Een feministische studie in de combinatie van rollen

Dit is geen doorsnee biografie. Als je bekend bent met andere biografieën van Elisabeth Badinter of de korte introductie leest over deze auteur hier op Hebban, ben je als lezer gewaarschuwd.

Badinter benadert haar onderwerpen vanuit een feministisch standpunt. Dat betekent dat sommige hoofdstukken of delen van hoofdstukken in deze biografie, niet chronologisch zijn. Wat Badinter duidelijk aan het begin van haar biografie stelt: wat haar interesseert is hoe Maria Theresia verschillende rollen als vrouw wist te combineren.

Vrouw zijn, was in de tijd van Maria Theresia een duidelijk minpunt. Dat blijkt al uit de eerste paar hoofdstukken: Maria Theresia werd totaal niet voorbereid op het besturen van haar rijk. Haar moeder en andere eerzuchtige vrouwen, moesten heimelijk opereren (manipuleren) van achter de troon. Haar vader bleef tot zijn overlijden hopen op een mannelijke nakomeling.

Haar vader haalde bovendien een stunt uit, om er voor te zorgen dat zijn nakomelingen op de troon kwamen en niet degenen die er meer recht op hadden. Dat veroorzaakte natuurlijk wat wij een hoofdpijn-dossier zouden noemen en een uitdaging waar Maria Theresia bij het overlijden van haar geliefde vader gelijk mee geconfronteerd werd.

Haar tijdgenoten twijfelden openlijk aan haar geschiktheid als regeringshoofd. Niet alleen wegens een gebrek aan ervaring: een vrouw als regeringsleider was tegennatuurlijk. Maria Theresia werd ook nooit gekroond tot koningin van Hongarije, maar tot koning. Badinter gaat uitgebreid in op het hoe en waarom.

Badinter baseert zich op dagboeken, brieven en andere bronnen van tijdgenoten om te illustreren hoe handig Maria Theresia haar vrouw-zijn als een troefkaart inzette en uitspeelde. Daarbij wist Maria Theresia diverse rollen bijna perfect te combineren. Dankzij uitstekende, trouwe leden in haar regering, slaagde ze er meestal in om het regeren van haar gebieden te combineren met het moederschap en privé leven en bovendien vaak met zo min mogelijk bloedverlies. Allemaal zaken die menig mannelijke regeringsleider niet voor elkaar kreeg.

Niet dat Maria Theresia geen fouten maakte of blunders beging. Ook de minder prettige eigenschappen van deze CEO van een groot en gecombineerd rijk, moeder van meer dan 10 kinderen en echtgenote die zielsveel van haar man hield, komen aan bod.

Dit maakt deze korte biografie een boeiend verhaal en goede introductie tot Maria Theresia. Een uitgebreide hoeveelheid noten per hoofdstuk nodigen uit tot het lezen van meer biografieën over Maria Theresia en biografieën van Badinter, zoals bijvoorbeeld over Maria Theresia's dochter: Marie Antoinette.