Terugblik

Dertig jaar lang heeft Sonja, samen met haar man Bruno, gewerkt in hun hotel restaurant aan de Bodensee, de Lindenhof. Van een gezellig familiehotel hebben ze door hard werken er een sterren etablissement van gemaakt. Nooit hebben ze tijd gehad om zelf leuke dingen doen, hun verdiende geld werd weer in het bedrijf gestopt. Maar langzamerhand keert het tij, de Lindenhof wordt meer en meer een blok aan hun been. De winsten verdampen, de uitgaven worden groter dan de inkomsten. Bruno kan er niet tegen, trekt zich in zichzelf terug en verdwijnt elke avond naar de kelder om zich te bedrinken. Sonja kan alleen maar toekijken, zoals ze haar hele leven toegekeken heeft. Eerst bij haar grootmoeder, haar vader en moeder zijn nooit in beeld geweest, later bij de nonnen maar het grootste gedeelte van haar leven bij Bruno.
Wanneer Bruno overlijdt, komt zijn broer Arno om de failliete boel op te eisen. Hij is advocaat en weet Sonja helemaal klem te zetten. Ze kan nergens heen en heeft niemand om naar toe te vluchten. Maar vluchten uit deze benarde situatie doet ze uiteindelijk wel. Met alleen een koffer met kleren vertrekt ze naar een verlaten hotel aan de kust van Wales. Voor een zakcentje en kost en inwoning gaat ze hier als tweeënzestigjarige weer aan de slag, voor haar geen rustige oude dag. En elke ochtend maakt ze op de rand van de kliffen een keuze, zal ze springen of niet?
Het boek begint op zo’n ochtend, als lezer zit je in het hoofd van Sonja. Je denkt met haar mee over het leven dat ze geleid heeft. Over het harde werken op de Lindenhof, de beroemde mensen die er kwamen, de Michelinster. Maar ook over het opgroeien bij haar grootmoeder die heel eenvoudig leefde maar waar ze zich wel geborgen voelde. Over haar schuldgevoelens naar Bruno die zich uiten in nachtmerries. Over Arno die haar letterlijk en figuurlijk plat gewalst heeft. Maar altijd is daar die zee, nooit rustig, altijd met geluid, als constante factor in haar leven. ‘Uiteindelijk is er nog alleen de zee met haar eindeloze beweging. Ze wordt niet ouder, is nooit jong geweest, kent geen tijd. Ze heeft er altijd precies zo uitgezien als nu, met haar in het maanlicht vagebonderende schaduwen, die net spoken lijken.’




Mijn mening: Karl-Heinz Ott is een Duitse schrijver die al talrijke literaire prijzen won. Naast romancier is hij vertaler, essayist, toneelschrijver en radiomaker. Hij heeft op mij indruk gemaakt met zijn prachtige zinnen. ‘Het leidt tot niets om altijd dezelfde beelden weer voorbij te laten komen. Het levert niets op om steeds weer op zoek te gaan naar een waarom. Niets laat zich ongedaan maken. En het leidt niet tot nieuwe inzichten. Of wel? En merk je het alleen niet?’ Of “Ze had gehoopt dat de wind alle herinneringen uit haar zou wegblazen, wegvagen, wegwaaien.’
Het levert een prachtig boek op waarin de tijd verstild. Sonja verwerkt de gebeurtenissen uit haar leven en gebruikt daarvoor de zee. Ze lijkt voor het ongeluk geboren maar keer op keer richt ze zich weer op.
Het boek heeft een mooie cover met daarop, hoe kan het ook anders, de zee. De titel is veelzeggend want ja elke ochtend is daar eer de zee voor Sonja.
Kortom een heel mooi boek, je moet er wel de tijd voor nemen om de zinnen goed tot je door te laten dringen. Maar dan heb je ook wat! Vier sterren.