storm al snel zo haar eigen prioriteiten heeft gekregen. Lemaitre knalt de innerlijke strijd van de hoofdrolspelers rauw op je netvlies en er valt niet of nauwelijks aan de uiteenlopende emoties van het drama te ontkomen. Op het eind van het verhaal verspringt de tijd steeds een aantal jaar vooruit. Als lezer krijg je dan een iets ander gevoel bij de nog altijd jonge Antoine. De angsten waarmee hij als 12-jarige weg kon komen, gelden minder als de jaren toenemen. Feit is dat zijn jeugdjaren hem blijven achtervolgen en Lemaitre heeft een mooie manier gevonden om de 'levenslang' in de titel op een mooie en aansprekende manier waar te maken. Vervang op pagina 206 in de bovenste zin wel even de naam van mevrouw Kowalski door die van mevrouw Courtin (weer een onbegrijpelijke fout van de uitgever) en het slotstuk is vervolgens de kers op de taart.


(Kijk voor al mijn recensies op: http://leeswereld.blogspot.nl)