Caleidoscopisch tijdsbeeld

Dit boek is geen roman: het heeft geen handeling, het bevat een opsomming van gebeurtenissen.
Maar wow, wat een bijzonder boek!

Het geeft voor veel oudere lezers een herkenbaar tijdsbeeld door de decennia heen. Het is het verhaal van de twintigste-eeuwse Franse geschiedenis in vogelvlucht, weerspiegeld in het leven van één vrouw. Maar ook voor jonge lezers is het boek een interessante ervaring. Het betreft namelijk een persoonlijk doorleefd tijdsdocument waardoor een stuk geschiedenis veel meer tot leven wordt gewekt dan door het bestuderen van de historische feiten.

‘De jaren’ is een mix van autofictie en memoires. Een soort van geëngageerd essay, zou je kunnen zeggen. Scherp met een vleug couleur locale. Zo geeft het boek onder andere een mooie, ontroerende beschrijving van de tijd van de wederopbouw, een tijdperk waarin alles nieuw en mogelijk was. Maar in de jaren 70 breekt een kantelpunt aan: er is ruimte om terug te kijken en hoop maakt dan plaats voor teleurstelling en verwerking.

‘De jaren’ verscheen in 2008 in Frankrijk en de vertaling verscheen in 2020. In gedachten vul je zelf deze tussenliggende periode aan (denk bijvoorbeeld aan de gele hesjes!).
Het boek inspireert de lezer tot reflectie en bezinning op het eigen beleefde verleden. Ook nodigt het uit tot een bespreking van (lees)ervaringen met tijdgenoten. En wie weet is ‘De jaren’ tevens een mooie aanleiding om met (groot-)ouders bepaalde herinneringen op te halen en te delen.

De stijl van Ernaux is sober, afstandelijk, staccato en heel intrigerend. De slotzin vat de intentie van het boek mooi samen: “Iets redden van de tijd waar we nooit meer zullen zijn.”