Texas, 1976?

In 1976 stapt de veertienjarige Gloria Ramirez op Valentijnsdag in Odessa, West-Texas, in de auto bij de volwassen Dale Strickland. Valentijn begint op de ochtend erna. Gloria vlucht zwaar gehavend voor de nog slapende Strickland en zoekt haar toevlucht tot de afgelegen ranch van de zesentwintigjarige Mary Rose en haar negenjarige dochter Aimee. Mary Rose ontfermt zich over Gloria en houdt Strickland later met een geweer op afstand.

Wetmore heeft geen boek geschreven waarin centraal staat hoe het proces tegen Dale Strickland gaat. Ook vertelt ze niet zozeer hoe Gloria de verkrachting overleeft. Valentijn gaat over vrouwelijke reacties op de wrede gebeurtenis en de daaraan ten grondslag liggende man/vrouw-verhoudingen. Deze worden tot leven gebracht via verschillende vrouwen uit het stadje aan wie één of meerdere hoofdstukken worden gewijd. Per hoofdstuk wisselt hierdoor het perspectief. Wetmore schetst een portret van deze vrouwen; hun omgang met mannen, op welke wijze zij betrokken zijn bij het incident en hun reactie of die van andere vrouwen op de gebeurtenissen. Het lijkt in het begin soms een verhalenbundel, maar gaandeweg wordt een aantal vertellingen aaneengeregen en ontdek je de rode draad en de functie van enkele op zichzelf staande verhalen.

Het sterke aan deze opzet is dat de sociale en raciale verhoudingen in Texas midden jaren zeventig goed naar voren komen, steeds op een andere manier. Het is een door mannen gedomineerde samenleving waarin vrouwen eerder niet mochten werken zonder toestemming van een man, waar tienerzwangerschappen en abortustoerisme aan de orde van de dag is, waar vrouwen verkrachting wel zullen hebben uitgelokt, en waar dit natuurlijk in het bijzonder voor Mexicaanse meisjes geldt. In ieder geval kan een zoon van een predikant natuurlijk niemand hebben verkracht. De vrouwen die in dit klimaat niet kunnen leven, vluchten, zelfs zonder hun kind.

Op de oliewinning komen in de jaren zeventig veel jonge mannen af die met hard werken snel rijk willen worden. Het trekt ook illegale immigratie van Mexicanen aan, die aan de onderkant van de samenleving overleven en regelmatig zonder pardon weer de grens over worden gezet. Tegelijkertijd komen er ook veteranen terug uit Vietnam die weer hun plek in Amerika zoeken.

De opzet komt de spanningsboog in het boek niet ten goede, ook is niet ieder verhaal even sterk en relevant. Het meest krachtig is het verhaal van Mary Rose, die opkomt voor Gloria en gerechtigheid zowel wil als verwacht, waardoor ze geïsoleerd raakt, zelfs binnen haar huwelijk. Ook overtuigt het verhaal van Corinne die, ondanks haar rouw voor haar pas overleden man, zich uiteindelijk ontfermt over Mary Rose en Debra-Ann, wiens moeder het niet meer uithield in Odessa,

Valentijn, vertaald door Anne Jongeling, is Wetmores debuut. Wetmore groeide op in Texas en heeft de Iowa writers’ workshop gevolgd. Eerder verschenen twee verhalen uit dit boek in Colorado Review en Baltimore Review.

Valentijn schetst het beeld van een maatschappij die verdeeld is in mannen en vrouwen, in Amerikanen en immigranten, waar gerechtigheid ver te zoeken is en waar oordelen en vooroordelen over elkaar heen buitelen. Haar sfeerbeschrijvingen zijn sterk, de hitte in Texas is voelbaar, maar de uitvoering van de structuur van de roman is nog niet overal even sterk.