Meer dan 6,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Complex verhaal met diepere lagen

Joke Zwier 30 april 2025
Het raadsel van Bletchley Park is een jeugdroman gebaseerd op historische feiten en geschreven in een samenwerkingsverband tussen Ruta Sepetys en Steve Sheinkin. Sepetys is winnaar van de Carnegie-medaille, de oudste en meest prestigieuze literatuurprijs van Groot-Brittannië. Deze wordt jaarlijks uitgereikt aan de schrijver van een uitstekend boek voor kinderen. Ze heeft meer dan veertig boekenprijzen gewonnen en een aantal boeken van haar boeken zijn bewerkt voor tv of film. Voor haar onderzoek naar menselijke veerkracht ontving ze de prestigieuze Bellagio Fellowship van de Rockefeller Foundation.

Sepetys staat er om bekend een stem te geven aan de ondervertegenwoordigde geschiedenis en personen die deze mee hebben gemaakt. Zo heeft ze voordrachten gehouden in de NAVO, het Europees Parlement, het Amerikaanse Capitool, de Library of Congress en ambassades over de hele wereld. Het Ridderkruis van de Orde van Verdienste voor Litouwen ontving zij in 2013 voor haar bijdragen aan onderwijs en cultuur. Er is zelfs een herdenkingspostzegel met haar beeltenis die in 2018 verscheen ter ere van de 100ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Litouwen. Haar debuutroman Schaduwliefde baseerde ze op de geschiedenis van haar familie onder het Stalinregime.

Steve Sheinkin schreef vroeger geschiedenisboeken. Tegenwoordig schrijft hij vlotte, filmische non-fictie die jonge mensen graag lezen. Bomb, Fallout, Undefeated, Born to Fly en Impossible Escape, allemaal boeken/graphic novels met een oorlogsthema. Hij heeft diverse onderscheidingen ontvangen; een Newbery Honor, drie Boston Globe-Horn Book Awards, een Sibert Medal of Honor en de Margaret A. Edwards Award.

Wanneer je naar de cover van Het raadsel van Bletchley Park kijkt, dan roept deze door het kleurgebruik van donkere tinten spanning op, net als de afgebeelde vliegtuigen en de motor zonder verlichting. Het boek vertelt het verhaal van de negentienjarige Jakob en de veertienjarige Lizzie, broer en zus die eind 1939 onbedoeld betrokken raken bij de grootste geheimen in de Tweede Wereldoorlog. Als wiskundestudent is hij gek op raadsels en puzzels en wordt al snel gerekruteerd om te helpen Duitse codes te kraken in het Engelse Bletchley Park. De eigenzinnige, slimme Lizzie wordt, op verordening van haar Amerikaanse oma, naar Amerika gestuurd, alleen weet zij te ontsnappen aan de aandacht van haar begeleider en gaat op zoek naar haar broer. Eenmaal in Bletchley Park wordt zij ingelijfd als boodschapper en probeert ondertussen het raadsel rondom de verdwijning van hun moeder op te lossen die op de Amerikaanse ambassade werkzaam was in Londen. Iedereen zegt dat ze dood is, maar zij gelooft het niet, vanwege de opgedoken krantenknipsels die onder hun deur door geschoven zijn. Ze bevatten een aanwijzing die alleen zij kunnen oplossen. En dan is er ook nog de dreiging van een Duitse invasie die in de lucht hangt.

In Het raadsel van Bletchley Park brengen de auteurs een stukje, voor mij onbekende geschiedenis, over het kraken van de Duitse Enigma-codes tot leven. Dit avontuurlijke en mysterieuze verhaal brengt het beroemde Bletchley park met zijn Britse codekrakers onder de aandacht. Met humor weten Sepetys en Sheinkin een ontspannen tintje aan een pittig stukje geschiedenis te brengen.

De beschrijving van de dictatoriale oma van Jakob en Lizzie brengt de lachspieren tot leven. “Oma’s figuur lijkt op een gestoffeerde sofa. Met veel te veel vulsel. Duur, maar onprettig om op te zitten.” Door de cliffhangers aan het einde van de hoofdstukken en de steeds wisselende perspectieven tussen Jakob en Lizzie blijft de spanningsboog hoog en zorgt zo voor extra beleving.

Beiden beleven ze op hun eigen wijze, onder druk van de oorlog, de vermissing van hun moeder en worden meegesleurd in de ontwikkelingen van de oorlog en Lizzies speurtocht. De schrijvers zijn er goed in geslaagd om aangrijpende historische gebeurtenissen om te zetten in een vlot leesbaar verhaal met mysterieuze raadsels om op te lossen. De personages komen realistisch over en laten zien dat werken in het geheim mensen afstandelijk en kwetsbaar maakt.

Ondanks de oorlogsdreiging is er ruimte voor de ontwikkeling die een puber doormaakt en zich onzeker voelt over haar gevoelens. Er is aandacht voor de oprichting van de homeguard, vrijwilligers die het het leger ondersteunen en om op de uitkijk staan op zoek naar vijandelijke agenten. Londen in oorlogssfeer is voelbaar met het weghalen van de straatnaamborden, verduisteringsgordijnen en voedsel op de bon. Het belang van vrienden komt goed tot uiting wanneer je noodgedwongen in dezelfde soort situatie verkeert en elkaar hoop geeft in donkere dagen. Als lezer puzzel je lekker mee met de woordkrakers die naar familie herinneringen verwijzen.

Het raadsel van Bletchley Park is een complex verhaal met diepere lagen dat indruk maakt en een stukje vergeten geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog vertelt. Deze young adult is ook voor voor volwassenen fijn om te lezen.

Deze recensie verscheen eerder op Boeken-cast.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Joke Zwier