Met veel vernuft geschreven

Geschiedenisdocent Peter Dempf (1959) is een veelzijdig man. Van zijn hand zijn zowel romans, jeugdboeken, theaterstukken als gedichten verschenen. Toch staat hij in Duitsland vooral bekend als schrijver van historische thrillers. In Nederland was tot dusverre alleen Het raadsel van het Prado  verschenen. Met De duivelsmachine  is daar een waardige opvolger bij gekomen.

Kenmerkend aan Dempfs boeken is dat ze zich vrijwel altijd afspelen in diens geboortestad Augsburg. Van uitstapjes naar Venetië is hij eveneens niet vies. De duivelsmachine  speelt zich in beide steden af. Het verhaal grijpt terug naar het einde van de 15e en het begin van de 16e eeuw, een tijd waarin het voortbestaan van lagunestad Venetië aan een zijden draadje hing. Ontsluiting van nieuwe handelswegen in het westen kon het einde van de stad betekenen. Menig bijgelovige zag toekomstvoorspellingen als het enige remedie om de dreiging te stoppen. Het zijn met name deze voorspellingen en de daaruit voorvloeiende beschuldigingen van ketterij die Dempfs spannende thriller gestalte geven.

Protagonist in De duivelsmachine  is Florint Deroubaix. De jonge gezel is op zoek naar zijn verdwenen vader. Hij mag in de leer bij instrumentenbouwer Buschmann uit Augsburg met wie Florints vader heeft samengewerkt. Florint hoopt in diens werkplaats aanknopingspunten te vinden die naar zijn vader leiden.
Buschmann bouwt aan een uitzonderlijke horoscoopmachine waarmee men de toekomst kan lezen. De machine is uitgedacht door Florints vader. Niet de aarde maar de zon is volgens dit uurwerk het middelpunt van het heelal, een gegeven dat vooral bij de rooms-katholieke kerk kwaad bloed kan zetten. De stadsregering van Florence lijkt sterk geïnteresseerd in de machine. Een handige koopman ruikt hierdoor zijn kans, maar ook een geestelijke wil zijn slag slaan.
Als Buschmann wordt vermoord valt de verdenking onmiddellijk op Florint. Hij wordt als galeislaaf meegenomen naar Venetië. Katrin, astrologe en dochter van Buschmann die vanaf het eerste moment verliefd is op Florint, vermomt zich en reist mee. Een gevaarlijk besluit. Ze ervaart al snel hoe onbetrouwbaar het gezelschap is waarmee ze de lange tocht maakt. Maar er zijn nog meer vijanden, zich allen verschuilend in de bossen, loerend op dat ene moment waarop ze kunnen toeslaan.

Van uitgeverij Kok is bekend dat deze zich vooral toelegt op het geloof in de meest brede zin. Spreekt voor zich dat dit ook in De duivelsmachine  een sleutelpositie inneemt. Toch biedt deze thriller veel meer: van astronomie en astrologie tot hevige strijd en intriges.
Het vernuft waarmee het verhaal zich ontvouwt, maakt dat je je aandacht nauwelijks kunt verleggen. De auteur speelt onophoudelijk met de vermoedens van de lezer. Ieder personage draagt een masker waarachter goede dan wel kwade bedoelingen schuilgaan.
Hoe fraai de rol ook is die bepaalde personages spelen, hun gevoelens missen soms diepte. Tussen Florint en Katrin is het liefde op het eerste gezicht. Waarom bloeit deze gedurende het verhaal dan niet noemenswaardig op? Een slippertje, zullen we maar zeggen.

Dempf heeft in vele opzichten een spannend boek afgeleverd. Een historische puzzel die om meer vraagt.