"Dat dwazen niet geloven"

“Ze had een oud een oud gezicht. Ze was oud. Maar het was het gezicht waar hij van hield. Waar hij tegen wilde praten, dat hij tegen hem wilde horen praten …”. Ik had niet eerder een boek van Bernhard Schlink gelezen en was aangenaam verrast door de toon, de woorden die mooie warme je het boek intrekkende zinnen vormen en komen tot een verhaal waarin onmacht, slachtofferschap en niet begrijpen onder het verhaal heen naar boven blijven sijpelen. “Het is de grote troost in mijn leven: wat ik mijn leven ook allemaal niet ben, wat ik voor jou niet ben – ik ben genoeg om nog steeds door jou te worden liefgehad”. Een West-Duitse jongen die gaat studeren in West-Berlijn wordt verliefd op een meisje aan de andere kant van de muur en helpt haar vluchten naar het westen. Jarenlang leven ze samen in Berlijn die dan allang herenigt is en op een avond treft hij haar dood aan waarna zich een bijzonder aangrijpend verhaal ontspint daar hij gebeld wordt door een uitgever over haar gedichten en mogelijk een roman waar ze mee bezig was en hij van niets weet … na veel zoeken en pluizen vindt hij de teksten van haar en twijfelt of hij dat wat ze hem niet vertelde, vertelt had, wel mocht lezen. Op een avond lukt het hem om te gaan zitten achter haar bureau op haar kamertje en te gaan lezen “Die laatste zinnen – waren die een afscheidsgroet? … “Ze vormden een groet. Hij had liever over haar liefde voor hem gelezen dan over zijn liefde voor haar, …” Dilemma’s volgen over wat te doen hij treft mappen vol krantenknipsels aan over een man, de DDR, weeskinderen en doet ontdekkingen van hoe daar mee om te gaan waarna hij terecht komt in een radicaal rechts milieu die zich in het Oosten van het oude DDR heeft ontwikkelt. Hem wordt vertelt over de voor hun belangrijke helden Rudolf Hess, Irma Grese en Frederike Krüger. Waardoor je al lezend beseft hoe diep de scheuring tussen verleden en heden zit, hoe de oude DDR verweven in het heden zit die de samenleving onderdruk zal blijven zetten en mensenlevens hard uiteen speelt. Morele vragen, zoeken naar de juiste antwoorden ach je krijgt zoveel anders moois voorgeschoteld Chopin, Dvorák, Grieg, Brahms, Bach en Philip Glass en het lezen van boeken dat die buitenwereld voortdurend uit het zicht verdwijnt wat echter niet voorkomt dat onvoorwaardelijk voor de ander kiezen niet lukt en het uiteenrijten van alleen maar dieper maakt. Die dilemma’s blijven er tussen staan.
‘De Kleindochter’ is een sublieme zeer toegankelijke en je confronterende kleinood.