Lezersrecensie
Verhelderend vérdenken
In de verantwoording van 'De wereld en de aarde' legt de nieuwe Denker der Nederlanden David Van Reybrouck uit dat hij vérdenken als een noodzakelijke vaardigheid ziet. "Vérdenken is naar het heden kijken vanuit de verre toekomst en het verre verleden." In dit essay vérdenkt Van Reybrouck over een nieuwe soort diplomatie die nodig is.
De filosoof weet in dit werk zijn gedachtegoed helder uiteen te zetten. Je leest korte hoofdstukken die goed te volgen zijn door de dosering van informatie en de afbakening van onderwerpen. Soms is de toon of de inhoud persoonlijk, maar de hoofdlijn wordt gevormd door een historische analyse over diplomatie. Daarbij wordt duidelijk hoe nauwkeurig Van Reybrouck observeert.
In het begin van het essay maakt hij het onderscheid tussen wereld en aarde zichtbaar met een persoonlijk verhaal over een wereldbol uit zijn jeugd. Met een lampje kon hij alle landen zichtbaar maken. Uit toont de wereldbol de fysieke planeet oftewel de aarde. Met de aanknop werd de wereld zichtbaar, de politieke planeet of het bestuur. Vervolgens schetst de auteur het probleem van de wereld. Het lukt de wereld niet om de aarde op een goede manier te besturen en daardoor begint de aarde de wereld te beschadigen.
Vanaf dit punt ontvouwt Van Reybrouck via een historische analyse over diplomatie zijn oplossing voor dit probleem. Hij neemt je als lezer mee naar het ontstaan van diplomatie en beschrijft de ontwikkelingen. Zo laat hij zien hoe er vanuit interstatelijke diplomatie een nieuwe vorm ontstaat waarbij er besluiten worden genomen over én met grotere groepen landen. Met voorbeelden en resultaten van wetenschappelijk onderzoek toont hij vervolgens aan dat het noodzakelijk en mogelijk is om planetaire diplomatie op te zetten. Bij deze vorm van diplomatie zou de hele wereld beslissen over de aarde in plaats van een beperkte groep.
Het is jammer dat het verhaal eindigt met een anekdote over een gletsjer. Hoewel de illustratie van het probleem daarmee zichtbaar wordt, is het beeld te cliché om goed aan te sluiten bij de vernieuwende inhoud van het betoog. De urgentie voor een oplossing is immers groot, zoals de achterflap vermeldt: "Steeds heviger gaat de planeet tegen de mensenwereld tekeer." Als de oplossing wordt gerealiseerd met dezelfde kracht en kennis als Van Reybrouck hier als denker laat zien, is de wereldbol van het begin nog niet verloren.
De filosoof weet in dit werk zijn gedachtegoed helder uiteen te zetten. Je leest korte hoofdstukken die goed te volgen zijn door de dosering van informatie en de afbakening van onderwerpen. Soms is de toon of de inhoud persoonlijk, maar de hoofdlijn wordt gevormd door een historische analyse over diplomatie. Daarbij wordt duidelijk hoe nauwkeurig Van Reybrouck observeert.
In het begin van het essay maakt hij het onderscheid tussen wereld en aarde zichtbaar met een persoonlijk verhaal over een wereldbol uit zijn jeugd. Met een lampje kon hij alle landen zichtbaar maken. Uit toont de wereldbol de fysieke planeet oftewel de aarde. Met de aanknop werd de wereld zichtbaar, de politieke planeet of het bestuur. Vervolgens schetst de auteur het probleem van de wereld. Het lukt de wereld niet om de aarde op een goede manier te besturen en daardoor begint de aarde de wereld te beschadigen.
Vanaf dit punt ontvouwt Van Reybrouck via een historische analyse over diplomatie zijn oplossing voor dit probleem. Hij neemt je als lezer mee naar het ontstaan van diplomatie en beschrijft de ontwikkelingen. Zo laat hij zien hoe er vanuit interstatelijke diplomatie een nieuwe vorm ontstaat waarbij er besluiten worden genomen over én met grotere groepen landen. Met voorbeelden en resultaten van wetenschappelijk onderzoek toont hij vervolgens aan dat het noodzakelijk en mogelijk is om planetaire diplomatie op te zetten. Bij deze vorm van diplomatie zou de hele wereld beslissen over de aarde in plaats van een beperkte groep.
Het is jammer dat het verhaal eindigt met een anekdote over een gletsjer. Hoewel de illustratie van het probleem daarmee zichtbaar wordt, is het beeld te cliché om goed aan te sluiten bij de vernieuwende inhoud van het betoog. De urgentie voor een oplossing is immers groot, zoals de achterflap vermeldt: "Steeds heviger gaat de planeet tegen de mensenwereld tekeer." Als de oplossing wordt gerealiseerd met dezelfde kracht en kennis als Van Reybrouck hier als denker laat zien, is de wereldbol van het begin nog niet verloren.
1
Reageer op deze recensie
