Veerkracht en vriendschap in Shanghai

Kirsty Manning is afkomstig uit Australië. Ze werkte bij een uitgeverij onder meer als redacteur en schreef artikelen over reizen en lifestyle. Een ketting van jade is haar tweede roman en de eerste die in het Nederlands (evenals het Hebreeuws) is vertaald.

De historische roman speelt zich af in Shanghai, deels tijdens de Tweede Wereldoorlog en deels in het heden. In de zomer van 2016 beseft Alexandra – 35 jaar en weer single, naast het sterfbed van haar grootvader in Melbourne – dat ze van binnen een leegte heeft. Ze weet niet waar ze vandaan komt. Haar ouders zijn verongelukt toen ze nog jong was. Haar moeder was van Chinese afkomst en geadopteerd door Romy en Wilhelm, Alexandra’s grootouders. Bij hen is ze liefdevol opgegroeid, maar wat houden zij verborgen? Wat is er vroeger gebeurd?

In november 1938 maakt de twaalfjarige Romy de Kristallnacht in Wenen mee. Haar joodse gezin wordt zwaar getroffen en ze vlucht met haar ouders naar Shanghai. Ze sluit op de boot vriendschap met Nina, die ook op de vlucht is. Later wordt ze in Shanghai de beste vriendin van Li, haar Chinese buurmeisje. Ook in China komt het geweld van de oorlog steeds dichterbij.

De journalistieke achtergrond van Manning heeft gezorgd voor een grondige research en een gedetailleerde beschrijving van Shanghai tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was een stad waar Europeanen en ook Joden in 1938 nog heen konden vluchten zonder visum. Het werd destijds het ‘Parijs van het Oosten’ genoemd. Manning beschrijft niet alleen dit mondaine Shanghai van 1938 uitvoerig, maar ook de geschiedenis van het getto in Shanghai en het wrede optreden van de Japanners daar.

Haar journalistieke achtergrond komt ook tot uitdrukking in de beschrijving van de tuinen, de Chinese geneeskunst en het eten van straatstalletjes in Shanghai. Dit maakt nieuwsgierig en nodigt uit op te zoeken hoe Shanghai er destijds uitzag. Van de beschrijvingen van het Chinese eten loopt het water je soms zelfs in de mond. Het geweld is soms echter erg indringend en beeldend verwoord. Vooral omdat het beschreven wordt vanuit het perspectief van Romy als kind.

Het boek begint sterk met een spannende proloog uit 1944 die je nieuwsgierig maakt. Daarna worden beide verhaallijnen chronologisch in korte hoofdstukken van drie tot zeven pagina’s om en om verteld. Deze snelle wisseling zorgt ervoor dat het in het begin even duurt voor het verhaal je helemaal in zijn greep heeft. Het verleden wordt bovendien steeds met tijdsprongen van een aantal maanden verteld, waardoor de focus meer ligt op nieuwe dramatische gebeurtenissen en de ontwikkeling van de personages wat ondersneeuwt. Desondanks groeit de bewondering voor de veerkracht van de bevolking in Shanghai, en die van de hoofdpersonen in het bijzonder.

De kracht van Een ketting van jade is het voor het voetlicht brengen van de geschiedenis van Shanghai tijdens de Tweede Wereldoorlog met behulp van grondige research. De ontwikkeling van de individuele karakters komt minder uit de verf, maar de getoonde veerkracht tijdens de Tweede Wereldoorlog en de waarde van vriendschap en familiebanden des te meer.