Intellect en Emotie

Arjen van Veelen heeft oude talen gestudeerd en is tegenwoordig columnist, journalist en essayist. Aantekeningen Over het Verplaatsen Van Obelisken is gekenmerkt als zijn eerste roman, hoewel hij zelf opmerkt dat het verhaal 'grotendeels gebaseerd is op eigen waarneming' waardoor de scheiding tussen fictie en werkelijkheid moeilijk is en aan de lezer wordt overgelaten.
Het verhaal gaat over beste vriend Tomas (schrijver Thomas Blondeau), zijn dood en de verwerking ervan. Het speelt zich af in verschillende tijden en op verschillende plaatsen in niet-chronologische volgorde: enerzijds de studietijd en kennismaking met Tomas in Nederland en Vlaanderen, in zijn volwassen jaren de dood van Tomas en de reacties daarop via social media, vervolgens de verwerking van rouw in St. Louis en Alexandrië. Toch is het verhaal makkelijk te volgen omdat per plaats de gebeurtenissen zich wel in chronologische volgorde afspelen.
Door het boek heen weeft van Veelen de geschiedenis van Alexander de Grote waarbij in de rouwende zoektocht naar Tomas kenmerken van Alexander vaak lijken op die van de vriend. Ook haalt hij de Gilgamesj aan, zonder daar evenwel verder gevolg aan te geven. Kennis van de Oudheid is een pré, maar niet noodzakelijk. Hoewel de toon nuchter blijft en de lezer bij de les moet blijven om alle verbanden te zien tussen delen, worden het verlies, het zoeken naar én de aard van de vriendschap én de eigenheid van de ik-figuur (genaamd Arjen), steeds duidelijker en beter invoelbaar.
De auteur gebruikt zijn ervaring als journalist in de delen die zich in St. Louis en Alexandrië afspelen. Met schijnbaar gemak geeft hij die details uit het stadsbeeld weer waarmee hij een bepaalde sfeer weet op te roepen: in Alexandrië waan je je in een stoffige Noord-Afrikaanse stad, St. Louis is triest en vervallen. De eenzaamheid van de ik-figuur komt naar voren in de weinige contacten (met spaarzame dialogen) die hij in het boek heeft buiten Tomas. Een bijzondere, maar kortere, rol is weggelegd voor poes Amy.
De verwijzingen naar de dood zijn overvloedig in het boek. Dat ging een beetje ten koste van de karakterisering van Tomas en ook blijven grote delen van de ik-figuur raadselachtig; dat hij ook andere vrienden heeft leer je bijvoorbeeld pas nadat Tomas gestorven is. Sommige karaktertrekken komen kort naar voren, maar hij blijft wat schetsmatig. Dat de auteur een deel van zijn eigen leven tot onderwerp heeft gemaakt maar daarbij vrouw en waarschijnlijk ook vrienden niet in de schijnwerper wilde zetten helpt daarbij niet. Een andere vorm had waarschijnlijk meer ruimte geboden voor karakter uitwerking.
Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken, naast dat het een fantastisch gekozen titel is, appelleert aan zowel de emotie als het intellect van de lezer. Langzaam ontrafelt zich een samenspel tussen leven, vriendschap, identiteit en dood met op het allerlaatste einde de hoopgevende les die geleerd is. Geen grote-stappen-snel-klaar boek, maar een die nablijft voor wie geduld heeft.