Boeiend, spannend en bij vlagen meeslepend

De eerste boeken die de Noor Aslak Nore schreef, zijn gebaseerd op eigen ervaringen die hij opdeed toen hij als militair naar Bosnië uitgezonden werd en later als journalist werkzaam was in Afghanistan en het Midden-Oosten. Zijn thriller Wolfsangel (ook bekend onder de titel Dubbelspion), die in 2019 in het Nederlands werd uitgebracht, was een internationaal succes en hiervoor ontving hij de Rivertonprijs. In 2023 verscheen Het kerkhof van de zee, een roman die twee jaar eerder een onverwacht groot succes in Noorwegen werd.

Vijfenzeventig jaar nadat een schip met aan boord Noorse burgers en Duitse militairen is vergaan, pleegt schrijfster Vera Falck zelfmoord. Samen met haar pasgeboren zoontje Olav was ze een van de weinigen die deze ramp overleefde. Een manuscript dat ze over de gebeurtenis schreef, is nooit gepubliceerd en lijkt nu te zijn verdwenen. Haar kleindochter Sasha zet vervolgens alles op alles om het document in handen te krijgen en naar boven te halen wat destijds werkelijk gebeurd is. Omdat ook het testament van haar grootmoeder spoorloos is, heerst er binnen de familie tweestrijd over de nalatenschap.

Voordat het verhaal begint, maar ook in zijn dankwoord aan het eind van het boek, vertelt de auteur dat Het kerkhof van de zee gebaseerd is op een aantal waargebeurde feiten. Voor het overige is het allemaal fictie, maar zo voelt het echter niet altijd. Gebeurtenissen als de Tweede Wereldoorlog en die in het Midden-Oosten – het ene wel meer historisch dan het andere – zorgen er namelijk voor dat een aanzienlijk deel van de roman leest alsof zo goed als niets verzonnen is. Dit alles komt het realiteitsgehalte zonder meer ten goede. Alle strubbelingen rond Vera’s erfenis en hoe haar nalatenschap verdeeld moet worden doen evenmin fictief aan, want hoe vaak komt het niet voor dat zoiets zich in werkelijkheid eveneens voordoet.

Hoewel het boek gekenmerkt is als roman – overigens zonder meer terecht – is het in zekere zin toch meer dan dat alleen. Het verhaal bevat vrij veel spannende passages die in een thriller niet zouden misstaan. Dit komt onder andere door de omstandigheden die op zee plaatsvinden, maar eveneens voor een aantal beschreven oorlogssituaties. De plot bevat dan ook een grote hoeveelheid ontwikkelingen, waaronder enkele verrassende. Gevolg is dat de lezer eigenlijk nooit weet wat hij allemaal nog meer kan verwachten en dat is alleen maar goed. Het aantal personages dat van belang is, is in feite niet eens zo heel erg groot, maar voor het overzicht is het goed dat de auteur voor in het boek een familiestamboom heeft opgenomen. Met name in het begin komt het regelmatig voor dat je hier even op terug moet vallen, je weet dan immers nog niet precies hoe alle verhoudingen liggen.

Aanvankelijk is het even wennen aan de schrijfstijl van Nore, maar zodra dit gebeurd is, is het lastig het boek weg te leggen. Als lezer leef je met de meeste personages mee en door de levendige beschrijvingen van onder andere het Noorse landschap zie je alles voor je alsof je er zelf bij bent. Een van de interessantste gedeelten van het boek is het door Vera geschreven manuscript. Hierin wordt – in drie fasen – niet alleen verteld wat in 1940 met het schip gebeurd is, maar ook wat de schrijfster zelf onderweg heeft meegemaakt. Het slot van dat document, dat in de ontknoping gevonden wordt, is ronduit verrassend. Dat geldt eveneens voor de laatste twee pagina’s van de roman, wanneer de familieadvocaat een onverwachte, maar wel mooie zet doet. De lezer krijgt hierdoor echter wel het gevoel dat het verhaal niet af is, en dat klopt ook wel, want er zal namelijk nog een vervolg verschijnen.

Het kerkhof van de zee is overladen met complimenten en dat is niet voor niets. De roman boeit van begin tot eind, is bij vlagen meeslepend, maakt nieuwsgierig en bevat ruim voldoende spanning. Alleen is het jammer dat er nog wel een paar kwalijke taalfoutjes in voorkomen.