De 95 stellingen

Luther: voor een goed begrijpen van hem en zijn opvattingen is van belang te blijven beseffen in welke tijd hij leefde, in wat voor soort omgeving en dat de brandstapels nooit ver weg waren. En toen de Rijksdag van Augsburg door de keizer Karel V werd beëindigd was de scheuring een feit ondanks alle onderhandelingen. De Reformatie was definitief daar die was begonnen op 31-10-1517 met de brieven die hij stuurde met de 95 stellingen naar de aartsbisschop Albrecht van Mainz en bisschop Hieronymus Scultetus van Brandenburg. Het verhaal dat hij de 95 stellingen zou hebben opgehangen, gespijkerd, geplakt op de deuren van de Slotkerk te Wittenburg is door Luther zelf nooit vertelt en komt van medestanders die op dat moment niet in Wittenberg waren. Lyndal Roper heeft een bijzonder toegankelijke biografie geschreven over deze man die het opnam tegen de paus die hij steevast de antichrist noemde, de vertegenwoordiger van de duivel op aarde. Luther keerde zich tegen de aflaten, het doen van goede werken en vijf van de zeven sacramenten. Hij schreef gezangen en psalmen in het Duits waardoor de diensten samen beleefd en ervaren konden worden. De mens leefde in zonde, was een zondig wezen dus al was het genieten van het vlees zondig het maakte niet uit. Alles hing af van de genade van God en hoe dat uitviel kon je niet weten. Luther veranderde gelijkelijk aan van een man die vond dat je in vrijheid je geloof moest kunnen belijden tot een man die vond dat hij het ware geloof verkondigde. Door zijn vertalingen kon iedereen de bijbel lezen en zijn eigen interpretatie maken en dus afwijken van zijn zienswijze. Het begin van het ontstaan van de vele splitsingen in de protestantse leer. Roper laat overtuigend zien dat Luthers zijn antisemitisme van jongs af aan er was en ook sterker/nadrukkelijker dan bij de meesten mensen in zijn tijd. Ook ten tijde van de Boerenoorlog koos hij de kant van de macht. Of het ook de biografie over Luther is weet ik niet echter het leest als een trein van hoe een man het opnam tegen de paus, het pausdom en de keizer.