De zoektocht naar (seksueel) evenwicht

In haar laatste roman, 'Gebroken Wit', spelen vrouwen de hoofdrol. Oma Bee sukkelt met haar gezondheid, waarop kleindochter Imker besluit bij haar te gaan wonen. Via oma Bee wordt de geschiedenis van de familie Vanta stukje bij beetje ontsloten, voor de kinderen, voor de kleinkinderen en dus voor ons, lezers.

De roomblanke Bernadette Julienne, Bee, is tegen de zin van haar ouders getrouwd met de zwarte Anton Vanta. Zij krijgen vijf kinderen: Winston, Rogier, Louise, Ethel en Laura. De laatste twee zijn ‘verdwenen’, Ethel letterlijk; zij was te zwart en werd daarom door de familie nauwelijks geaccepteerd, waarna vader Vanta haar ‘bij een Duits missie-gezin’ onderbrengt. Niemand zal ooit nog iets van het meisje vernemen. Anton Vanta neemt het geheim van de verblijfplaats van Ethel mee in het graf. De knappe Laura is figuurlijk verdwenen, zij zit in een psychiatrische kliniek. Alleen oma Bee bezoekt haar op geregelde tijden. De jongens zijn naar Nederland verhuisd, waarbij Winston zijn moeder heeft achtergelaten in Suriname.

Het gebroken gezin van Louise vormt mijns inziens de spil van de roman. Van daar kun je terug in de geschiedenis maar ook vooruit. Dochters Heli en Imker zijn verwekt door (blanke) Gorden, Babs is verwekt door (blanke) Boys en naar de vader van Audi is het gissen. Louise is kleuterjuf en eist van haar dochters dat ook zij een onderwijsakte halen. Als Heli tijdens haar opleiding een relatie krijgt met de getrouwde schooldirecteur Derick, stuurt ze haar dochter naar Winston in Utrecht. En dat terwijl ze als geen ander weet dat knappe jonge vrouwen maar beter bij Winston uit de buurt kunnen blijven. Heli blijft middels brieven met haar Surinaamse minnaar in contact, maar is ondertussen niet vies van Hollandse jongens.

Problematische relaties tekenen de geschiedenis van de familie Vanta. Niet alleen de promiscuïteit van Surinaamse mannen speelt daarbij een rol, want de vrouwen zijn allesbehalve vies van een fikse vrijpartij. Vaak nemen zij het initiatief daartoe, waarbij zij tonen het mannelijk geslachtsdeel als geen ander te kennen en waarderen. Veel van deze expliciete scènes zouden als seksistisch worden aangemerkt als deze door een man zouden zijn geschreven. Louises dochters beginnen hun seksualiteit in meer of mindere mate te ontdekken. Dat zoeken naar een nieuw evenwicht komt in verschillende aspecten terug in Gebroken Wit. Zo kan de streng katholieke oma Bee best begrijpen dat Babs verliefd is op de islamitische Umar. Ten slotte is hij een schat van een jongen. Voor Audi, de enige zoon van Louise en haar jongste kind, bestaat de zoektocht naar de vraag wie zijn vader is. Roemer weet de lezer in dezen knap te misleiden. Als je zeker denkt te weten dat Audi uit een incestueuze verhouding is geboren, komt de aap uit de mouw.

Het Surinaams gebruik van de Nederlandse taal is een genot, al zal de redacteur zich daar niet achter kunnen verschuilen. Heeft hij/zij zitten slapen bij het meerdere malen gebezigde “zij schudde bevestigend haar hoofd” of “tegenmoet” (tegemoet)? 'Gebroken Wit' is door de structuur geen eenvoudig boek. Het verhaal is geschreven vanuit verschillende perspectieven en soms dien je even terug te bladeren om te begrijpen wie er aan het woord is. Ondanks deze kanttekeningen is 'Gebroken Wit' een prachtig verhaal over een kranige familie. Het is een boek dat zich door haar Caraïbische 'roots' duidelijk onderscheidt van de gangbare Nederlandse fictie. Lezen dus!