Koude pap, kapitalisme en achterklap.
De Knevelaar (1884)
Tegen het decor van de industriele revolutie maakt de vrek Oleguer zijn fortuin op het Spaanse platteland. Zijn pap eet hij koud want opwarmen kost geld. Ook de liefde is ondergeschikt aan zijn drang zijn geld te vermeerderen. Hij kiest de weduwe van de notaris als echtgenote omdat zij zo zuinig is en beschikt over het nodige onroerend goed. De echtgenote, Tuies, blijkt minstens zo berekenend. 's Avonds in bed tellen ze samen hun geld, maar de vermogens blijven wel gescheiden.
Oller neemt af en toe de ruimte de sores van zijn tijd in volzinnen te schetsen, maar de novelle heeft een rap tempo. Oleguer en Tuies naderen hun afgrond met de snelheid van de stoomtrein die regelmatig door het verhaal heen dendert. De enigszins abrupte ontknoping zou qua bruutheid niet misstaan in een hedendaagse thriller.
Waanzin (1899)
Deze novelle is anders van toon. De hoofdpersoon en verteller van het verhaal is een jurist en zijn vriend ook. Samen maken zij zich vrolijk over Daniel Serralonga, een man die belast is met de waanzin. Daniel brengt zichzelf steeds verder in de (juridische) problemen. De vrienden geloven in maakbaarheid en niet in erfelijke belasting of anderszins aangeboren gedrag. De teloorgang van Daniel bereikt de lezer steeds via anekdotes van de juristen, dat maakt het soms wat afstandelijk. (Oller werkte zelf als advocaat.)
Feitelijk gebruikt Oller deze novelle om het destijds in Spanje op zijn retour zijnde positivisme en naturalisme tegenover de nieuwe literaire stromingen (meer experiment, geen dogma's) te plaatsen. Het zal de lezer snel duidelijk zal dat Oller van de oude stempel is.
De novelle geeft aardige doorkijkjes in de maatschappelijke verhoudingen van toen. Politiek geharrewar, roddel en achterklap zetten de toon. De zus van Daniel, Adele, spant de kroon. Zij laat geen kans voorbij gaan invloed te krijgen of te vergroten. Type femme fatale: '... en putte zich uit in poses en lachjes met de overduidelijke bedoeling aanbidders te winnen, om geen moment de aandacht te verliezen van de mannen die ze vanuit de verte had verblind.'
Als hoofdpersoon Daniels huis bezoekt is deze niet thuis, zus Adele wel: '... toen ze naast mij ging zitten zoals ze dat deed, op één bil en de benen kruisend op een wijze dat haar twee voeten met lakschoenen en een flink stuk van haar kuit te zien waren, en onder het praten met mij zo ver over de armleuning van haar stoel hellend dat die haar boezem beknelde.'
In deze novelen kan de lezer de late negentiende eeuw proeven.
Mooi uitgegeven door MKW uitgevers, vertaald uit het Catalaans door Frans Oosterholt
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan P Meijers
Gesponsord
Een ijzingwekkend en uiterst actueel vervolg in de succesvolle Millennium-serie, geschreven door de Zweedse bestsellerauteur Karin Smirnoff.
Een berger ontdekt in een scheepswrak het stoffelijk overschot van een duiker. Het onderzoek van rechercheur Liewe Cupido leidt naar een duikclub op Terschelling. Een duistere zaak.
Op welk moment zet je de regels opzij? De nieuwe beklemmend spannende thriller van Marion Pauw. Een vriendengroep is fantastisch. Tot die zich tegen je keert.
De nieuwe Nicci French. Een bloedstollend spannende thriller waarin oude en nieuwe politiezaken verstrengeld raken.
Een actuele thriller over Vladimir Poetins dochter. Hoever reiken de ambities van Poetin? Richt hij zijn vizier op de rest van Europa? En welke rol speelt zijn dochter Maria Poetina?
Bloedmaan, de bloedstollend spannende nieuwe bestseller van Jo Nesbø. Harry Hole is terug en moet in een race tegen de klok een seriemoordenaar ontmaskeren
In deze nieuwe spionagethriller komt de Repair Club onder leiding van Johan Antink samen voor een nieuwe zaak. De timer tikt genadeloos door en voor hij op nul staat, moet de moordenaar bekend zijn.
De baas van een Zweeds mijnbouwbedrijf wordt op gruwelijke wijze vermoord. Een jonge blinde vrouw besmeurd met bloed wordt als getuige in een kast gevonden. Wat is er echt gebeurd in het zomerhuis?
Nieuwe thriller van de Gouden Strop-winnaar van 2021! Een doodgewone nieuwbouwwijk in Nederland. Daar gebeuren geen rare dingen. Toch?
Er gebeuren mysterieuze dingen in en rond de villa van Lynn en haar man, sterrenkok Camiel. Wie houdt zich anders voor in deze bloedstollende nieuwe thriller van Esther Verhoef?
'Mia zou een liefdesverhaal krijgen en dat had ik ook geschreven, maar het voelde niet helemaal oké. Dat was niet haar toekomst.' - Lees het interview met Samuel Bjørk en maak kans op het boek!
