Een sfeervol verhaal met verslavende ingrediënten

Vraag aan de Amerikaanse auteur Leighton Gage wat er zo mooi is aan Brazilië en hij somt geestdriftig alle positieve kanten op van de nieuwe wereldmacht in wording. Vraag Gage naar de negatieve kanten van het land waar hij inmiddels al 25 jaar woont en er komt geen einde aan zijn betoog. De grote kloof tussen arm en rijk, de gigantische corruptie, de machtswellust van politici, het alom heersende geweld, het haperende rechtssysteem, de onveiligheid in de steden, de doorlopende angst van de gewone burgers en het enorme aantal slachtoffers van moord en doodslag. Geen wonder dat het juist die naargeestige elementen zijn die de boventoon voeren in zijn reeks Braziliaanse politieromans met federaal hoofdinspecteur Mario Silva in de hoofdrol. Ook zijn nieuwste boek Bitter eind is daarop geen uitzondering.

Centraal in het onderzoek staat de moord op de homoseksuele zoon van de Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken. Maar al snel komt de politie tot de ontdekking dat er in diverse Braziliaanse steden meer moorden op identieke wijze zijn gepleegd. Ook ontdekt men een gemeenschappelijke factor: alle mensen die vermoord zijn, hebben met elkaar in de businessclass van hetzelfde vliegtuig van Amerika naar Brazilië gezeten. Enkele passagiers zijn echter nog niet dood. Eventuele toekomstige slachtoffers? Mario Silva moet, samen met zijn collega’s Babyface, Arnaldo en Hector, haast maken om verder bloedvergieten te voorkomen.

Bitter eind is een traditionele politieroman 'pur sang'. Helden bestaan niet in de grauwe en vermoeiende wereld van het dagelijkse politiewerk. Opgejaagd door superieuren die resultaat willen zien, wordt er van noord naar zuid gereisd, veel saai ondervragingswerk gedaan en worden veel saaie dossiers doorgespit en ogenschijnlijk nutteloze details nagetrokken. Politiewerk is teamwerk, en dat gegeven wordt door Leighton Gage sterk benadrukt. Het gevolg is wel dat alle speurders, op de kleurrijke Babyface na, vrij anoniem blijven. Er wordt veel gecommuniceerd, maar de individuen springen er niet echt uit.

Gage besteedt niet veel tijd en ruimte aan het beschrijven van uiterlijk, achtergrond of de privélevens van de karakters. Dat doet hij uit volle overtuiging. Zoals sommige filmacteurs aanhangers zijn van “method acting” om hun personages zo geloofwaardig mogelijk over te laten komen, zo is Gage een fel aanhanger van de romantechniek “show don’t tell”. Hij doet weinig aan omschrijving, omdat hij vindt dat het volledige verhaalverloop dient te geschieden via de dialogen. Pas dan kan, naar zijn idee, de lezer zich het beste identificeren met de personages. Het moet gezegd, Gage is een grootmeester op dat gebied. De dialogen zijn zo natuurgetrouw, vloeien zo soepel in elkaar over dat je nauwelijks door hebt dat bij elk gesprek het verhaal een stukje verder geholpen wordt. Het nadeel is dat specifieke karaktereigenschappen en uiterlijkheden die een personage, en dus het verhaal, meer kleur geven, ontbreken. Wat meer karakteruitdieping had beslist geen kwaad gekund. Met name de oorspronkelijke hoofdpersoon Mario Silva komt in dit boek nauwelijks uit de verf.

Leuk is wel dat Gage zijn verhaal doorspekt met wetenswaardigheden over Brazilië. Goed voor de couleur locale. Spannend wordt het boek er niet door. Hoewel er een manische seriemoordenaar rondloopt, die op gruwelijke wijze moordt, zal de lezer niet met sidderende vingers een volgende pagina omslaan. Bitter eind is een zeer vakkundig geschreven politieroman die in hoge mate nieuwsgierig maakt naar het hoe en waarom van de moorden, maar die zeker niet noodt tot het slikken van kalmerende middelen. Sfeervol is het boek wel. Fascinerend ook vanwege het beeld dat van Brazilië geschetst wordt. En ook die ingrediënten kunnen verslavend werken.