Herkenbaar en realistisch leven in de muziekwereld

Mooi! Boeiend en knap beschreven wat het met elkaar musiceren doet met een mens.
Je merkt het meteen als een boek over muziek door iemand geschreven is die daar zelf  middenin zit, of gezeten heeft. Dat is fijn, want dat geeft het verhaal een realistische lading. De schrijfster is cellist (geweest) met duidelijk veel ervaring in strijkkwartetten. Ze weet dus precies waar ze het over heeft.
Voor mij persoonlijk zit er veel herkenning in de interne strijd van Jana als het gaat om de veilige bubbel van de studietijd - het realiseren dat dit inderdaad een bubbel is en dat na je studie het (over)leven een stuk lastiger zal worden, als je niet buitengewoon begaafd bent of in ieder geval met je hoofd boven het gemiddelde uitsteekt.
Prachtig beschreven hoe de vier kwartetleden hun band met elkaar ervaren en die met de muziek, die hen samenbindt, hoe ze omgaan met het onderlinge vertrouwen dat onmisbaar is om als kwartet te functioneren. Vertrouwen in elkaar als personen, maar ook vertrouwen in elkaar als musici. 

Maar hoe overleef je in de ‘echte’ wereld, waar de concurrentie zo moordend is? Hoe hou je de liefde voor de muziek overeind? En is het kwartet het waard om bij elkaar te blijven? Dit boek is zó toegespitst op de wereld van de klassieke muziek, dat ik me goed kan voorstellen dat vooral leden van die wereld ervan zullen genieten. Het gaat op de muziek en op de samenwerking tussen de musici in tot op het kleinste detail. zelfs zo dat niet-muziekkenners  met regelmaat misschien niet precies weten waar het over gaat.

De personages zijn geweldig uitgewerkt en komen volledig tot leven. De koele, wat bazige en cynische Jana, de stille, op de achtergrond functionerende Brit; Henry het zorgeloze wonderkind, maar zo onzekeren het leven en Daniël, knorrig, lichtgeraakt, naïef en soms afgunstig.
Ik ken geen andere schrijver die zich zo mooi, zo beeldend over muziekstukken kan uitdrukken. Schitterend. 

Maar helaas heb ik wel een minpuntje. Ook hier zit weer een storend element in de vertaling, iets dat ik ook tegenkwam in andere boeken met een musicus in de hoofdrol. Een hardnekkige vertaal’fout’. Namelijk dat de musici in het verhaal ‘oefenen’. Arrrgggh! 

Een musicus oefent niet, hij repeteert ook niet in zijn eentje; nee, hij studeert. Hij studeert om zijn instrument onder de knie te krijgen, het muziekstuk, en de techniek. Deze formulering kan wellicht overkomen als een vorm van arrogantie, maar niets is minder waar. Het heeft niets te maken met een gevoel van meerwaarde of zo, absoluut niet. Het is nou eenmaal het vakjargon, simpel genoeg de spreektaal in de muziekwereld. Om daar steeds ‘oefenen’ te gebruiken, komt knullig over. Misschien dat alleen beroepsmusici (zoals ik) daarover vallen, dat is mogelijk, maar goed, dat zijn ook mensen. Het is vergelijkbaar met het feit dat studenten aan de universiteit niet ‘leren’, maar (ook) ‘studeren’.
Een muzikant studeert dus; een ensemble, orkest, kwartet, of wat dan ook, repeteert. Gelukkig staat dit laatste wèl steeds goed in het verhaal!
Een ander foutje is dat er een aantal keer geschreven wordt over een violist, terwijl dat een altist moet zijn, een heel ander lid van het strijkkwartet dus. Onnauwkeurigheid leidt tot verwarring.
In je vertaling moet je nauwkeurig zijn. Elk vakgebied heeft zijn eigen woordgebruik. Ik zou elke vertaler adviseren om te rade te gaan bij iemand uit het vak waarin het boek speelt. In dit geval lijkt dat wel te zijn gebeurd, maar toch te weinig.

Maar deze minpuntjes, die dus alleen de vertaling aangaan, vallen echt in het niet bij de roman zelf en die laat ik ook niet meetellen bij het aantal sterren dat ik geef. Ik heb ervan genoten!