Filmisch relaas over een naoorlogse liefde

Een paar dagen na het overlijden van zijn vader krijgt Péter Gárdos een stapel brieven aangereikt. Ze zijn al decennia niet meer gelezen, maar wel al die jaren trouw bewaard gebleven. Het zijn de brieven waarin zijn vader en moeder elkaar ontmoeten, elkaar beginnen lief te hebben. De brieven schetsen een uniek beeld van uit oorlogskampen bevrijde en naar liefde hunkerende Hongaren die in Zweden weer op krachten proberen te komen voor ze terugkeren naar hun vaderland. Filmregisseur Péter Gárdos zal al snel beseft hebben wat een prachtig verhaal hij in handen had en besloot er een roman over te schrijven.

Ochtendkoorts is absoluut een romantisch boek geworden. Nadat hem meegedeeld is dat hij nog maar een half jaar te leven heeft vraagt en krijgt Miklós namen van vrouwen die uit zijn geboortestreek komen en ook in Zweden in kampen verblijven. Meer dan honderd vrouwen ontvangen van Miklos eenzelfde brief. Lili, die meer dood dan levend uit het concentratiekamp is bevrijd, is een van de vrouwen die reageert. Het is het begin van een ouderwets keurige liefdescorrespondentie. Beide hoofdrolspelers zijn vooral toekomstgericht, kijken vooruit en laten het pijnlijke verleden grotendeels achter zich. Verlangen is een mooie drijfveer.

Auteur en zoon Péter Gárdos kiest er als verteller voor Miklos als ‘mijn vader’ aan te duiden. Door het telkens herhaalde ‘mijn vader’ zweeft de auteur zelf ook door het verhaal. Zijn moeder wordt wel met haar naam Lili opgevoerd. De wat merkwaardige keuze voor de combinatie ‘mijn vader’ en Lili benadrukt het mannelijke perspectief van het relaas. Behalve het romantische aspect zit er weinig ontwikkeling in het verhaal, daarvoor blijft het te veel aan de oppervlakte. Diepe gedachten en overpeinzingen komen amper voor. De belangrijkste ontwikkeling is misschien wel de worsteling van Lili in haar pogingen een herhaling van het verleden onmogelijk te maken door los te komen van haar joodse religie. Daarbij staat de keuze van Miklós voor het socialisme in de schaduw.

Het schrijven van een boek is andere discipline dan het regisseren van een film. Ochtenkoorts toont het verhaal aan de oppervlakte maar in het algemeen beklijven de beelden te weinig. Een van de uitzonderingen is de prachtige scène waarin beschreven wordt hoe Lili uiteindelijk uit het concentratiekamp bevrijd wordt. Dat beeld blijft op je netvlies gebrand. Ochtendkoorts is vooral een door de brieven gestuurd chronologisch verslag van gebeurtenissen in Zweden waarbij Gárdos misschien wel te veel liefdevol respect voor zijn vader had om echt in zijn hoofd en op zijn huid te gaan zitten. Voor mensen met een goed ontwikkelde romantische inborst kan Ochtendkoorts een prachtig boek zijn, voor anderen zijn er romans die meer schuren.