Teleurstellend trilogie-einde

Judith Visser schreef twee goed gewaardeerde boeken over leven met autisme. In 'Zondagskind' en 'Zondagsleven' volg je hoofdpersoon Jasmijn Vink die zich probeert staande te houden in een wereld die constant te veel prikkels op haar afvuurt. Nu is er het (waarschijnlijk) laatste deel van de trilogie. 'Zondagskracht' is in vergelijking met het vorige deel echter een teleurstellende leeservaring.

Visser geeft in haar nawoord aan dat dit derde deel gekomen is naar aanleiding van een kritisch stuk over autisme, waarop ze wilde reageerde. Ook de komst van haar derde hond leverde materiaal op om over te schrijven. Die combinatie is een sterke, ook in dit deel, maar levert te weinig boeiends voor een complete roman.

In de eerdere romans lag de kracht van haar verhaal in het kijkje van binnenuit. Het lukt Visser om Jasmijn zo soepel neer te zetten dat je echt meeleeft en meevoelt. Daardoor besef je hoe het leven met autisme kan zijn. In dit deel gebeurt dit opnieuw, maar worden weinig nieuwe ervaringen beschreven. De prikkels van het openbaar vervoer en mensenmenigtes bijvoorbeeld of de kracht die de honden Jasmijn bieden. Deze ervaringen komen meerdere keren aan bod, terwijl deze in 'Zondagsleven' al ruimschoots behandeld zijn.

Soms wordt deel twee zelfs letterlijk samengevat: "Het waren dezelfde maaltijden die mijn moeder vroeger voor míj had gekookt, in de jaren dat ik nog op kantoor had gewerkt. De vele prikkels van die baan hadden me in die tijd volledig leeggezogen, waardoor ik aan het eind van zo’n werkdag alleen nog maar wilde slapen. Mijn moeder had bijgesprongen waar ze kon en er onder andere voor gezorgd dat er elke dag een verse maaltijd in mijn koelkast stond wanneer ik uitgeput mijn flat binnenstapte."

Daarnaast worden details te uitgebreid beschreven. Zo is er bijna een hele pagina gewijd aan het mailsysteem dat Jasmijn heeft ingericht. "Gelukkig had ik de afgelopen jaren een geweldig archiefsysteem ontwikkeld, bestaande uit allemaal submappen, waarin ik mijn digitale post kon onderverdelen, zodat mijn inbox snel weer leeg was. Vaak lukte dit zelfs zonder de mails eerst te beantwoorden. Als ze maar gewoon weg waren uit het mapje ‘inkomend’, daar ging het om. [...] Alle mails waar ik niet direct op kon reageren, verplaatste ik naar het mapje ‘nog beantwoorden’. Dan waren ze in elk geval weg uit mijn inbox en dus niet meer zichtbaar."

Ook stilistisch lijkt Visser haar originaliteit af en toe kwijt te zijn. Er komen clichés voorbij als "Toen mijn moeder alsmaar zieker werd, omdat de dood zijn tanden in haar had gezet en niet wilde loslaten. Hij vrat van haar en zij werd alsmaar magerder, hoe goed ik ook voor haar kookte." Bij de bespreking van de gevolgen van corona in de samenleving komt het alom bekende beeld van een golf voorbij: "Wat begonnen was als een rimpeling groeide uit tot een donkere golf die op het punt stond alles te overspoelen."

In 'Zondagskracht' vind je verschillende elementen die de reeks over Jasmijn Vink zo sterk maken. Je ziet nog steeds dat Judith Visser een goede schrijfster is die het lukt om een wereld inzichtelijk maken waarin je niet zomaar binnenloopt. Het is echter aan te bevelen om het vorige deel van de trilogie te pakken als je wilt weten hoe het volwassen leven van Jasmijn verloopt. Daarmee krijg je in plaats van een teleurstellende leeservaring een daverend dueteinde.